Mimari ve Tasarımda En İyi 7 IoT Uygulaması

Iot Nedir?

Nesnelerin İnterneti (IoT), fiziksel nesneleri akıllı nesnelere dönüştürmekle ilgili bir kavramdır. IoT, sensör tabanlı nesneleri, paylaşımlı bir altyapıya bağlar. Bu altyapı, bir Extranet, İnternet veya veri alışverişi için, insan-bilgisayar etkileşimi ihtiyacını ortadan kaldıran bir ağ olabilir. Ya da bir PC veya akıllı telefondan komutlar vererek bu cihazları kontrol edebilirsiniz. Şu anda hayatımızı kolaylaştırmanın yeni yollarını sağlamak adına, hemen hemen her şeyi internete bağlayabiliyoruz.

Nesnelerin İnterneti (IoT) hızla genişliyor. Yeni özellikleri sayesinde IoT, akıllı otomatik binalar, akıllı arabalar, veri destekli tasarım, inşaat ve çok daha fazlası gibi yepyeni bir ürün sınıfının kapısını aralıyor. Global Data'ya göre, küresel IoT pazarı 2024 yılına kadar 1,1 trilyon dolar gelir elde edecek.

Mimari ve Tasarımda IoT

Mimarlığın amacı, insanlara hizmet etmek ve günlük yaşamı daha yönetilebilir hale getirmektir. Mimaride IoT, verilerimizi birbirine bağlayan, izleyen ve düzenleyen çeşitli sistemlerin kalbinde yer alır. IoT, hem tasarım hem de uygulama gibi birçok alanda çözümler sunabilmektedirler. Aşağıda, IoT'nin mimari ve tasarımdaki en iyi uygulamalarını bulabilirsiniz.

1) Veri Destekli Kurumlar

İlk olarak, veri destekli tasarım, bir yanıt oluşturmak için veri alan sistemleri ifade eder. Veri destekli tasarımın bu kapasitesi, kullanıcılar ve çevredeki ortam arasında gerçek zamanlı etkileşim için muazzam olanaklar sunar. Bu konsept, ortamı yorumlamak için sanal modeller sağlayan genel kurulumları içerir.

Örneğin Minneapolis şehrinde, duygusal dili Twitter'dan gerçek zamanlı olarak analiz eden ve renkli ekranlar aracılığıyla kuruluma geri yansıtan hava basınçlı bir bulut tasarlanmıştır. Bu bulut, halkın fikrilerine ve müdahalesine olanak sağlar. Bu sayede kent sakinleri ile bir etkileşime girer. Buna başka bir örnek olarak, internet üzerinden bağlanılan ve ziyaretçilerin varlığı ile çevresel faktörlerin bir kombinasyonuna ışıklı fiber dalgalarıyla yanıt veren diğer bazı yapılar örnek verilebilir.

2) Büyük Veri

Büyük veri, hiçbir geleneksel veri yönetimi çözümünün işleyemeyeceği, muazzam miktardaki veriyi ifade eder. Bu teknolojiden daha iyi yararlanmak için, IoT tarafından oluşturulan devasa veri tabanlarının gerçek zamanlı erişime ihtiyacı vardır. Mimarlar, nihai ürünün hem sürecinde hem de tasarımında büyük verilerden yararlanır.

Mimaride büyük veri kullanımının örnek bir modeli olarak; Synthesis Design + Architecture ve IBM Watson Analytics’in iş birliği ile tasarlanan proje gösterilebilir. Proje kapsamında, cep telefonlarının aylık tüketici harcamaları üzerindeki etkisinden elde edilen verilerle, bir iç duvar ve dönme kalıpları oluşturuluyor.

3) Akıllı Binalar

Şu anda binalar, pasif konumdan “akıllı” hale gelerek aktif ortamlar yaratmaya çalışıyor. Akıllı binalar, IoT için en umut verici uygulama alanıdır. Bu konsept, sıcaklık, hava akışı, nem, CO2, doluluk ve bina sakinlerinin yoğunluğunu ölçmek için, binaları âdeta çevresel sensörlerle bütünleştirir.

Gerçekten de akıllı binalar, çevre ve fonksiyonlar üzerinde çok fazla kontrol sağlar. Akıllı bir sistemin, ayrı cihazlardan gelen verileri tek bir cihazda merkezileştirdiği, yüksek verimli, yüksek kapasiteli ortak çalışma alanlarının yaratılmasına öncülük ederler. Akıllı binalar, insanları teknoloji ve çevre ile bağlayarak etkileşim kurabilir, öğrenebilir ve uyum sağlayabilirler. Bu binalar, sadece dış duvarları içindeki ekipmanlarla sınırlı kalmaz; aynı zamanda mekanizmaları sayesinde ek görünürlük dereceleri ve eyleme dönüştürülebilir veriler sağlarlar.

