30 Haziran 2017

Amerikan Sertağaçları Doğal Ormanlar İçinde Tedarik Edilirler

RODERICK WILES- Amerikan Sertağaç İhracat Konseyi (AHEC), Afrika, Ortadoğu, Güney Asya ve Avustralya Direktörü

AHEC 1988 yılında, Amerikan sertağaçlarını ve ABD sertağaç endüstrisini ihracat pazarlarında teşvik etmek için kuruldu.

Öncelikle Roderick Wiles’ı biraz tanıyabilir miyiz?

1999 yılında Amerikan Sertağaç İhracat Konseyi (AHEC)’in Londra’daki ofisinde Avrupa Direktörü olarak çalışmaya başladım. Hali hazırda Singapur’da yaşıyorum ve AHEC’in Afrika, Orta Doğu, Güney Asya ve Avusturalya bölgelerindeki programlarını yürütme görevi yapıyorum. Daha öncesinde AHEC’in Batı Avrupa’daki programlarının yürütülmesine yardım ederken, AHEC programlarının Orta ve Doğu Avrupa ile Ortadoğu ve Kuzey Afrika (MENA) ve daha sonra da Hindistan bölgelerinde sorumluluğunu üstlenmiştim. AHEC ile çalıştığım bu yıllar sayesinde ahşap ürünlerin küresel pazarı hakkında çok fazla bilgi birikimi elde ettim ve ahşap ürünlerin uluslararası alanda tanıtımında uzmanlık yeteneği kazandım.

Amerikan Sertağaç İhracat Konseyi’nin endüstri hedeflerinden (AHEC-American Hardwood Export Council) ve projelerinizden bahsedebilir misiniz?

AHEC 1988 yılında, Amerikan sertağaçlarını ve ABD sertağaç endüstrisini ihracat pazarlarında teşvik etmek için kuruldu. O zamandan beri ana misyonunu oluşturan; kâr amacı gütmeyen bir organizasyon ile Amerikan sertağaçlarının ihracatını artırmak, yarı-endüstri ve yarı-hükümet tarafından finanse edilmek, genel tanıtımı yürütmek, teknik ve ABD’de sertağaç arz kaynaklarının bilgilerini sağlamak amaçları değişmeden bugünlere geldi.

AHEC yıllar içinde, 50’nin üzerinde ülkede, çok sayıda farklı etkinlik ve projeye imza atmıştır. Son yıllarda, bunların çoğunda mimarlar ve tasarımcılar ile işbirliği söz konusudur ve Amerikan sertağaçları ile yapılan enstalasyonlar ya da mobilya tasarım yarışmalarına katılımlar gibi farklı yaratıcı çalışmalara katkıda bulunmuştur.

Bu projelerden bir tanesi de; Avustralya, Birleşik Arap Emirlikleri’nde gerçekleştirilmiş olan ve şu anda Güney Afrika’da devam eden ‘Seed To Seat’ (Kaynaktan Koltuğa) projesidir. Bu projeyi 2018 yılında Türkiye’ye getirmeyi istiyoruz.

‘Seed To Seat’ (Kaynaktan Koltuğa) bir mobilya tasarım projesi. Seçkin tasarımcılar, AHEC tarafından seçilen belirli Amerikan sertağaç türleriyle ‘oturacak bir şeyler’ yaratmak için çalışıyorlar. Daha sonra parçalar üretiliyor ve bir fuar, sergi gibi bir organizasyonda veya özel olarak seçilen bir lokasyonda sergileniyorlar. Bununla birlikte, bu projenin en önemli yönü, Yaşam Döngüsü Değerlendirmesi (LCA)’dir. Bu değerlendirme kapsamında, her üretilen mobilya parçası için tam bir yaşam döngüsü çevre profili oluşturulur. Türkiye’ye gönderilen Amerikan ahşap kerestesinin çevresel profilini (AHEC’in beş yıldır bağımsız araştırma ile bilgi sahibi olduğu) hesaba katarak ve üretim sırasında elde edilen veriler ki bunun içinde, kullanılan malzemeler, enerji, atık üretimi gibi bilgiler yer almaktadır, ve hepsi bir araya toparlanarak bir hesaplama yapılır. (Bu konuyla ilgili daha detaylı bilgi edinmek isteyenler www.seedtoseat.info adresindeki websitemizi inceleyebilirler.)

Termal-modifiye Amerikan sert ağaçlarının potansiyelinden bahsedebilir misiniz. Biraz sınırlı sayıda oluşu gelecek için sınırlayıcı bir faktör yaratıyor mu?

Amerikan sertağaçlarının termal modifikasyonu, nispeten yeni bir teknoloji olup, Amerikan dişbudak ve Amerikan lale ağacı gibi dayanıklı olmayan türleri alır ve kimyasal olmayan bir ısıl işlem sürecinden geçirerek onlara dayanıklılık ve boyutsal sağlamlık kazandırır. Sonuç, normalde dış uygulamalarda kullanılamayan sert ağaç türlerinin, artık dış mekan mobilya, doğrama ve dış mekan yapısal uygulamalarda olduğu gibi zemin ve dış cephe kaplamada da rahatlıkla kullanılabilmesidir. Bu ürün Türkiye’de çok popüler olmakla birlikte, ülkeniz şu anda dünya genelinde termal-modifiye Amerikan sertağaçlarının en büyük üreticisi konumundadır. Dünya da popülaritesi her geçen gün artmaktadır ve termal-modifiye Amerikan sertağaçları pek çok yüksek profilli ticari projelerde olduğu gibi konut projelerinde de yaygınlaşmaktadır. Büyümenin potansiyeli çok belirgindir ve ABD sertağaç endüstrisi tarafından, önümüzdeki yılların önemli bir pazar sektörü olacağı ön görülmektedir.

