Masif Ahşaptan İnşa Edilen "Ölzbündt"
Nüshet Çamuşoğlu / nushet@ekoyapidergisi.org
Timber Revolution vaka incelemelerinin ilki 1990'larda Avusturyalı stüdyo HK Architekten tarafından tasarlanan, yenilikçi, ilk masif ahşap çok katlı konut örneğini ele alıyor. Avusturya'nın Dornbirn kentindeki Ölzbündt binası olarak adlandırılan konut geliştirme, büyük bir konut bloku oluşturmak için masif ahşabın kullanıldığı ilk örneklerden biri. 1997 yılında inşa edilen bina, bölgenin ahşap yapı geçmişinden yararlanır.
Aldatıcı derecede basit tasarımı yerel Vorarlberg bölgesindeki ahşap kiremitlerle kaplı geleneksel evleri anımsatsa da Ölzbündt, bu tarihi binalara modern bir yaklaşım getiriyor. HK Architekten'in Kurucusu ve CEO'su Hermann Kaufmann Dezeen'e verdiği demeçte, "Masif ahşap inşaatının gelişimi 50 yıl önce bölgemizde başladı." dedi.
Kaufmann "Uluslararası gelişmelerden neredeyse yarım asır öndeyiz, bu nedenle bu projenin 25 yıl önce masif ahşaptan inşa edilmiş olması mantıklı. Bu bir araştırma ve geliştirme projesiydi, ahşaptan çok katlı inşaat konusunda bir vitrindi." dedi.
Yaklaşık 42 metre uzunluğunda ve dokuz metre genişliğinde olan Ölzbündt, on iki tek ve iki yatak odalı dairenin yanı sıra bir tek ailelik konut birimine sahip. Masif ahşap çerçeve etrafında inşa edilen üç katlı apartman kompleksi, çok katlı konut binalarına uygun bir ahşap yapı sistemi geliştirmek için prototip olarak tasarlandı.
Kaufmann "Ölzbündt konut kompleksi için inşaatta masif ahşaptan yapılmış bir iskelet kullandık, çünkü bu orta Avrupa'da standart ve tarihsel olarak geleneksel bir inşaat yöntemidir. Prefabrik duvar parçaları için ahşap çerçeve konstrüksiyonu kullandık. Gördüğünüz gibi Ölzbündt projesi bir karışım… Masif ahşap konstrüksiyonun avantajı, tüm bina için sadece birkaç desteğe ihtiyaç duymamızdır. Bu gelecek için esneklik sağlar. O saf bir iskelet yapısıdır." dedi.
Ölzbündt stüdyoya göre binanın hacmini vurgulayan karaçamla kaplandı ve cepheyi hava şartlarından korumak için gölgelikli bir çatıya sahip. Stüdyo "Yapısal özelliklerine, hava koşullarına dayanıklılıklarına ve hatta tasarım kriterlerine göre yapıştırılmış ahşap paneller, üç katmanlı paneller, kontrplak ve masif ahşap döşemeler kullanıldı." dedi.
Ahşap döşemeli ince çelik payandalardan yapılmış balkonlar ek dış alan sağlar ve aynı zamanda cam bir kabukla kaplı kontrast bir merdivene sahip olan binanın ahşap cephesiyle eşleşir. Masif ahşap binalar giderek daha popüler hale geldikçe bu malzeme kullanılarak daha uzun yapıların inşa edildiğini giderek daha fazla görülür.
Ahşabın popülaritesi betondan inşa edilenlerden daha doğal bir his veren binalar yaratarak biyofilik tasarıma olan ilginin artmasıyla da bağlantılıdır. HK Architekten için Ölzbündt binası, prefabrike malzemelerden binalar inşa etme söz konusu olduğunda ahşabın "en mantıklı" malzeme olduğunun kanıtıdır.
Kaufmann, "Bina bize inşaat yöntemlerini işlevselliklerine uyarlamanın mantıklı olduğunu öğretiyor. Bu nedenle yük taşıyıcı duvarlardan kaçınmak için yapıyı masif ahşaptan yapmak mantıklıdır, bu da esneklik için büyük bir avantajdır. Prefabrik duvar elemanları için ahşap çerçeve konstrüksiyonu kesinlikle en mantıklı olanıdır. Bina aynı zamanda bize ahşap binaların uzun ömürlülüğüne yönelik eleştirilerin asılsız olduğunu da gösteriyor." dedi.
Ölzbündt Avrupa'da Passivhaus standartlarına ulaşan ilk konut geliştirmelerinden biriydi ve dış duvarlarının ısı yalıtım özellikleri sayesinde ısıtma ihtiyacına gerek yoktu. Stüdyo "Bina ayrı ayrı olarak ayarlanabilen havalandırmaya, ısı eşanjörlerine sahip olduğundan ve artık enerjiyi verimli bir şekilde kullandığından yılda metrekare başına 26 kWh/Btu'dan fazlasına gerek duymaz." dedi. Sıcak su çatıdaki fotovoltaik paneller tarafından üretilir.