Birleşik Krallık'taki Dolgu Alanları İçin Örnek Teşkil Eden Sürdürülebilir Konut

Nüshet Çamuşoğlu / nushet@ekoyapidergisi.org
Londra merkezli ao-ft, Doğu Londra'daki Walthamstow'da bir dolgu alanında yeni inşa edilen bir konutu ve müstakil bir stüdyoyu tamamladı. Sürdürülebilir mimari Spruce House & Studio gelişmekte olan tasarım stüdyosunun tamamlanan ilk projesi ve uygulamanın sürdürülebilir inşaat ve üretim tekniklerine olan ilgisini ortaya koyuyor.

Sürdürülebilir mimari örneklerden konut bir zamanlar köyün ana caddesi olan, eski bir muhafaza alanında yer alan geniş bir arsada konumlanmış. Geçtiğimiz yüzyıl süresince perakende kullanımlardan konutlara dönüşen çeşitli yapı tarzları ile komşu. Bu geçiş sürecinin farkında olan ao-ft, zemin kat boyunca yayılan camlar ve bir dizi dikey ahşap çıta ve pervazla kırılan geniş hacim ile bölgenin özgün dükkan cephesi modeline modern bir şekilde atıfta bulunmayı amaçlamış. Çıta ve pervazların tekrarlanması cepheye dikey bir ahenk kazandırırken, zemin ve birinci katlar boyunca zıt bir desen paleti sunar. Bunun yanı sıra zemin kattaki özel ahşap çıtalı gizlilik perdeleri, eve fonksiyonel olarak gizlilik sağlarken ilave görsel ilgi de katar. 

Yapısal ve malzeme bakımından kötü durumda olan 1960'lardan kalma bir dolgu evin yerini alan yeni yapı konsepti, inşaatın tüm safhalarında karbon ayak izini olabildiğince en aza indirmeyi hedefliyor. Bu nedenle ao-ft, çevreci niteliği ve açıkta kalan iç yüzey kaplama olarak güzelliği nedeniyle CLT'den oluşan bir temel yapı seçti. Buna ilaveten sahada sadece beş günde monte edilen özel imal edilmiş prefabrik panellerin iç yüzeyleri de cilasız bırakılmış, böylece ek sıva veya boya ihtiyacı azaltılmış. Bundan dolayı sürdürülebilir mimaride kullanılan malzemeler kullanılmış.

İç ve dış alan arasında yeni ve sağlam bir bağ oluşturan zemin kat, bahçenin içine gömülmüş hissi verecek şekilde tasarlanmış. Nihayetinde meydana gelen kat planı, geleneksel bir Viktorya dönemi teras evini yansıtıyor. Girişte ziyaretçiler sokak katından yarım metre aşağıya inerek, dökme beton pencere kenarları ve yerden tavana camlarla çevrili açık planlı, gömme bir oturma alanına girer. Temelin 50 cm aşağıya indirilmesiyle konut sakinleri içerideyken bahçe döşemeleriyle aynı düzeyde oturmakta ve böylece dış alanla bağlantı hissini güçlendirir.

Dışarıdan bakıldığında ao-ft, sade ve abartısız bir iç alan yaratmak için hafiflik, dikeylik ve katmanları kullanmaya devam ediyor. Ahşap, paslanmaz çelik ve cilalı beton gibi ham maddeler evin her yerinde daima değişen dokular ve desenler yaratan delikli beyaz çelikle birlikte kullanılmış.

Endüstriyel tasarım konusundaki geçmiş deneyimlerinden yararlanan ao-ft, ana merdiveni de yerinde monte edilecek bir 'parça kiti' olarak tasarladı. Birbirine kenetlenen yirmi dört basamak evin omurgasını oluşturur ve tepedeki tavan penceresinden gelen ışık ve havanın aşağı sızmasına izin verir. 5 mm çelik lazerle kesildi ve sahada test edilmeden önce milimetrik duyarlılıkla robotik olarak büküldü, daha sonra çıkarıldı ve son montajdan önce saha dışında toz boya ile kaplandı.

Birinci katta iki yatak odası ve bir aile banyosu yer alırken, üst katta üçüncü bir ana yatak odası ve ebeveyn banyosu bulunur. Yatak odaları iç alanı doğal ışık ve manzaradan, dış cepheyi ise eğlenceli yapılandırmalar ve anlatımlarla şekillendiren açık masif ladin panellerden faydalanır. Diğer ayrıntılar ise kakma kulplu tam yükseklikte CLT kapılar ve açıldığında aynı hizada duran yaylı kapı kilitleri gibi tasarımcının sade görüş açıları ve konut içindeki alanlara olan tutkusunu gösteren küçük detaylar.

Sürdürülebilir mimari projelerden konutta ayrıca 12 metre genişliğindeki bahçenin arka tarafında müstakil bir tasarım stüdyosu da bulunuyor. Geleneksel ahşap çerçeveleme, dışta glulam kirişler ve içte ladin ile inşa edilen stüdyo tavan pencereleri ve açıkta kalan üst kirişlere sahip. Sessiz ve özenle düzenlenmiş bir bahçe, konut ve stüdyoyu birbirine bağlarken, tozlaşmayı sağlayan bitkileri yeniden canlandırıyor ve arazideki biyolojik çeşitliliği artırıyor.

Kısacası Spruce House and Studio sürdürülebilir mimari projesi, sürdürülebilir ve esnek yapının, bağlamına uyum sağlayan ve insanların yıllarca zevk alabileceği konforlu alanlar sunan yapılar inşa etmedeki yararlarını ortaya koyarak Birleşik Krallık'taki dolgu alanları için umut verici bir örnek oluşturuyor.