Atıkların Cam Elyaf Takviyeli Betona Dönüşümü
Nüshet Çamuşoğlu / nushet@ekoyapidergisi.org
Günümüzde, atıkların azaltılması ve ileri dönüşüm kavramları, hem toplumda hem de endüstride tüketim alışkanlıklarının değiştirilmesi ihtiyacından hareketle mimarinin çeşitli alanlarında kayda değer bir genişleme göstermiştir. Bu dalga sadece sürdürülebilir yaklaşımlara cevap vermekle kalmayıp ekonomik açıdan da önemli faydalar sağlamıştır. Günümüzde, hafriyat toprağından tarımsal atıklara ve plastiklere kadar çeşitli kaynakların yeni malzemeler oluşturmak üzere dönüştürülmesi, daha çevre dostu uygulamaların verimliliğini ve uygulanabilirliğini pekiştirmektedir.
Bu bağlamda, teknoloji ve veriler, malzemelerin daha iyi anlaşılmasına ve yeni üretim yöntemlerinin keşfedilmesine önemli ölçüde katkıda bulunmuştur. Bu bakımdan yapay zeka değerli bir ortak haline gelmiştir. Ayrıca yazılım alanındaki yenilikler, daha önce atık olarak kabul edilen malzemelerin potansiyelini en üst düzeye çıkarmayı mümkün kılmıştır. Buna paralel olarak cam elyaf takviyeli betondan inşa edilen cephe unsurlarının üretiminde atıkları en aza indirmeyi amaçlayan pixel adlı bir ürün inovasyonu ortaya çıkmıştır.
Pixel, atılan malzemeyi tasarıma dönüştürerek sıfır atığa doğru ilerleme hedefleriyle uyumlu bir projedir. Sonuç, verilere ve bilgisayar vizyonuna dayalı ters bir tasarım süreciyle elde edilen ve "zaten var olandan yaratılan" küçük formatlı bir beton kiremittir.
"Mesele sadece atık döngülerini en aza indirmek değil, aynı zamanda atıkları kaynaklara dönüştürmeye yönelik acil ihtiyacı ele almaktır."
Bunu başarmak için malzemenin yüzde kaçının yeniden kullanıma uygun olduğunu belirlemek amacıyla bir yılı aşkın bir süre boyunca atık analizi yapıldı. 106.000'den fazla parça incelenerek alanların, sınırların, şekillerin, renklerin ve dokuların kodu çözüldü, ardından boyut ve şekle göre sınıflandırıldı. Potansiyel şekiller, 147 x 240 milimetre ölçülerinde, cam elyaf takviyeli beton malzemenin 13 mm kalınlığında yanmazlık, sağlamlık ve sürdürülebilirlik gibi niteliklere sahip bir dizi küçük formatlı unsur olan pixel ürününü geliştirmek için kullanıldı.
"Yeni bir şey üretilmediği, kaynaklar korunduğu ve karbon ayak izi en aza indirildiği" için malzemenin projelerin toplam maliyeti ve çevresel etkisi üzerindeki minimum etkisi vurgulanmaktadır. Ayrıca, yenilikçi bir kataloglama yöntemi sayesinde, unsurlar yeni uygulamalar için hazırlanmakta ve bir ileri dönüşüm sürecinden geçmektedir. Pixel'ler, ahşap kiremitlerden oluşan bir cepheye benzer şekilde monte ediliyor. Her bir kiremit ayrı ayrı bir sabitleme rayına yerleştirilir ve vidalar veya perçinlerle sabitlenir. Üst üste binen kiremitler ise vidayı gizliyor.
Estetik ve geri dönüşüm yönleriyle ilgili olarak, "küçük boyutları nedeniyle, elemanların inovatif bina kabukları için tamamen yeni tasarım seçenekleri sunduğu" vurgulanmaktadır. Bu, mineral ham maddelerden yapılan malzemelerin sadece geri dönüşüm seçenekleri değil, aynı zamanda küçük zona şeklinde ileri dönüşüm seçenekleri de sunduğu anlamına geliyor.
"Sıfır atık felsefemiz doğrultusunda cephe elemanlarımızın üretiminde atık miktarını azaltmayı hedefledik."
Genel olarak pixel, temelde birincil kaynak tarafından şekillendirilen ancak son derece estetik tasarımlara olanak tanıyan yeni bir tasarım lisanı sunuyor. Bir patchwork desenine benzer şekilde, küçük unsurlar renk yüzeyleri, dokular ve eğimlere dayalı çeşitli kombinasyonlar oluşturmak üzere yeniden düzenleniyor. Bu şekilde, farklı renk ve yüzeyleri bir araya getiren pixel'ler, cepheye çarpıcı ama homojen bir görünüm kazandırarak, küçük boyutlarına bakılmaksızın, renk çeşitliliğine rağmen yüzeyin göze tekdüze göründüğünü vurguluyor.
Malzemenin nitelikleri Avusturya'daki genel merkezde bir kulübede, bir saunada ve İsviçre'de bir konut binasında kullanılmasına yol açmıştır. Gelecekte, bu malzemenin uygulamaları, özellikleri ve basit ama güçlü estetiği sayesinde geliştirilebilirken, aynı zamanda atıklar modern teknoloji ve yenilikler aracılığıyla geri dönüştürülmekte ve tam potansiyeline ulaştırılmaktadır.