Alper Derinboğaz’a Litvanya’dan Ödül

Mimari tasarımı disiplinler arası bir yaklaşımla ele alarak ulusal ve uluslararası alanda pek çok ödüllü projeye imza atan Alper Derinboğaz, Litvanya’daki Nemunas Adası’nda yapılacak olan Ulusal Bilim ve İnovasyon Merkezi için açılan uluslararası mimari proje yarışmasında ödül aldı.

Adayı salt üzerine inşa edilecek bir toprak parçası olarak görmeyen Alper Derinboğaz, bu tasarımını yeni paradigmalara evrilebilecek bir mekansal sistematik olarak ele alıyor. Bu bağlamda ada üzerindeki floranın dağılımından ilham alan bilim merkezinin tasarımının da adanın ekolojisiyle özel bir ilişki kurmasını amaçlamış.

İş ve öğrenci şehri olan Kaunas’taki Nemunas Adası’nda yapılacak olan Bilim ve İnovasyon Merkezi’ni doğa ve insan arakesitinde yorumlayan Alper Derinboğaz “Kaunas Bilim ve İnovasyon Merkezi, insanoğlunun evrenin karmaşık yapısını anlama isteği, doğa ve insanın onun üzerindeki sorumluluğu arasında bir ifade olarak öne çıkmalı diye düşünüyorum. Bu bağlamda bilim merkezinin nihai amacı, içinde yaşadığımız dünyaya dair sahip olduğumuz bilgiyi fiziksel ve entelektüel olarak erişilebilir kılmak ve bu bilgiyi mimari kurguya yansıtmaktadır" diyor.

Kaunas Bilim ve İnovasyon Merkezi tasarım önerisiyle adanın ve kentin silüeti eşliğinde kaleydoskopik bir yolculuk sunmayı hedefleyen Alper Derinboğaz, biçimsel olarak Alan Turing’in Morfogenezi tanımlamak üzere oluşturduğu bir dizi denklemden yola çıkarak, kütlenin bio-iklimlendirilmiş kabuğunun iç yüzünden akıp giden bir gezi yolu (promenad) oluşturmuş.  Kütlelerin kümelenişiyle oluşan bu görsel koridorlar, gün ışığını ve doğal havalandırmayı maksimize ederken, geçici ve kalıcı galerilerinin konumlanışıyla da mekansal esneklik sağlanmış. 

Kabuk tasarımında kumaş kalıplarla üretilmiş lif katkılı beton kullanılarak, tek sefer kullanılan kalıplar ortadan kaldırılmış ve atık tüketiminin minimize edilmesi hedeflenmiş. Öte yandan, kabuğun özgün malzeme teknolojisinin, yerel çimento endüstrisini ve Litvanya’nın zengin ham madde kaynaklarını kullanmaya teşvik edeceği ön görülerek, beton üzerine uzmanlaşmış inşaat teknolojileri firmalarını kumaş-kalıp gibi özel teknikler kullanmaya itmesi amaçlanmış. 

Yapının yaşam döngüsünü sürdürülebilir kılmak için kabuk haricinde, çok sayıda sürdürülebilir malzeme teknolojisi ve sistem de tasarıma entegre edilmiş. Jeotermal enerji destekli kazık temeller ve ısı alışverişini nehir suyuyla sağlayan sistemlerin tasarıma entegre edilmesiyle yapının ada ile simbiyotik bir ilişki kurması sağlanmış.

Kentin adayla kurduğu ilişki bağlamında tasarımının yeni olasılıkların önünü açmasını amaçlayan Alper Derinoğaz, kullanıcıları her ziyarette farklı bir patika kullanmaları yönünde teşvik etmeyi hedeflemiş.  Ada ve onu çevreleyen kentsel doku arasındaki kontrastı vurgulayan Kaunas Bilim ve İnovasyon Merkezi tasarım önerisi, adadaki biyolojik çeşitliliğin temel kaynağı olan toprağın korunumunu ön planda tutarken onunla eğlenceli bir ilişki de kurmuş. 

Malzeme ve strüktür tercihleriyle kütlesel olarak ‘hafif’ bir tasarım hedefleyen Alper Derinboğaz, bilim merkezine erişimi sağlayan patikaları bir olasılıklar çerçevesi ve noktasal bağlantılar olarak konumlandırırken, adadaki doğal eşiklerle birlikte bir merak sahası oluşturmuş. Rüzgar korunumlu ve gölgelikli avlular açık alan konforunu %50 oranında arttırmış ve bu stratejik organizasyon adanın ötesine geçerek, tarihi kent ve yeni kent arasında diyaloglar yaratmış. Böylelikle Nemunos Caddesi tarihi kent merkezine bağlanan bir köprüye dönüşürken, Daukanto Köprüsü de Laisves Caddesi ile temas kurmuş. Kongre ve konser merkezi ile Aleksotas, iki öneri köprüyle birlikte adayla ilişki kurarken, açık alanlar Zalgiris Arena ile ortak kullanılacak şekilde organize edilmiş.