Enerji Verimliliği Sağlayan Modern Konut
Nüshet Çamuşoğlu / nushet@ekoyapidergisi.org
Londra merkezli mimarlık stüdyosu Surman Weston, Londra'nın güneydoğusundaki hareketli Peckham mahallesinde kendi inşa ettiği ilk projesini tamamladı. İsmiyle uyumlu “Peckham House”, tuğla kullanımıyla yumuşatılmış yekpare formuyla ayrı bir yerde duruyor - kendine özgü örtü, özenle el yapımı bir evi sarıyor.
Peckham House, Surman Weston'ın kendi inisiyatifiyle gerçekleştirdiği ve stüdyonun müşteri, mimar ve müteahhit rollerini üstlendiği ilk proje. Yöneticiler Tom Surman ve Percy Weston için bu, normal bir mimari projenin parametrelerinin ötesine geçmek için bir fırsattı - özellikle yüklenici rolü, stüdyonun çalışmalarının temel itici gücü olan zanaatkarlık ve yapım tutkusunu harekete geçirdi. Surman Weston, 2016'dan itibaren iki yıl boyunca doğru araziyi aramaya başladı ve Peckham'da belediyeye ait bir arsayı - “küçük bir çalı çırpı yığını” - satın aldı. Dolgu köşe arsası 1970'lerden kalma iki katlı bir terasa bitişik ve Londra'nın mimari açıdan çeşitlilik gösteren birçok mahallesini temsil eden bir dizi Viktorya dönemi terasına bakıyor. Stüdyonun zorluğu, planlama izni almadan önce konseye danışarak çok sayıda tasarım seçeneğini test etmeyi gerektiren bir süreç olan, maruz kalan kentsel arsanın kısıtlamaları içinde çağdaş bir aile evi oluşturmakmış.
Peckham House'un ön cephesi bitişikteki mülkle aynı hizada, ancak formu bölgenin daha yaygın olan çift eğimli çatılarından net bir şekilde ayrılıyor. Surman Weston, “Ev, düz çatılı yekpare bir küp şeklini alıyor.” dedi. “Düz çatı Peckham Levels'ın* çatısını yansıtıyor ve [ön ve arka bahçe alanlarına ek olarak] çatı terası şeklinde üçüncü, daha tenha bir bahçe yaratıyor - Peckham'ın merkezinin yoğunluğundan uzaklaşmak için yüksek ve yeşil bir vaha.”
*(Turner Works tarafından tasarlanan Peckham Levels, Peckham'ın merkezindeki çok katlı eski bir otoparkı işgal eden kültürel ve yaratıcı bir merkez.)
Evin tuğla cephesi, komşu Viktorya dönemi teraslarının geleneksel el yapımı Londra stok tuğlalarına ve Peckham Levels'in işlenmiş tuğla dolgu panellerine atıfta bulunuyor. Tuğla işçiliği, Peckham House'un monolitik formunu yumuşatarak cepheyi canlandırıyor ve niteliğini güçlendiriyor. Evin yukarısına doğru çıkıldıkça, Flaman tuğla örgüsündeki başlık tuğlaları kademeli olarak gömülerek gölge benzeri bir eğim yaratıyor. Surman Weston, “Dış cephenin tekdüzeliği, yakındaki demir yolu hattına ve eski otoparktaki kemerli detaylara bir gönderme olarak, ön ve arka taraftaki kendinden destekli kemerli açıklıklarla yumuşatıldı.” dedi. Giriş kapısındaki ters bir kemer, sokak seviyesinde eğlenceli bir geometrik oval oluşturuyor. Mimari yaklaşım, stüdyonun “yıkıcı bağlamsalcılık” olarak adlandırdığı bir yaklaşım. Percy Weston, “Tasarıma, bitişiğindeki Viktorya dönemi teraslarından karşısındaki Brütalist otoparka kadar, araziyi çevreleyen çoklu mimari stilleri uzlaştırabilecek ve kapsayabilecek bir ev yaratma konseptiyle yaklaştık.” dedi.
Binanın açıklıkları ve girişleri, sokakla etkileşimi sağlarken aynı zamanda sakinleri için mahremiyet ve çevreleme duygusunu koruyacak şekilde düzenlenmiş. İç mekan düzeni, geleneksel bir Viktorya dönemi terasındaki odaların planını takip ediyor ve basit, sağlam ve uzun ömürlü malzemelerden oluşuyor. Surman Weston şöyle diyor: “CNC ile yontulmuş, çam kalaslardan yapılmış açıkta duran ısmarlama merdiven basamaklarından, orijinal olarak kesildiği ağacın kabuğunu koruyan yapısal ahşap omurga duvar kirişine kadar her yerde inşaat göze çarpıyor ve takdir ediliyor.” Küçük seviye değişiklikleri ve çeşitli malzemelerin kullanımı, alanları tanımlamaya yardımcı olarak evin her yerine sıcaklık ve kişilik katıyor. Örnekler arasında giriş ve mutfakta terrazzo, oturma odasında İngiliz karaçamının uç damarlı döşemesi, zemin kat duvarlarında kireç bulamacı, yatak odalarında sıcak pembe alçı sıva ve ilginç bir mavi çelik korkuluk yer alıyor.
Çatıdaki seraya mantar yalıtımlı bir kapaktan girilmekte ve çatı terasına seradan ulaşılır. Sera kış bahçesi, saksı kulübesi ve yemek alanı olarak işlev görüyor; çatı terası ise derin çiçek tarhları ve biyolojik çeşitliliği artıran bir yeşillik çatı ile çevrili.
Surman Weston, “Tasarım tercihleri, somutlaştırılmış karbonu ve işletme enerjisini azaltmaya yönelik kararlı bir istek doğrultusunda yönlendirildi.” dedi. Malzemeler Birleşik Krallık'tan temin edilmiş; mümkün olan her yerde geri dönüştürülmüş malzemeler kullanılmış ve malzeme atıkları asgari düzeyde tutulmuş: blok duvarlar geri dönüştürülmüş inşaat atıklarından yapılmış; uç damarlı ahşap blok döşeme, açıkta kalan tavan kirişlerinin ahşap kesimlerinden bir araya getirilmiş; tuğla kesimleri bahçe kaplama taşı olarak geri dönüştürülmüş.
Peckham House yüksek düzeyde yalıtılmış ve mekanik havalandırma ısı geri kazanım (MVHR) sistemi enerji tüketimini azaltmak için çalışır; yerinde enerji, hava kaynaklı bir ısı pompasıyla eşleştirilmiş çatı üstü fotovoltaik (PV) paneller aracılığıyla üretilir.
Kendi kendini inşa etme projesinin ruhuna uygun olarak Surman ve Weston, ahşap çatı yapısını, açık tavan kirişlerini ve karaçam zemini elle inşa etmenin yanı sıra pencereleri, MVHR sistemini ve PV panellerini de kurdu. Tom Surman, “Bu bir kendi kendini inşa projesi olduğu için, yaratıcı, hayal gücü yüksek ve becerikli bir şekilde hareket edebildik ve projenin bağlamına ve tuhaflıklarına ortaya çıktıkça müdahale edebildik.” dedi. “Daha el yapımı bir hale geldi ve sonuç olarak ev çok zengin bir yapıya, detaya ve dokuya sahip oldu.”
Peckham House, hem 2024 RIBA Londra Ödülü'ne hem de 2024 RIBA Londra Yılın Proje Mimarı (Percy Weston) Ödülü’ne layık görüldü.