Düşük Karbonlu, Pasif Havalandırmalı Okul

Nüshet Çamuşoğlu / nushet@ekoyapidergisi.org
College Amadou Hampâté Bâ, Nijer'in başkenti Niamey'de bulunan düşük karbonlu, pasif havalandırmalı bir okul. Proje, adını İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi'nin 25. Maddesi'nden alan İngiltere'nin önde gelen insani mimari STK'sı Article 25 tarafından tamamlanmış. Adını Malili yazar, tarihçi ve etnolog Amadou Hampâté Bâ'dan alan okulun dönüştürücü mimarisi, kaynakların yetersiz olduğu durumlarda nelerin mümkün olabileceğini gözler önüne seriyor.

Çok ihtiyaç duyulan bu proje, mevcut bir ortaokulu, 1.200 kadar çocuğu barındıracak (düşük gelirli ailelerin çocuklarına sübvansiyonlu eğitim sunacak) ileriye dönük bir ortaokula dönüştürdü. Article 25 şöyle açıklıyor: "Nijer'in eğitim sistemi büyük zorluklarla karşı karşıya - ülke dünyadaki en yüksek doğum oranına sahip ve aynı zamanda gençleri özellikle ilköğretimin ötesinde eğitim sisteminde tutmak için mücadele ediyor."

Eskimiş sınıflar yenilenmiş ve yirmi yeni sınıfın yanı sıra yeni idari tesisler, toplantı salonu, kütüphane ve banyolar inşa edilmiş. Projede, gün boyunca ısı birikimini dengelemek için yeterli termal kütleye sahip yerel kırmızımsı laterit taşı da dahil olmak üzere yerel kaynaklı malzemelerin kullanımına önem verilmiş. Tasarım, güneş ısısı kazanımını azaltmakta ve pasif doğal havalandırmayı en üst düzeye çıkararak işletmesi pahalı ve güvenilmez olan mekanik sistemlere olan ihtiyacı ortadan kaldırır.

Niamey'de gündüz sıcaklıkları tüm yıl boyunca 30°C'nin (86°F) üzerinde seyretmekte ve "sıcak aylarda" 40°C'nin (104°F) üzerine çıkar. Article 25, öğrencileri okulun tasarımıyla ilgili görüşmelere dahil etti - dile getirilen temel endişe, çevresel koşulların öğretim alanlarının rahat olmasını sağlaması oldu.

Sınıf blokları, pasif soğutmayı kolaylaştırmaya yardımcı olacak şekilde birbirinden ayrılmış. Sınıf çatıları sıkıştırılmış toprak tuğla tonozlardan inşa edilmiş ve üzerinde hafif bir uçan metal çatı var. Metal çatı eğimli olduğundan bu yapı ile tuğla tonozlar arasındaki açıklık bir uçta daha dar - hava daha sonra aşağıdaki iç mekanları pasif olarak soğutmak için çatı boşluğundan çekilir; çatı ayrıca sınıfları yoğun mevsimsel yağmurlardan korur. Bu teknik Sahel bölgesinde yaygın olarak kullanılıyor ve Niamey'deki özel koşulları karşılamak üzere Article 25 tarafından daha da geliştirildi. Sınıf içleri artık yaklaşık 40 öğrenci varken bile dışarıya göre 7-8°C (yaklaşık 45-46°F) daha serin.

Basit ve açık bir forma sahip olan eğitim blokları hem yerel malzemeler hem de yerel teknikler kullanılarak inşa edilmiş. Duvarlar lateritten yapılmış - yakınlardaki bir araziden elle kazılan toprak, yaklaşık dört hafta boyunca güneşte bırakılarak sertleşir ve taş benzeri sağlam bir yapı malzemesi oluşturur. Sonuç olarak, laterit yok denecek kadar az bir karbon ayak izine sahip. Laterit duvarlar açıkta bırakılarak malzemenin hoş doğal kalitesi ve kendine özgü zenginliği sergileniyor - panjurlu perdeler laterite çağdaş bir hava katıyor ve çapraz havalandırma sağlıyor.

Kolej arazisi halen geliştirilme aşamasında olup, sonunda öğrenciler için yeşil ve ekolojik açıdan çeşitli bir sığınak sunması ve yazın aşırı sıcaklarını hafifletmeye yardımcı olması öngörülüyor.

College Amadou Hampâté Bâ projesi, yerel toplumun eğitim hedeflerine olumlu bir katkı sağlıyor. Article 25 için projenin kendisi de yerel beceri ve uzmanlığa yatırım yapmak ve lateritin bir yapı malzemesi olarak potansiyelini keşfetmek de dahil olmak üzere bir eğitim fırsatı sağlamış. Daha da önemlisi, inşaat işçiliği becerilerini genç kadınlarla ve yaşça daha büyük genç kızlarla paylaşan stüdyo, "inşaatta cinsiyete ilişkin yanlış görüşlere meydan okuyor ve nihayetinde istihdam fırsatları sağlıyor" şeklinde ifade ediyor.

Article 25'in College Amadou Hampâté Bâ projesi "RIBA International Awards for Excellence 2024 "ün bir parçası oldu.