10 Nisan 2017

Dünyanın Sayılı Mühendislik Projelerinden Birisi Avrasya Tüneli

Dünyanın en yüksek BREEAM derecesiyle ödüllendirilen ofis binası uyarlanabilir ve akıllı çalışma alanları yaratmak için çok sayıda akıllı teknoloji içermekte. Bina enerjik ve işbirliğine dayalı bir çalışma ortamı arayışını ortaya koyarken aynı zamanda en yüksek sürdürülebilirlik seviyelerini başarıyla elde etmekte.

Rakamlarla Avrasya Tüneli

* İnşaası 6 yıl sürdü.
* Toplamda 14.6 km.
* İki kıtayı 5. kez bir araya getirdi.
* 1 milyar 245 milyon 121 bin 188 dolar yatırımla tamamlandı.
* Günde 120 bin araç kapasitesine sahip.
* Tünelin en derin bölümü deniz seviyesinden 106 metre aşağıda bulunuyor.
* Boğazı’nın altında 3.344 metrelik
güzergâh 13,7 metre çapında kazıldı.
* Toplam 1.672 bilezikten (ring) oluşmakta.
* 1,5 saatlik mesafeyi 15 dakikaya indirdi.
* 2.124 çalışan görev aldı. 250 iş makinası çalıştı.
* 41.000 saat İş Güvenliği, Sağlığı ve Çevre Eğitimi verildi.
* Tünel ile bir yılda 160 trilyon yakıt, 52 milyon saat zamandan tasarrufu sağlayacak.
* 100 yıl servis ömrü hedeflendi.
* Avrasya Tüneli’nde maksimum hız 70 kilometre
* Tüneli yıl boyunca 3 bin 126 habere konu oldu.

Türkiye için önemli ulaşım projelerinden biri olan ve Kumkapı - Koşuyolu arasında hizmet veren Avrasya Tüneli yoğun finansman ve inşaat çalışmaları sonucunda 22 Aralık 2016 tarihinde araç trafiğine açıldı. İstanbul’un Avrupa ve Asya yakalarını ilk kez denizin altından geçen bir karayolu tüneli ile bağlayan Avrasya Tüneli Projesi; deniz tabanının altından geçen 5 km uzunluğundaki iki katlı tünel ve bağlantı yollarıyla birlikte toplam 14.6 km’lik bir güzergâhta inşa edildi.

Avrasya Tüneli ile 15 Temmuz Şehitler Köprüsü, Fatih Sultan Mehmet Köprüsü, Yavuz Sultan Selim Köprüsü ve Marmaray’dan sonra İstanbul’da iki kıta 5’inci kez birleşmiş oldu. Kendi alanında bir çok ‘ilk’ kullanılarak inşa edilen tünel 1 milyar 245 milyon dolar -yaklaşık 4,5 trilyon TL - yatırımla gerçekleşti.

Avrasya Tüneli Projesi’nde proje için özel olarak üretilen Tünel Açma Makinesi (TMB) teknolojisinden yararlanıldı

Proje, Avrupa Yakasında Atatürk Havalimanı ile Asya Yakasında Sabiha Gökçen Havalimanı arasındaki en pratik güzergâh olma özelliğini taşıyor. Tünelin iki havalimanı arasında sağlayacağı entegrasyonun, İstanbul’un uluslararası hava ulaşımındaki konumuna önemli bir katkısı bulunuyor.

Trafiğin çok yoğun olduğu güzergâhta, günde 100 bin araca hizmet vermeyi hedefleyen, iki kıta arasında trafik sorununun çözümüne katkı sağlayan ve yolculuk süresini 5 dakikaya kadar indiren Avrasya Tüneli (İstanbul Boğazı Karayolu Tüp Geçişi) Projesi’nde proje için özel olarak üretilen Tünel Açma Makinesi (TMB) teknolojisinden yararlanıldı. TBM ile İstanbul Boğazı’nın altında 3.344 metrelik güzergâh 13,7 metre çapında kazılarak iki kıta, deniz tabanı altından birleştirildi.

