Kentsel Referans Olan Bir Kule AND Kozyatağı
Enerji korunumu AND Kozyatağı’nın temel tasarım kriterlerinden biri olarak her aşamada karar mekanizmasına dahil edilmiş. Binanın araziye oturumu, cephe performans özellikleri, kullanılan yapı malzemelerinin karbon izleri, gri su kullanımı, doğal ışık kullanımı ve benzeri pek çok kalem tasarıma dahil edilmiş.
2013 yılında başlanan ve 2015 yılı bitmeden tamamlanan AND Gayrimenkul’ün AND Kozyatağı projesi, HPP International İstanbul Ofisi tarafından hazırlandı. İstanbul Anadolu Yakasının önemli ticaret merkezlerinden biri olan Kozyatağı’nda E-5 kenarında yükselen AND Kozyatağı, AND Gayrimenkul’ün ilk projesi olma özelliğini taşıyor. Metro durağına 80 metre mesafede bulunan proje en yüksek yeşil bina sertifika derecesi olan LEED Platin sertifikasını aldı. Ayrıca dünyanın en prestijli ödüllerinden biri olan DubaiCityScape Global 2014’te ‘En İyi Ticari Proje’ ödülünü kazandı. 2015 yılında ise Londra’da düzenlenen ve 25 ülkeden gelen yüzlerce projenin değerlendirildiği European Property Awards’da Ticari Yüksek Bina, Ofis Geliştirme, Ofis Mimarisi ve Ticari Renovasyon & Yenileme kategorilerinde 4 ödüle layık görüldü. Başarıya doymayan proje, aynı zamanda International Property Awards’da da En İyi Ticari Yüksek Bina ve Ofis Geliştirme kategorilerinde ödül kazandı. 2016 yılını Arkitera, İşveren Özel Ödülü’nü alarak tamamlayan AND Kozyatağı’nın bir diğer önemlli özelliği ise sadece kiralama yöntemiyle sahipleriyle buluşuyor olması.
Bina esas olarak üç kütleden oluşuyor; Kule, Perakende ve Lobi bloğu. Kule kütlesi 115m kotuna kadar yükselmekte. Kentsel olarak referans olan Kule kütlesinden farklı olarak, diğer iki kütle 7.5 metre yüksekliğiyle yaya ölçeğine çekilmiş. Binayı çevreleyen Arkad strüktürü ise sokak ölçeğini pekiştirmek amaçlı kullanılmış.
AND Kozyatağı projesi dahilinde toplanma, iletişim, yaşam alanı olarak kentsel bir meydan (urban plaza) kurgulanmış. Meydanda çalışan veya restoran/perakende alanlarında vakit geçiren insanların kullanımına açık bu yarı korunaklı alan, peyzaj olarak da zenginleştirilerek yaşam kalitesini artırıcı bir öğe olmuş.
Kentsel anlamda çevreye adapte olabilen ofis binası...
Günün her saati canlı olan bu meydan AND Kozyatağı’nın kentsel anlamda çevreye bütünüyle adapte olmasını sağlamakta. Meydanın önemli bir özelliği de, perakende kütlesinin otoban tarafında ciddi bir akustik bariyer oluşturması ile, gürültüsüz, keyifli zaman geçirilebilir bir mekan olması. E5 tarafı ile meydan arasındaki yaya geçişini temin etmek amacıyla zemin katta Perakende ve Kule kütleleri ayrılmış.
Meydanda Kafe ve Restoranların kullanımı için oturma alanları ayrılmış. Kule bloğu güneş ışınlarının etkili olduğu saatlerde meydana gölge bırakmakta. Bu yüzden meydan doğal bir serinlik sunmakta.
Meydanın etrafında işlenen bir arkad strüktürü mevcut. 7.5 metre yüksekliğinde ve 3 metre genişliğindeki bu arkad, meydan haricinde lobi kütlesini de çevreleyerek neredeyse kesintisiz, yağmurdan korunaklı, tanımlı bir yürüme alanı oluşturmakta. Arkad, bina girişlerinde de devam ederek giriş saçağı vazifesi görmekte.
AND Kozyatağı’nın yaya, personel, araç ve servis girişleri birbirinden bağımsız olarak çözülmüş. Yayalar için biri plaza tarafından (Topçu İbrahim Sokak’tan), biri de drop-off alanından (Umut Sokak’tan) olmak üzere iki ana giriş öngörülmüş. Girişler esas olarak hava perdeli iki adet döner kapıdan sağlanmakta. Yönetim yoğun zamanlarda iki yandaki kanatlı kapıları açabilmekte ancak iç mekan klimasına etki edeceğinden dolayı kapılar uzun süre açık bırakılmıyor. Engelli girişinin ise kanatlı kapılardan sağlanması düşünülmüş.
