Gayrimenkul Sektöründeki Somutlaştırılmış Karbon

Nüshet Çamuşoğlu / nushet@ekoyapidergisi.org
İklim değişikliğini çözme penceresi daralıyor; herhangi bir çözüm somutlaştırılmış karbonu içermelidir. IPCC (Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli) tarafından yayınlanan Altıncı Değerlendirme Raporu, 1,5 derecenin altında kalmak için yüzde 50 ihtimalle Ocak 2020'den itibaren dünyanın sadece 500 gigaton daha fazla karbondioksit salabileceği sonucuna varıyor. Sadece 2021 yılında dünya, şimdiye kadar kaydedilen en yüksek miktar olan yaklaşık 36,3 gigaton karbon saldı. Önümüzdeki birkaç yıl içinde karbon bütçemizi tüketme yolunda ilerliyoruz. IPCC'den doğrudan alıntı yapmak gerekirse: "Bu on yıl içinde yapılan seçimler ve eylemlerin şimdi ve binlerce yıl boyunca etkileri olacaktır."

Gayrimenkul sektörü, petrol ve gaz endüstrisinden sonra iklim değişikliğine en fazla katkıda bulunan sektördür ve küresel olarak tüm sera gazı emisyonlarının yaklaşık %40'ından sorumludur. Bunun içinde inşaat malzemeleri küresel olarak tüm sera gazı emisyonlarının yaklaşık %11'inden sorumludur - tüm moda ve uçuşların toplamından daha fazladır. Bu oran, varlıkların işletilmesiyle ilişkili küresel emisyonlardan daha az olsa da şebeke karbonsuzlaştıkça ve binalar elektriklendikçe, yapı malzemelerinden kaynaklanan somutlaştırılmış karbon, gayrimenkul sektörünün toplam emisyonlarının giderek daha büyük bir bölümünü oluşturacak. Halihazırda bir binanın inşasıyla ilişkili ön emisyonlar, o binanın 10 yıldan fazla işletilmesine eş değerdir.

Her ne kadar yapı malzemeleri bir binanın ön inşaatıyla ilgili somut karbon emisyonlarının çoğunluğunu oluştursa da uzmanlar kaplamaların ve mobilyaların bir binanın ömrü boyunca karbon etkisinin %50'sinden fazlasından sorumlu olduğunu tahmin etmektedir. Yakın tarihli bir rapor, mobilyaların tek başına ticari bir binanın karbon etkisinin yaklaşık %50'sini oluşturduğunu ortaya koymuştur.

Dahası enerji verimliliği ve yenilenebilir enerji kaynaklarının tedariki zaman içinde iyileştirilebilirken, yapı malzemelerinden kaynaklanan emisyonlar büyük ölçüde üretim ve inşaat noktasında atmosfere "hapsolmaktadır". Bu malzemeler seçildikten sonra geri dönüştürülmesi veya karbon ayak izinin azaltılması mümkün değildir.

Somutlaştırılmış karbonun ölçülmesine ilişkin durum açık ancak birçok gayrimenkul geliştiricisi için somutlaştırılmış karbon belirli bir yıldaki emisyonlarının %80'inden fazlasını temsil etmesine rağmen çoğu firma henüz emisyonlarını ölçmemektedir. Somutlaştırılmış karbonun iklim üzerinde önemli bir etkisi olmasına rağmen, birçok firma için somutlaştırılmış karbon belirli bir yıldaki emisyonlarının %83'üne kadarını temsil etmesine rağmen, çoğu gayrimenkul firması şu anda ölçüm yapmamaktadır. Bunun nedeni nedir?

İlk olarak endüstri daha çok operasyonel karbona odaklanmıştır, bu nedenle somutlaştırılmış karbon "olması iyi bir şey" olarak görülebilir. Kuzey Amerika'daki yasama çalışmaları göz önüne alındığında bu durum değişmeye başlıyor. Kaliforniya eyaletinde, yeni onaylanan California Green Building Code (CALGreen), 2024'ten itibaren uyumluluk için bir yol olarak taban çizgisinin %10 altında bir azaltma öngörmektedir. Toronto şehrinde, Toronto Green Standard Version 4, 350 kg CO2e/m2'lik bir somutlaştırılmış karbon yoğunluğuna uyulmasını gerektirmektedir. Bu özel gelişmeler için isteğe bağlı olsa da zorunlu hale gelmesi bekleniyor. Vancouver'da ise binaların 2025'ten itibaren temel seviyenin %10-20 altında bir azalma göstermesi gerekecek.

Ayrıca somutlaştırılmış karbonu ölçmek de tarihsel olarak zor olmuştur. Ancak Tangible, EC3 ve BEAM gibi araçlar gayrimenkul sahipleri ve geliştiricileri de dahil olmak üzere daha geniş bir paydaş grubu için somutlaştırılmış karbon ölçümünü daha erişilebilir ve anlaşılması daha kolay hale getirir.

Gayrimenkul sektörü somutlaştırılmış karbonu ölçtükleri takdirde ne bulacaklarına dair korkularını da dile getirmişlerdir. Yüksek karbon rakamları firmaların gözünü korkutsa da gerçek şu ki Kaliforniya'da yeni kabul edilen yasa gibi beyan yasaları bir karbon vergisine giden yolun temelini oluşturabilir, bu nedenle ölçümle başlamak firmaların ilerideki potansiyel maliyetlerin önüne geçmesine yardımcı olabilir.

Somutlaştırılmış karbonla mücadelede zorluklar devam etmektedir. Bu sorunu doğrudan ele almak daha fazla paydaş koordinasyonu ve iç kaynak gerektirmektedir. Ancak özellikle firmalar pazardaki lider oyunculara ayak uydurmak istiyorsa inisiyatif almak önemli bir ilk adımdır.

Başlangıç için ilk adımlar:

1. Karşılaştırma yapmak için somutlaştırılmış bir karbon taban çizgisi oluşturmak. Her geliştirici farklıdır bu nedenle genel mülkler için neyin gerçekçi olduğunu bilmek önemlidir. Bunu yapmanın tek yolu somutlaştırılmış karbonu tutarlı bir şekilde ve ideal olarak mümkün olduğunca ayrıntılı bir şekilde ölçmeye başlamaktır.
2. Neyi hedefleyeceğinizi bilmek. Takip edilmesi gereken emsaller veya karşılanması gereken düzenlemeler olup olmadığını anlamak ve bunları dekarbonizasyon hedefleri oluşturmak için kullanmak. 
3. Acil iyileştirme yapılabilecek alanları bulmak. Özellikle yüksek karbonlu malzemelerin nerede ve hangi ürün kategorilerinde olduğunu anlamak. Bir portföy genelinde daha yüksek standartlar uygulamak için küçük de olsa adımlar atmak, gelecekte teslimat ekiplerini güçlendirmeye yardımcı olabilir.

Son olarak küresel ısınmayı 2 santigrat derece yerine 1,5 santigrat derece ile sınırlandırabilirsek, "2050 yılına kadar iklimle ilgili risklere maruz kalan ve yoksulluğa yatkın insan sayısını birkaç yüz milyona kadar azaltabiliriz." İklim bilimi yüksek sesle ve net konuşuyor.