Dünya 'Plastik Gezegen' Olma Yolunda İlerliyor

Jonathan Amos ( BBC Türkçe )

Fildişi Sahili'nin başkenti Abidjan'ın sahil kesiminden bir görünüm

ABD'li bilim insanları şimdiye kadar üretilen plastik miktarını 8,3 milyar ton olarak hesapladı.

Sadece yaklaşık 65 yıl önce üretilen bir malzemenin bu kadar yığılması insanı şaşırtıyor.
8,3 milyar ton, 25 bin Empire State binası ağırlığında ya da bir milyar fil.

En büyük mesele şu ki plastikten yapılan eşyalar, örneğin paketlemede kullanılanlar, sadece kısa bir zaman dilimi için kullanılıyor ve ardından atılıyor.

Toplam üretimin yüzde 70'inden fazlası çöp yığınları arasında, pek çoğu çöp sahasına gönderildi, bir kısmı da okyanuslar dahil çevreye karışıyor.

Araştırmacılardan Roland Geyer BBC'ye yaptığı açıklamada "Hızla 'Plastik Gezegeni' olmaya doğru ilerliyoruz ve eğer bu tarz bir dünyada yaşamak istemiyorsak bazı malzemeleri, özellikle plastiği nasıl kullandığımızı yeniden düşünmek zorundayız" dedi.

California Üniversitesi'nde çalışan çevrebilimciler ve meslektaşları tarafından ele alınan bir makalede ilk kez küresel anlamda ne kadar plastik üretildiği, bunların nasıl kullanıldığı ve bunun sonucunun nereye varacağı değerlendirildi.

Bazı önemli noktalar şu şekilde:

• - 8,3 milyon ton plastik üretildi.
• - Bu malzemenin yarısı sadece son 13 yılda üretildi.
• - Yıllar içinde üretilen plastiğin bugün sadece yüzde 30'u kullanımda.
• - Atılan plastiğin sadece yüzde 9'u geri dönüşüme sokuldu.
• - Yüzde 12'si yakıldı, ama yüzde 79'u katı çöp depolama alanlarına gönderildi.
• - En az kullanımda kalanlar paketlemede kullanılanlar, genellikle bir yıldan az bir süre kullanılıyorlar.
• - En uzun süre kullanımda olanlar inşaatta ve makine endüstrisinde kullanılanlar.
• - 2050 yılında plastik çöpünün 12 milyar tona ulaşması bekleniyor.
• - Geri dönüşüm oranları (2014 rakamları): Avrupa (% 30), Çin (% 25), ABD (%9).

1950'lerde seri imalatın başlamasından beri gıda kaplamadan kıyafete, uçak parçalarından alev geciktiricilere kadar polimerler her yerimizi sardı.

Ancak büyüyen sorunu oluşturan tam da plastiğin bu inanılmaz özellikleri.Genel olarak kullanılan plastiklerin hiçbiri biyolojik olarak çözünebilir değil. Çöplerini kalıcı bir şekilde yok etmenin tek yolu piroliz denen yöntemle onları yok edecek kadar ısıtmak ya da yakmak ancak bu sonuncusu sağlık ve emisyon nedenleriyle karmaşık.

Bu sırada çöpler yığılıyor. Araştırmacılar Arjantin yüzölçümündeki bir ülkeyi kaplamaya yetecek kadar plastik birikintisi olduğunu söylüyorlar.Ekip son çalışmalarıyla plastik meselesiyle nasıl baş edileceğine dair tartışmalara ivme kazandırmayı umuyor.

Geyer "Ölçemediğini idare edemezsin söylemiyle yola çıkıyoruz" diyor. "Bu nedenle dünyaya ne yapması gerektiğini söylemek yerine rakamları ortaya koymayı hedefledik ve gerçek bir tartışma başlatmak istedik."