Asya'daki Sürdürülebilir En Büyük Ahşap Yapı
Nüshet Çamuşoğlu / nushet@ekoyapidergisi.org
Japon mimar Toyo Ito, Singapur'daki Nanyang Teknoloji Üniversitesi'nde neredeyse tümüyle masif ahşaptan inşa edilen altı katlı bir işletme okulu olan sürdürülebilir mimari Gaia'yı tamamladı. Nanyang Teknoloji Üniversitesi'ne (NTU) göre 43.500 m2'lik bu yapı, kullanılan ahşap hacmi açısından "Asya'daki en büyük ahşap yapı" olma niteliğini taşıyor.
Toyo Ito & Associates sürdürülebilir mimari örneklerden Gaia'yı yerel stüdyo RSP Architects ile birlikte mevcut NTU İnovasyon Merkezi'nin değiştirilmesi ve Heatherwick Studio'nun Öğrenme Merkezi'nin yanında üniversitenin işletme okulu için yeni bir yuva sağlamak üzere tasarladı. İki kıvrımlı bloktan meydana gelen yapıda 190 kişilik bir oditoryum ve 12 amfinin yanı sıra bir dizi seminer odası, laboratuvar, ofis, derslik ve toplantı alanı bulunuyor.
İsmini Yunan toprak tanrıçasından alan sürdürülebilir mimari projelerden Gaia, Pritzker Mimarlık Ödülü sahibi Ito'nun kampüs için tasarladığı ikinci ahşap bina. Bunlardan ilki 2017 yılında tamamlanan bir spor salonu olan The Wave'di. Ito'ya göre bu yapılarda ahşap kullanılmasının hedefi, yapı sakinlerine ağaçların arasında oldukları duygusunu vermekti. Yapının açılış töreninden sonra CNN'e verdiği demeçte, "Tasarımlarımda her daim ağaçlar ve su gibi tabiatla bir ilişki kurmaya ve onu hissettirmeye çalışıyorum." dedi. Yapı betondan oluşan tuvaletler, zemin kat döşemeleri ve dış merdivenler haricinde tamamen prefabrik masif ahşap unsurlardan inşa edilmiş. Bu yüzden sürdürülebilir mimaride kullanılan malzemeler tercih edilmiş.
Kirişler ve sütunlar için glulam olarak da bilinen yapıştırılmış lamine ahşap kullanılırken zemin döşemeleri ve güneş gölgeleme için çapraz lamine ahşap kullanılmış. Bu ahşap unsurlar yapı boyunca geniş ölçüde açıkta bırakılmış, hem dış hem de iç mekanda görünür kılınmış ve büyük pencereler ve tavan pencereleri ile aydınlatılmış. Bir alanda çerçeve eski NTU İnovasyon Merkezi'nin cephesinden kurtarılan tuğlalarla örtüldü. NTU ahşap yapısının yanı sıra Gaia'nın tasarımının temel bir özelliğinin de ürettiği kadar enerji tüketmesi olduğunu, dolayısıyla faaliyette net sıfır olduğunu belirtti. Bu yüzden Building and Construction Authority of Singapor tarafından Green Mark Platinum (Sıfır Enerji) sertifikası ile ödüllendirilmiş. Dolasıyıyla sürdürülebilir mimaride kullanılan pasif sistemler entegre edilmiş.
Ülkede bu net sıfır standardını sağlayan 16 yapı bulunuyor ve bunların yarısı NTU kampüsünde bulunuyor. Gaia yenilenebilir enerji teknolojileri, enerji tasarruflu bir dış cephe ve pasif tasarım yöntemleri kullanarak işletmede net sıfır karbon sağlar. Buna çatıya kurulan ve yapıya yıllık enerji temin etmeye yetecek kadar temiz enerji sağlayan güneş fotovoltaik (PV) panellerinin kullanımı da dahil. Bu arada yapının serin kalmasına katkıda bulunmak için dış güneş gölgeleme ve açık alanlar, teraslar ve hava boşlukları kullanılıyor. Bir klima sistemi bir odayı soğutmak için mekanik fanlara gereksinim duymayan bir yöntem olan Passive Displacement Ventilation'ı (PDV) kullanır.
Diğer rekor kıran masif ahşap yapılar arasında Waugh Thistleton Architects tarafından inşa edilen ve hacim olarak diğer tüm yapılardan daha fazla masif ahşap kullanılan ve Dalston Works ve Korb + Associates Architects tarafından inşa edilen ve dünyanın en yüksek masif ahşap binası olan ABD'deki Ascent yer alıyor. Japon mimar Ito, 1979 yılında Tokyo'da Toyo Ito & Associates stüdyosunu kurdu. Son dönemdeki diğer projeleri arasında üç adet mantar biçimli umumi tuvalet ve Taichung Metropolitan Opera Binası yer alıyor.
