Amerika Kıtasının En İyi Mimari Projeleri

Nüshet Çamuşoğlu / nushet@ekoyapidergisi.org
Mies Crown Hall Americas Prize (MCHAP), 2025 Americas Prize için finale kalan beş projeyi açıkladı. Arjantin, Kanada, Meksika ve Amerika Birleşik Devletleri'nden projelerin öne çıktığı duyuru, MCHAP Direktörü Dirk Denison ve bu yılın jüri başkanı Maurice Cox tarafından yapıldı.

2013 yılında Illinois Teknoloji Enstitüsü (IIT) Mimarlık Fakültesi tarafından kurulan bu iki yılda bir verilen ödül, Kuzey, Orta ve Güney Amerika’daki olağanüstü mimari başarıları ortaya çıkarıyor. Haziran 2022 ile Aralık 2023 arasında tamamlanan projeleri değerlendiren ödül, topluluklara önemli katkılar sağlayan ve mesleki standartları yükselten projeleri öne çıkarmayı amaçlıyor.

Kazanan proje, 5 Mayıs’ta Illinois Teknoloji Enstitüsü’nde düzenlenecek bir sempozyum sırasında duyurulacak. Ödül kazananlar, MCHAP Ödülü’nün yanı sıra IIT Mimarlık Fakültesi’nde bir sandalye ve 50.000 dolarlık araştırma ve yayın hibesi alacak.

Bu yılın jürisinde, Chicago’nun eski Şehir Planlama Direktörü ve jüri başkanı Maurice Cox'un yanı sıra, 2014 Emerging Practice Prize ödüllü Poli House’un tasarımcısı Sofia von Ellrichshausen, 2023 Americas Prize kazananı Mauricio Rocha, Kanada Mimarlık Merkezi Direktörü ve Baş Küratörü Giovanna Borasi ve SHoP Architects'in kurucu ortağı Gregg Pasquarelli yer alıyor. Jüri üyelerinin finalist projeleri ziyaret etmesi ve proje ekipleriyle görüşmeler yapması, ödül sürecinin temel bileşenlerinden biri olarak öne çıkıyor.

2025 Americas Prize finalistleri

Thaden Okulu/ Eskew Dumez Ripple, Marlon Blackwell Architects ve Andropogon Associates

Bentonville, Arkansas, Amerika Birleşik Devletleri

Yeni bir akademik pedagojik misyonu güçlü bir şekilde yorumlayan bu proje, aynı derecede etkileyici bir kampüsle tamamlanıyor. Arkansas’ın kırsal kültürüne dayanan tasarım; ahırlar, verandalar ve uzun, alçak çiftlik binaları gibi geleneksel yapı tipolojilerini bir araya getirerek ölçek açısından çevresiyle uyumlu, yeni bir kamusal alan türü oluşturuyor. Bahçe içinde serbestçe konumlandırılan beş akademik bina, iç ve dış mekân arasındaki sürekli geçişleriyle dikkat çekiyor. Öğrenciler ve genel halk, dışa dönük verandalar, açık hava etkinliklerine ev sahipliği yapan kapalı geçitler ve çerçevelenmiş manzaralar sayesinde bir araya geliyor ve etkileşimde bulunuyor. İnsan hareketlerinin, doğal yaşamın ve hava koşullarının akışkan bir şekilde bütünleştiği bu kampüs, güvenli ve kapsayıcı bir ortam yaratıyor.

Pumphouse / 5468796 Architecture

Winnipeg, Kanada

Önceden herhangi bir geleceği olmayan bir arsa, bu proje ile yeni bir yaşam biçimine dönüşüyor. Mevcut kentsel dokunun planlarını zorlayan yapı, endüstriyel mirasın izlerini koruyarak modern bir konut alanına ev sahipliği yapıyor. Pumphouse’un mimari kimliği korunurken, konut işleviyle bütünleşmesi zekice çözümlerle sağlanıyor. Küçük ölçekli iç mekânlar, paylaşılan alanlara ve dinamik bir sirkülasyona açılarak kentsel dokuyu her yönde canlandırıyor. Konut birimlerinin yükseltilmiş tasarımı sayesinde sokak seviyesinde yeni sosyal alanlar ve topluluk etkinliklerine uygun mekanlar oluşturuluyor.

Clínica Veterinaria Guayaquil / adamo-faiden

Buenos Aires, Arjantin

Az ama etkili malzeme kullanımıyla dikkat çeken bu veteriner kliniği, mevcut bir evin dönüştürülmesiyle hayat buluyor. Projenin mekânsal organizasyonu, ferah ve havadar bir bekleme alanı oluştururken kullanıcılar arasında etkileşimi teşvik ediyor. Binanın yapısındaki açıklık, sokakla iç bahçe arasında bir geçiş alanı yaratıyor. Geceleri adeta kent içinde bir fener gibi parlayan yapı, dar bir arsada geri dönüşüm ve yeniden kullanım ilkelerini benimseyerek, kentsel yaşam kalitesini hem insanlar hem de hayvanlar için yükselten politik bir müdahale olarak öne çıkıyor.

Ecoparque Bacalar / Colectivo C733

Bacalar, Meksika

Bir mangrov ormanı, bir meydan ve bir gezinti yolu... Bu proje, malzemesinin ötesinde güçlü bir fikir olarak hayat buluyor. Hafif eğimli doğrusal bir yapı, her noktasında farklı deneyimler sunarak bir ekosistemle açık hava müzesini, yüzme alanlarını, yürüyüş ve spor yollarını birleştiriyor. Doğal yaşamı korurken, halka açık bir alan olarak hizmet vererek Bacalar’ın büyük ölçüde özelleştirilmiş kıyı şeridinde farkındalık yaratıyor. Hem ekosistemi koruyan hem de binlerce insanın bu hassas doğal alanın tadını çıkarmasına olanak tanıyan bu yapı, kentin kimliğinin ayrılmaz bir parçası haline geliyor.

Centro de Investigación Mar de Cortés / Tatiana Bilbao ESTUDIO

Mazatlán, Meksika

Mazatlán Büyük Akvaryumu, bir sahil kasabasındaki kullanılmayan bir park ve lagünü yeniden canlandırıyor. Eski bir "kalıntı" gibi tasarlanan devasa duvarlar, kuşlar, balıklar, bitkiler ve su ile hayat buluyor. Proje, dikkatlice tasarlanmış perspektifler ve dramatik ışık oyunlarıyla ziyaretçileri etkileyici bir mekânsal deneyime davet ediyor. Serbest dolaşıma izin veren mekân düzenlemesi, iç ve dış alanları sorunsuz bir şekilde birbirine bağlarken, akvaryumun karmaşık mekanik sistemleri ziyaretçilerin deneyimini bozmuyor. Doğayı sergileme fikrini merkeze alan bu yapı, halkı şaşırtıp etkilerken, çevredeki parkla bütünleşerek kente değer katan kamusal bir mimarlık örneği sunuyor.

Bu beş finalist proje, MCHAP jürisinin değerlendirmeleri doğrultusunda mimari tasarım mükemmelliğini, toplumsal katkıyı ve yapılı çevre ile kurulan güçlü bağı gözler önüne seriyor. 2025 Americas Prize kazananı, 5 Mayıs’ta açıklanacak.