Ankara Hızlı Tren Garı Cephe Tasarım Stratejileri
H. Kaan Kuran
Uzman Cephe Mühendisi
Priedemann Cephe Danışmanlığı Gn. Md.
Sürdürülebilir yapı prensiplerinin öncelikle gözetildiği projenin özellikle iklimlendirme tasarımı açısından en zorlayıcı özellikleri arasında, 55 m kotundaki çatı örtüsü ile otel, AVM ve ofislerin bulunduğu yüksek ve geniş iç mekanda devasa bir galeri oluşturulması sayılmalıdır.
Cengiz İnşaat, Limak Holding ve Kolin İnşaat firmalarının ortak girişimleri olarak kurulan CLK Ankara Hızlı Tren Garı Ortaklığı tarafından yatırımı ve inşaatı üstlenilen, A Tasarım Mimarlık tarafından mimari tasarımı, Priedemann Cephe Danışmanlığı tarafından cephe danışmanlığı ve mühendisliği, Pimeks Group tarafından cephe uygulaması yapılan Yeni Hızlı Tren Garı Projesi 220.000 m2 inşaat alanı ve 400 m peron uzunluğu ile Türkiye’de son dönemde gerçekleştirilen en büyük gar projeleri arasındadır. 24 ay gibi çok iddialı ve kısa bir süreçte inşaatı tamamlanan projede inşaat öncesi projelendirme ve planlama süreci yaklaşık 18 ayda tamamlanmıştır.
Sürdürülebilir yapı prensiplerinin öncelikle gözetildiği projenin özellikle iklimlendirme tasarımı açısından en zorlayıcı özellikleri arasında, giriş kotuna göre bir alt katta yer alan ve iklimsel olarak dış koşullara açık peron bölgesi ile alışveriş bölgeleri, otel ve ofis işlevlerinin aynı çatı altında yer alması ile yaklaşık 55 m kotundaki çatı örtüsü ile otel, AVM ve ofislerin bulunduğu yüksek ve geniş iç mekanda devasa bir galeri oluşturulması sayılmalıdır. Peron dışındaki bölgelerde kapalı mekan konfor şartları tercih edildiği ve gerektiği için peron bölgelerinin diğer işlevli bölgelerden iklimsel olarak ayrıldığı bir kabuk planlamasına karar verilmiştir.
Bu kapsamda iç mekan zemin katı ile bodrum katı iklimsel olarak ayıran ancak doğal ışık ileten ısı yalıtımlı ışıklıklar, yürüyen merdiven ve asansör şaftlarını saran camlı ‘zarf’ strüktürleri tasarlanmıştır. Aynı zamanda cephe ve çatıdan oluşan kabuğun yüksek seviyede ısı yalıtımı sağlaması ve güneşten yayılan radyasyon enerjisini kışın kısmen geçirirken yazın mümkün olduğunca engellemesi hedeflenmiştir.
Projenin cephe ve kabuk tasarımındaki diğer bir etken de Celal Bayar Bulvarı’ na yani güneybatı yönüne bakan ve düşeyde eğimli olarak tasarlanan büyük cam cepheyi taşıyan çelik strüktürün üstte devam ederek çatıyı taşıyan strüktür haline gelmesidir.
Bu sebeple bu cephe nispeten yüksek yapısal hareketlere izin veren, yüksek oranda şeffaf ve yüksek oranda güneş korumalı bir cephe olmak zorundaydı. Bu özellikleri sağlayacak, yalnızca yatayda taşıyıcı profilleri bulunan düşeyde ise cam cama silikon derzli özel bir sistem Priedemann Cephe Danışmanlığı tarafından geliştirildi ve projenin cephe yüklenicisi Pimeks firması tarafından uygulandı.
Şeffaf cephe sistemleri, 1,8 W/m2 K’ den düşük ısı geçirgenliği (Ucw) değeri, 0,28 den küçük Solar Faktör (güneş enerjisi geçirimi) yani % 72 güneş koruma oranı ile hem enerji açısından etkin ve verimli bir performans sergilemekte hem de % 50 oranındaki güneş ışığı geçirgenliği ve 39 dB den yüksek bir akustik direnç ile yüksek konforlu bir iç mekan sağlamaktadır.
Betonarme perde duvarların önlerine geldiği için opak olması gereken ve çoğunlukla kuzeydoğuda bulunan cephelerde arkadan havalandırmalı, pişmiş kil levhalardan (terra cotta) oluşan yüksek ısı yalıtımlı cephe sistemi tasarlanmış ve Terra Cephe (o zamanki adıyla Nedaks Cephe) tarafından başarıyla uygulanmıştır. Dilatasyon bölgesini dahi bir başka malzeme kullanmadan geçmenin mümkün olduğu bu sistemde Faveton marka plakalar ve Knauf marka mineral yün ısı yalıtım levhaları kullanılmıştır.