Sorunuzun ahşabın sınırlı olması kısmı, Amerika Birleşik Devletleri’ne kazara Çin’den gelen uçan böcek türü (zümrüt renkli dişbudak kurdu ya da kısaca EAB olarak bilinir) sebebiyle tehdit altında olan Amerikan dişbudak ağacını ilgilendirmektedir. Gerçi, Amerika’nın dişbudak ağacı popülasyonunun yok olmayla tehdit edilip edilmediği hala bilinmiyor ancak termal modifikasyon sürecine çok iyi adapte olan ve bu böcek tehditinin yansımadığı bir çok başka Amerikan sertağaç türü var. Bunlardan biri, dış cephe kaplaması, pencere çerçeveleri ve dış mekan mobilyaları için büyük potansiyele sahip olan Amerikan lale ağacıdır.

Amerikan sert ağacını üretirken yeni ağaç dikimi ve yetiştirilmesi konusunda nasıl bir çalışma yürütüyorsunuz? Bu konudaki ön yargıları aşma konusunda ne gibi çalışmalarınız var?

Amerikan sertağaçları plantasyonlarda yetiştirilmez ve yeniden ekilmezler. Doğal ormanlar içinde tedarik edilirler ve doğal yenilenme ile soylarını sürdürürler. Amerika’nın sertağaç ormanlarının çok geniş, sürekli genişleyen ve en önemlisi özel mülkiyette olduğunun anlaşılması mühimdir. Yaklaşık on milyon özel mülk sahibi, Amerika’nın doğusundaki Amerika’nın sertağaç kaynağının çoğunluğunu kontrol etmektedir ve ormanlarını gelecek nesiller için varolmasını sağlamak amacıyla ormanlarını çok dikkatli yönetmektedirler.

Bunu rakamlarla ifade etmek gerekirse, Orman Hizmetleri Ormancılık Envanteri ve Analizi (FIA) Programı, 1953 ve 2012 yılları arasında ABD sertağaç yetiştirme stok hacminin 5.2 milyar m3’den 12 milyar m3’e yükseldiğini ve bunun da %130’luk bir artış olduğunu açıklamıştır. Aynı zamanda, 2007 ile 2012 yılları arasında, ABD’de sabit sert ağaç hacmi, yılda 124 milyon m3 (hasat sonrası ve doğal ölüm oranı dikkate alınarak) oranında artmıştır ve bu da her saniyede yaklaşık 4 m3 demektir!

Türkiye’deki ahşap ürünler pazarını nasıl değerlendiriyorsunuz? Amerikan sert ağaçlarını yakın gelecekte Türkiye’deki uygulamalarda hangi alanlarda göreceğiz?

Aslında, Türkiye, Amerikan sertağaçlarının önemli bir tüketicisi değil ve ülkenizin büyük mobilya endüstrisi ağırlıklı olarak masif ahşaptan ürünler üretmeye değil, ahşap bazlı paneller ve MDF kaplama gibi alternatiflere odaklanmış olmasından kaynaklanmaktadır. Bununla birlikte, AHEC hem mobilya, mimari doğrama, döşeme veya termal modifiye edilmiş zemin kaplaması ile kaplama malzemeleri olsun, hem de ihracat ve iç pazar için yapılan ürünlerde büyük bir pazar potansiyeli görmektedir. Önemli olan, Amerikan sertağacıyla ilgili önemli mesajların, ithalatçılara ve üreticilere olduğu kadar, pazar belirleyenlerine (mimarlar ve tasarımcıları kastediyorum) yayılması gerekliliğidir. AHEC, yakın gelecekte piyasanın daha fazla Amerikan sertağacı alacağına olan tam inancının bir uzantısı olarak, eğitim faaliyetleri programını gelecekte de sürdürecektir.

Maliyet açısından Amerikan Sert Ağacı herkesin ulaşabileceği noktalarda mı?

Amerikan sertağaç türlerinin, ürünlerin ve sınıfların geniş bir yelpazesi mevcuttur ve bu karışım içerisinde, herkes için, yüksek uçta ya da ölçeğin altında bir fiyat noktası vardır. Önemli olan, Amerika’nın sertağaç ormanlarının, yasal, sürdürülebilir ve tutarlı bir kalitede süreklilik gösteren güçlü çevre kimlik bilgileri ile kanıtlanmış bir malzeme kaynağı sağlamasıdır. Bu, modern dünyada nadir bulunan ve önemli olan bir şeydir.

AHEC ile ilgili daha detaylı bilgi için yenilenen websitemizi www.americanhardwood.org adresinde ziyaret edebilirsiniz.