Üç ana bölümden oluşan Avrasya Tüneli Projesi’nin en derin noktası deniz seviyesinden 106 metre aşağıda bulunmakta en önemli aşamasını 3,4 kilometre uzunluğundaki Boğaz Geçişi oluşturuyor.

Tünelin Özellikleri

Avrasya Tünel’inde sadece bu proje için özel dizayn edilmiş tünel açma makinası kullanıldı. Bu projede kullanılan TBM, tünel açma makineleri içinde 33.3 kW/m2’lik kesici kafa gücü ile dünyada 1. sırada; 12 bar’lık tasarım basıncı ile 2. sırada ve 13,7 m kazı çapı ile 6. sırada yer alıyor.

Projede kazılan 13,7 metre çapındaki tünel Proje için özel olarak geliştirilen Tünel Açma Makinesi (Tunnel Boring Machine/TBM) ile deniz tabanının altında günde 8-10 metre ilerleyerek, 3.344 metrelik kazıyı 16 ayda tamamlandı.

Proje güzergâhı üzerinde hem deniz çökelleri hem de değişik basınç dayanımlarındaki kaya birimleri (Trakya Formasyonu) yer alıyor. Bu nedenlerle Avrasya Tüneli Projesi, teknik özellikleri bakımından dünyanın önde gelen mühendislik projelerinden birisi. Bu büyük proje, 700 mühendis ve 12.000’den fazla kişinin 14 milyon adam/saat çalışmasıyla planlanandan 8 ay önce, yaklaşık 4 yılda tamamlanarak hizmete açıldı.

Avrasya Tüneli, Sismik aktivitesi yüksek ‘Kuzey Anadolu Fayı’, tünel güzergahının 17 km yakınından geçmektedir. Sismik aktivitelerden doğacak gerilme ve yer değiştirmeleri kabul edilebilir düzeye indirmek amacıyla tasarlanan ve tünelcilik tarihinde ilk uygulamalardan biri olarak kabul edilen iki sismik bileziğin tüneldeki konumları özenle belirlendi. Deprem davranışı ile ilgili tasarımda, moment büyüklüğü Mw = 7,25 kabul edilmiş olup, tünelin 500 yılda bir görülebilecek depreme karşı ‘servis şartları’ ve 2 500 yılda bir görülebilecek depreme karşı ise ‘güvenlik şartları’ bozulmaksızın davranabileceği gösterildi.

Avrasya Tüneli’nde yapı güvenliğinin yanı sıra işletmeye yönelik de bir çok güvenlik önemi alındı. İleri teknoloji uygulamaların gerçekleştiği tünelde her 100 metrede bir yer alan acil durum telefonları, kamu anons sistemi, radyo anonsu ve GSM alt yapısı sayesinde yolculuk esnasında kesintisiz bir iletişim imkânı sağlanıyor ve acil durumlarda bilgi akışı kesilmiyor. Her 200 metrede bir yer alan acil durum odaları, herhangi bir olumsuz durumda tüneldeki güvenli kata ulaşmak için kullanılabiliyor. Tünel girişlerinde ve içerisinde 7/24 görev yapan her türlü donanıma ve eğitime sahip İlk müdahale ekipleri, herhangi bir olaya birkaç dakika içerisinde müdahale edecek durumda bulunuyor. Avrasya Tüneli ve yaklaşım yolları 400 kamera ile 7/24 izleniyor. Tünel içindeki trafik akışı kontrol odasında 10 operatör ve süpervizörler tarafından 24 saat boyunca takip ediliyor.

Operatörler, tünel içinde yaşanabilecek bir olumsuzluğa karşı İstanbul İtfaiyesi, 112 Ambulans Merkezi, emniyet ve AFAD’la koordineli olarak çalışıyor.