Personel girişi kulenin otobana bakan tarafında, güvenlik kulübesinin içerisinden aşağıya inerek soyunma ve personel kullanım alanlarına doğrudan ulaşım sağlanacak şekilde yerleştirilmiş. Personel burada kart okuyuculu yarı boy turnikeden geçerek çalışma alanına yönlenmekte.
Lobinin bir yanı hariç diğer üç yanı şeffaf ve dışarısıyla sürekli etkileşim halinde. Sokaktan geçen ile bina içerisindeki kullanıcı görsel iletişim halindedir.
Şeffaf ve dışarısıyla sürekli etkileşim halinde Lobi...
Kule bloğunun giriş katı, lobi olarak ayrılmış. Lobinin bir yanı hariç diğer üç yanı şeffaf ve dışarısıyla sürekli etkileşim halinde. Sokaktan geçen ile bina içerisindeki kullanıcı görsel iletişim halindedir. Lobi içerisinde bölücü duvarlar olmaması sayesinde bu etkileşim ve genişlik hissi daha da güçlendirilmiş. Lobi kütlesinin üzerindeki şeffaf çatı açıklığı sayesinde, gün ışığı -6.10 kotunda kadar inebilmekte.
Işıklığın hemen altında bir Atrium bulunmakta ve konferans-toplantı fuayesine aydınlık sağlamakta. Atrium dan tek sahanlıklı 2 metre genişliğinde hafif çelik bir merdiven ile konferans odalarına ve salonuna doğrudan ulaşılabilen konferans fuayesine inilmekte. Toplantı odaları bağımsız olarak kullanılabilir vaziyette, fuaye etrafında yerleştirilmiş. Fuaye ile toplantı odaları arasında akustik için yalıtım değeri yüksek cam bölücü duvarlar kullanılmış.
Bina çekirdeği dokuz asansör, iki kaçış merdiveni, iki adet tuvalet, bir adet servis odası, iki adet tesisat şaftı ve bir adet elektrik odasını barındırmakta. Çekirdek formu temelden çatıya kadar aynı prensiple, binanın ağırlık merkezi olarak devam etmekte. Bina çekirdeği betonarme karkas olarak BS50 yüksek dayanım sınıfında beton ile tasarlanmış.
Yolcu asansörleri ikili guruplar halinde sekiz adet olarak simetrik şekilde yerleştirilmiş. Tamamen programlanabilir ve gruplanabilir kurgulanan asansörler yüksek hızlı ve kapasitede uygulanmış. Asansör kapasitesi bina kapasitesinden daha yüksek planlanarak konfor artırılmış.
Cephede yaklaşık her yapısal aksta bir açılabilir doğrama kanadı öngörülmüş. Açılır kanat opak olan yüzeylerde teşkil edilerek cam yüzeyler tekrar bölümlenmemiş. Bu sayede her katta pek çok noktadan doğal havalandırma ve doğrudan temiz hava girişi sağlanabilmekte.
FARKLI KULLANIM TİPLERİNE HİTAP EDEN OFİS ALANLARI
Ofis alanları, farklı ofis kullanım tiplerine ve ihtiyaçlarına cevap verecek mekansal oranlarda tasarlanmış. Katlarda; hücre ofis, açık ofis, club ofis veya kombi ofis tarzında düzenlemeler mümkün. Binanın mekansal derinliği belirlenirken gün ışığının ulaşabileceği mesafe göz önünde bulundurulmuş.
Ofis katlarında brüt döşeme yüksekliği
4 m. Bina döşeme paketinde 40 cm kaset (waffle tip) döşeme, 42 cm asma tavan ve 18 cm yükseltilmiş döşeme öngörülmüş. Net tavan yüksekliği kullanılacak tavan tipine ve iklimlendirme ünitelerinin yerleşimine göre değişkenlik gösterebilmekte. Borulama ve üfleme cihazları çekirdek sırtındaki sirkülasyon alanı üzerinden geçirildiğinde çalışma mekanının yüksekliği gerektiğinde daha da artırılabilmekte.
Binanın ofis dış cephe aksları 1.35 m’dir. Bu seçim yapılırken esnek mekan bölümlenmesi ve en optimum mekansal kurgular düşünülmüş. İç mekan düzenlemesinde 1.35 katsayısına uyulduğu durumlarda mekan kullanımı en verimli olacak ve bina, tasarım yapı taşına uygun olarak hizmet edecektir.
Ofis katlarında farklı kotlarda olmak üzere 2 adet kat bahçesi (village) yerleştirilmiş. Bu kat bahçeleri iki kat yüksekliğinde ve ister ortak kullanım ister özel kullanım olarak tanımlanabilmekte. Katlar bahçe içerisinde düşey sirkülasyon elemanlarıyla birbirine bağlanabilmekte. Kat bahçelerinin dış cepheleri ısı yalıtım özellikli ve gün ışığı korunumludur. Ayrıca bu camların aluminyum baskı ile gölgeleme etkisi artırılmıştır.
