Asırlık Cam Sera Sürdürülebilir İklim Sınıfına Dönüştürüldü
Nüshet Çamuşoğlu / nushet@ekoyapidergisi.org
Copenhagen Botanical Gardens'a ait 105 senelik bir cam sera, mimarlık stüdyosu Forma tarafından kentin batısında bir sınıf meydana getirmek üzere sökülerek yeni bir yerde yeniden inşa edildi. Yıkımın kıyısından kurtarılan sürdürülebilir mimar sera dikkatlice söküldü ve olabildiğince çok geri dönüştürülmüş malzeme kullanılarak yeni bir alt yapı ve zemin üzerine yeniden monte edildi. Sürdürülebilir mimaride kullanılan malzemeler tercih edilmiş.
"Sera" manasına gelen Væksthuset olarak adlandırılan bu alan artık çiftçilik ve sürdürülebilirlik odaklı, bitkilerle dolu bir eğitim ve etkinlik mekanı. Kopenhag merkezli Forma, Kopenhag'ın güneybatısında bir kentsel çiftlik ve gıda alanı olan, iklim konusunda bilinçli BaneGaarden'ın renovasyonunu üstlendi.
Bu mimarlar Mikkel Bøgh ve Nicolai Richter-Friis tarafından yönetilen ve yeni kurulan stüdyonun hayata geçirdiği ilk sürdürülebilir mimari projelerden biri. Bøgh sıfırdan bir şey inşa etmenin daha basit olabileceğini lakin sonucun daha manalı olduğunu ifade etti. "Bugünün projelerinin zaman içinde, biz gittikten çok sonra bile dönüşebilmesi ve adapte olabilmesi için tasarlamamız ve inşa etmemiz gerekiyor." dedi.
Sürdürülebilir mimari proje girişimci, aktivist ve BaneGaarden kurucu ortağı Søren Ejlersen'in beklenmedik bir biçimde buldozerleri durdurmayı başarmasıyla başladı. Danimarkalı bir şef olan ve organik yemek seti şirketi Aarstiderne'nin kurucusu olarak tanınan Ejlersen, yıkımı durdurmak için başlattığı ilk kampanyada başarısız olmuştu. Yıkımın yapılacağı gün kendisi ve bir kameraman olayı gelecek nesillere taşımak üzere belgelemek için oraya gitmişlerdi. Ejlersen, "Kameraman bana çekimin sıkıcı olduğunu söyledi, ben de yapının ne kadar kültürel ve kutsal olduğunu bağırarak anlatmaya başladım. Tesadüfe bak ki kameraman TV 2 Haber tişörtü giyiyordu. Ulusal haberler için çekim yaptığımızı sandılar ve yapının yıkılması çalışmalarını durdurdular." dedi.
Ejlersen'e eski serayı meydana getiren cam barakaların beşi de verilmişti lakin koruma altındaki bir ormanlık alanda dokuz ahırın bulunduğu eski bir demiryolu deposu olan BaneGaarden'da yalnızca iki tanesine yer vardı. Bunlar şimdi mekanın bir ucuna kurulurken, diğer üçü satıldı ve başka bir yerde yeniden kullanıldı.
Özgün çelik yapı artık yapının ana strüktürü olarak işlev görmüyor. Bunun yerine eski çerçeve, çok daha kalın I-kirişlerden meydana gelen yeni bir altyapı üzerine asıldı. Bøgh, "Sürdürülebilir mimari örneklerden yapı 105 yıldır yerinde duruyor olsa da günümüz mühendisleri bu çelikle hesap yapamazdı. Yeniden inşa edebilmemizin tek yolu bir altyapı yaratmak ve daha sonra serayı bir iklim perdesi olarak üstüne yerleştirmekti." dedi.
Döşeme kısa süre önce bir spor tesisine dönüştürülen eski bir kongre merkezi yapısı olan eski Bella Center'dan, kapılar ise yerel bir okuldan tedarik edildi. Camların tümü sağlam kalmamıştı, lakin sağlam kalan panellerin bütünü yan duvarlara yeniden monte edildi. Daha sonra üzerlerine bir ağaç dalı düşmesi halinde paramparça olmamalarını sağlamak maksadıyla çatı panelleri için güvenlik camı temin edildi. İçerisi hem geri dönüştürülmüş mobilyalarla hem de büyük özel yapım dikim kutularıyla dolduruldu.
Væksthuset Temmuz ayında gerçekleştirilen UIA Dünya Mimarlar Kongresi programının bir bölümünü meydana getiren 15 SDG Pavyonları'ndan biriydi. Proje kar amacı gütmeyen Re:arc Enstitüsü'nün sağladığı finansman sayesinde gerçekleştirildi. Temelleri bulunmadığından, yapının daha sonraki bir tarihte sökülme olasılığı var. Lakin tasarım ekibi yapının yerel toplum için daimi bir kaynak haline geleceğini ümit ediyor. Konuşmalar, eğitim atölyeleri, akşam yemeği etkinlikleri ve düğünler için bir alan olarak bir dizi kullanıma hizmet ediyor. Ejlersen, "İnsanları zihinlerini boşaltmaları için buraya getirmeyi, etkiyi sergilemeyi ve böylece onlara yeni bir yön göstermeyi seviyoruz." diye ekledi.