Konfor ve Altyapı Bir Arada

Türkiye’de ilk kez tam LED aydınlatma kullanılan Avrasya Tüneli’nde sürücülerin konfor ve güvenliği düşünülerek kademeli aydınlatma sistemi uygulandı. Böylece tünel giriş ve çıkışlarında sürücülerin tünele ve gün ışığına kolayca adapte olmaları sağlandı. Havalandırma sistemindeki gelişmiş jet fanlar, sürekli temiz hava sirkülasyonu sağlıyor. Ayrıca iki yönlü çalışabilen bu fanlar acil durumlarda kapasitesini artırarak tünel içerisine sürekli temiz hava temin ediyor. Elektrik enerjisi hem Asya hem de Avrupa yakasından sağlanıyor. Asya yakasında elektrik kesildiği takdirde Avrupa yakasından, Avrupa yakasında elektrik kesildiği takdirde Asya yakasından güç sağlanabiliyor. Her iki yakada elektrik kesintisi yaşandığı durumlarda devreye giren güçlü jeneratör ve kesintisiz güç kaynağı sistemleri yolculuk sırasında herhangi bir aksama yaşanmamasını sağlıyor.

Çevre Dostu Bir Ulaşım Yapısı

Avrasya Tüneli, seyahat sürelerinin kısalması ile emisyon miktarlarında, yakıt tüketiminde ve araç bakım masraflarında azalmaya sebep olması nedeniyle ulusal ekonomiye de katkı sağlıyor. İstanbul’un doğal güzelliğini ve siluetini hiç etkilemeden, ekolojik dengeleri gözeterek, deniz yaşamına zarar vermeyecek şekilde, çevre dostu bir ulaşım altyapısına olarak planlanan Avrasya Tüneli sayesinde sürücüler iklim şartlarından etkilenmeden kıtalar arası yolculuk yapabiliyor.

Tünel 9 Şiddetindeki Depreme Dayanıklı

Toplam 1.672 bilezikten (ring) oluşan tünelde, olası büyük bir depreme karşı tünelin dayanıklılığını artırmak amacıyla iki ayrı noktada sismik bilezik monte edildi. Özel olarak tasarlanan ve laboratuvarlarda test edilerek başarısı kanıtlandıktan sonra üretilen sismik bilezikler, mevcut çap ve sismik aktivite seviyesi göz önüne alındığında TBM Tünelcilik sektöründe dünyadaki ‘ilk’ uygulamadır.

Ayrıca, tüneldeki bilezikleri (ringleri) oluşturan ön dökümlü betonarme segmentlerin üretiminde kullanılan yüksek performanslı beton, 100 yıl servis ömrü hedeflenerek, Yapı Merkezi Paşaköy Tesislerinde üretildi. DTI (Danish Technological Institute) tarafından yapılan analiz ve simülasyonlarda, üretilen segmentlerin ömürlerinin en az 127 yıl olduğu rapor edildi.

Proje , Yüksek Standartlarıyla Örnek Oluyor

Avrasya Tüneli Projesi’nde . iş sağlığı ve güvenliği, projenin inşaatı süresince her zaman ön planda tutuldu. Projede çalışanlara 41 bin saat İş Güvenliği, Sağlığı ve Çevre Eğitimi verildi. Güvenlik kurallarının eksiksiz şekilde uygulandığı projede bugüne kadar herhangi bir ciddi yaralanmayla sonuçlanan olay yaşanmadı.

Kamu Kaynağı Harcanmıyor

Proje, Yap-İşlet-Devret modeliyle, yaklaşık 1.245 milyar dolarlık finansmanla gerçekleştirildi ve yatırım için 960 milyon dolarlık uluslararası kredi sağlandı. 285 milyon dolarlık öz kaynak Yapı Merkezi ve SK E&C tarafından temin edildi. Proje yatırımı için kamu kaynaklarından hiçbir harcamada bulunulmadı. Projenin tasarım ve inşaatını gerçekleştirecek olan Avrasya Tüneli İşletme İnşaat ve Yatırım A.Ş., tünelin işletilmesini de 25 yıl 5süreyle üstlendi. İşletme süresinin tamamlanması ile Avrasya Tüneli kamuya devredilecek.

Proje, Uluslararası Saygın Kuruluşlar Tarafından Ödüllendirildi

Avrasya Tüneli, saygın birçok uluslararası ödüle layık görüldü.

-Engineering News Record (ENR) ‘2016 Yılının En Başarılı Tünel Projesi’
- Uluslararası Tünel ve Yeraltı Yapıları Birliği (ITA)‘2015 - Yılın Projesi’
- Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD) ‘2015 - En İyi Çevresel ve Sosyal Uygulama Ödülü’.