DİNAMİK VE FARKLI BİR CEPHE
AND Kozyatağı’nın cephesi panel sistem aluminyum doğramalı giydirme cephe olarak tasarlanmış ve cephenin üzerinde nakışla işlenmiş gibi beyaz ikinci bir katman giydirilmiş. Yine aluminyumdan yapılan en dış elemanlar gölgeleme vazifesi görmekte. Üçgen dikey ve yatay formlardaki aluminyum elemanlar güneş ışığını açılı aldığı durumlarda geniş izdüşümlü bir alanda gölgeleme sağlamakta. Bu profiller fonksiyonel olmanın yanında estetik olarak da binaya dinamizm ve farklılık katmakta. Bu iki cephe elemanı birlikte yüksek performanslı bir iklimsel şartlandırma sağlamakta. AND Kozyatağı’nın cephe tasarımı günümüzde geçerli en güncel tekniklerle planlanmış ve bina hacmi yüksek güneş korunum ve ısı yalıtım değerine sahip bir cam manto ile kaplanmış. Cephe sağır yüzeyine, doğrama profilleri sayesinde monte edilen 35cm derinlik ve genişliğindeki aluminyum cephe elemanları, açılı yapılarından dolayı ve binanın yöneliminden de kaynaklanarak iç mekanda konforu ve mekansal algılamayı güçlendirmekte. Döşeme sağır cepheleriyle birlikte bina cephesi toplamda %51 opasiteye ulaşmakta ve optimum bir doluluk/boşluk değerine ulaşmakta. Cephede yaklaşık her yapısal aksta bir açılabilir doğrama kanadı öngörülmüş. Açılır kanat opak olan yüzeylerde teşkil edilerek cam yüzeyler tekrar bölümlenmemiş. Bu sayede her katta pek çok noktadan doğal havalandırma ve doğrudan temiz hava girişi sağlanabilmekte.
Bina kentsel obje olarak günlük yaşamın bir parçası durumunda. E5 otobanından günde iki kere geçen bir kişi, binayı ömrü boyunca onbinlerce kez görecektir, veya çevrede yaşayan komşular binanın etkisini her anlamda hissedecektir.
HER AŞAMADA SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK
Sürdürülebilirlik farklı boyutlarda ele alınmış. Enerji korunumu AND Kozyatağı’nın temel tasarım kriterlerinden biri olarak her aşamada karar mekanizmasına dahil edilmiş. Binanın araziye oturumu, güneşe yönelimi, cephe performans özellikleri, teknik ekipman verimlilikleri, kullanılan yapı malzemelerinin karbon izleri, geri dönüşüm durumları, yansıtıcı yüzeylerin kriterleri, gri su kullanımı, doğal ışık kullanımı ve benzeri pek çok kalem tasarıma dahil edilmiş. Bina, referans binadan (standart özelliklerdeki bir yapı) toplamda %25 civarında daha yüksek performanslı, yüksek enerji korunumlu bir bina olarak işlemekte.
Bu uygulamalar yatırımcı açısından avantaj sağlarken kullanıcı açısından ise sağlıklı ve verimli bir çalışma ortamına ulaşmak adına gün ışığından en yüksek fayda sağlanması, mekansal kalite ve doğal havalandırma gibi konular bakımından önemlidir.
Bunun dışında şehir insanı için ise bina bir kentsel obje olarak günlük yaşamın bir parçası durumunda. E5 otobanından günde iki kere geçen bir kişi, binayı ömrü boyunca onbinlerce kez görecektir, veya çevrede yaşayan komşular binanın etkisini her anlamda hissedecektir. Bu ve benzeri ilişkiler de esasen sürdürülebilirlik kapsamında olduğundan proje dahilinde değerlendirilmiştir.
Sürdürülebilirlik kapsamındaki diğer uygulamalar
• Servis yolu yer altına ve konut kitlelerinden uzağa alınarak, gün boyu oluşacak kamyon trafiğinin çevreye etkisi minimize edilmiştir.
• Doğal taş, cam kaplama duvar gibi uzun ömürlü malzemeler kullanılarak binanın ömrü uzatılmış ve bakım maliyeti azaltılmış.
• Bina genelinde bir çöp toplama, arıtma sistemi öngörülmüş.
• Bina muadillerine göre yaklaşık %25 az enerji harcamakta.
• Bina genelindeki sistemler otomasyon ile kontrol edilmekte.
• Açık alanlar ve E5 refüj alanı yeşillendirilmiş.
• Yeşil çatılar, çatılarda yansıtıcı malzemeler, ve karbon izi düşük malzemeler kullanılmış.
(Topçu İbrahim Sokağı paraleli). Otopark konfigürasyonunda muhtemel katlar arası kullanım farklılıkları düşünülerek bölümlemeler mümkün kılınmıştır. Ayrıca 4. bodrum katta bir araç yıkama alanı ayrılmıştır. Otopark dahilinde temel yönlendirme ve işaretlemeler öngörülmüştür. Kolon köşelerinde buffer elemanları, tesisat boruları önünde barikatlar, yer yer hız kesici tümsekler yerleştirilmiştir.
MİMARINA SORDUK Yarışma sonucu kazandığınız AND Kozyatağı projesindeki ana tasarım kararlarınızdan ve bu süreçte AND Grup ile iletişiminizden bahsedebilir misiniz, kriterlerinizi neler yönlendirdi?
Projenin işvereni olan AND Gayrimenkul çok sayıda ulusal ve uluslararası mimarlık ofisinin de içinde bulunduğu bir listeyi ön elemeden geçirdikten sonra mülakata davet etti. Bu mülakat sonunda 6 tane ofis yarışmaya davet edildi. Proje yönetim şirketinin de dahil olduğu profesyonel bir yarışmaydı bu. Yarışma sürecindeki şartnamede ne istenildiğini açıkça anlatıyordu. istenenler açıkça belirtilmişti. Bir yeşil bina danışmanı ve yarışmanın yüz adet kriteri vardı. Bu kriterler içerisinde; binanın yeşil bina olması, LEED Gold sertifikası alması, en az yüzde on beş enerji tasarrufu sağlaması, güneş ışığı ile ilgili alınacak önlemler, doğal havalandırma gibi kriterler vardı. Bunlar aşina olduğumuz konular olduğu için kendimizi avantajlı hissettik doğrusu. AND Gayrimenkul henüz mimarlık ofisini seçmeden önce bir yeşil bina danışmanıyla çalışmaya başlamıştı ve dolayısıyla projeye yaklaşımları son derece bilinçliydi.
Bu nedenle yeşil bina kriterlerine uygun bir bina üretme konusunda bizim yönlendirme yapmamıza gerek kalmadı. Sonuçta işletme maliyetlerini düşürmek gibi ticari bir avantajları olacaktı ancak bunun dışında son derece samimi şekilde istekleri vardı. AND Kozyatağı projesinde tüm birimler ile çok verimli bir iletişim içinde olduk ve bu durum yapılan işe, ortaya çıkan ürüne yansıdı.
AND Gayrimenkul henüz mimarlık ofisini seçmeden önce bir yeşil bina danışmanıyla çalışmaya başlamıştı ve dolayısıyla projeye yaklaşımları son derece bilinçliydi. Bu nedenle yeşil bina kriterlerine uygun bir bina üretme konusunda bizim yönlendirme yapmamıza gerek kalmadı.
Yeşil bina tasarımında mimari tasarıma etki eden güneşe ve coğrafi şartlara göre binanın nasıl konumlandığı ve cephe tasarımı önemli kriter. Cephe tasarımında tamamen cam/saydam bir cephe yapmak yerine, %47 opasitesiye sahip olan, enerji korunumu yüksek bir cephe tercih ettik. Kütle oturumu, güneşle olan ilişki gibi konulardan sonra mekanik, elektrik, otomasyon, cephenin izolasyon değerleri gibi daha çok teknik konular önem kazanıyor. Mimar bir zemin hazırlıyor, mühendisler ve danışmanlar da kendi üzerlerine düşen konularda aynı hassasiyetle çözümler ürettiğinde ortaya iyi ve yeşil bir bina ortaya çıkıyor.
Projeyi çizerken, hissettiğimiz çok büyük bir sorumluluk var. Bir çizgi ile milyon dolarlık kararlar veriyorsunuz. Yalnızca maliyet açısından değil; orada çalışacak/yaşayacak insanların yaşam kalitesi açısından da oldukça büyük bir sorumluluğunuz var. Her ne kadar spekülatif bir iş de olsa, bir yandan hepimizin mesleki ve insani olarak böyle bir sorumluluğu var. Mesela AND Kozyatağı’nda 2.000 kişi bulunuyor, belkide ülkemizdeki birçok köyden daha fazla sayıda insan bu binada çalışacak. 2.000 kişiye servis veren havalandırma, ısıtma, soğutma elemanları, binlerce aydınlatma elemanı, binlerce bilgisayar, sunucular ve benzer on binlerce kalem için sürekli, çok yoğun enerji harcanıyor. Bu yüzden bize çok büyük bir sorumluluk düşüyor. Alışkanlıklarımızı,bir kenara bırakıp üzerimize düşen sorumluluğu samimi olarak yerine getirmeli ve bütün eğitimimizi, bilgi birikimimizi de buna kullanmamız gerekiyor. Doğaya ve insan bizi yeşil sertifikayı hedefleyen projelerde motive eden en önemli unsurlar...