Akıllı binalar, enerji tasarrufu ve çevresel hedeflere de destek sağlar. Bu bağlamda IoT kullanarak operatörlerin elektrik yüklerini atmasına izin vermek, binaları sanal güç jeneratörlerine dönüştürebilir. Bu durum, yenilenebilir enerji kaynakları çerçevesinde düşünüldüğünde, akıllı binaların artık karbon ayak izlerini azaltabilir. Binalardaki IoT özellikli akıllı şebeke; enerjiyi fazla olan bir düğümden, açık bir düğüme hızla aktarır veya bu fazla enerjiyi daha sonra kullanmak üzere saklar. Bu şekilde, her koşulda yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanılmasını mümkün kılar.

Örnek bir akıllı bina olarak San Francisco'daki Salesforce Tower’ı ele alabilir. Binanın ana tasarım parametresi sürdürülebilirliktir. Bu bina, verdiği hizmetler sayesinde, çalışanların istedikleri konumda çalışmasına olanak sağlıyor. Bina yönetimi, bu tasarıma ölçüm sistemlerinin birleştirilmiş bir yaklaşımını da dahil ederek; binanın performansına, işlevselliğine ve çevresel sürdürülebilirliğine katkıda bulundular. Bu durum, bina operatörüne veri toplama ve bilinçli kararlar verme fırsatı verir.

Son teknoloji ürünü bir akıllı tasarımı hedefleyen bir diğer önemli proje ise California'da Apple Park içinde bulunan Cupertino’dur. Cupertino, dünyanın en yüksek enerji verimli yapılarından biri olmak için, Foster + Partners tarafından inşa edilmiştir. Çevre dostu olarak tasarlanan bu bina, enerjisini güneşten sağlar. Bunun yanı sıra, sahip olduğu cam cephesiyle, parkın canlandırıcı manzarasını ve temiz havasını iç mekânlara taşır. Bina içindeki sıcaklık, yüksek teknolojili havalandırma ve eşyaları serin tutmak için tavanlara ve zeminlere monte edilen tüpler ile kontrol edilir.

Sonuç olarak, akıllı binalar, bilgi teknolojisi ve insan yaratıcılığının birlikte çalıştığı geleceğin önemli bir bileşeni haline geliyor.

4) Akıllı Evler

Bir evin akıllı kabul edilebilmesi için, evin tüm teknik unsurlarının birleştirilebilir olması gerekir. Akıllı ev; kişinin kendi evinde konfor, güvenlik ve keyif yaratması amacıyla, tüm teknik ekipmanların kullanımını yöneten ve basitleştiren bir kavramdır. Akıllı evler, IoT teknolojisinin bir parçası olarak; akıllı telefon, tablet, dizüstü bilgisayar, kapı kilitleri, kameralar, ışıklar, televizyonlar, termostatlar, ev monitörleri ve hatta buzdolapları gibi tüm cihazları birbirine bağlayan tek bir otomatik sistem içerir.

Akıllı evlerin temel faydalarından biri, yaşlıların yalnız yaşamasını kolaylaştırmasıdır. Mesela bu evler, yaşlılara ilaç zamanlarını hatırlatır, alışkanlıklarını takip eder, bir kaza durumunda hastane ile iletişime geçer. Ayrıca IoT, ev güvenliğini en üst düzeye çıkarmada, ev işlevlerini uzaktan kontrol etmede ve ev yönetimi anlayışlarında kritik bir rol oynar. IoT teknolojisi; hareket dedektörlerini, güvenlik kameralarını, otomatik kapı kilitlerini ve diğer somut güvenlik önlemlerini evinizin her yerine bağlayabilir. Böylece evde olmadığınızda eylemleri gerçek zamanlı olarak izleyebilir veya güvenlik uyarıları alabilirsiniz. Günün farklı saatlerinde çeşitli cihazlarınızı veya evinizin fonksiyonlarını uzaktan kontrol edebilirsiniz.

5) Akıllı Arabalar

Akıllı arabalar; hızı ve direksiyonu programlı olarak düzenleyebilen, kötü hava koşullarının otomobilin sensörlerine müdahale etmesi gibi anormal durumlarda devralması için insan sürücüsüne güvenen arabaları ifade eder. ABD Ulaştırma Bakanlığı’na göre akıllı arabalar; çarpışmadan kaçınma yetenekleri sayesinde, trafikteki güvenliğini en üst düzeye çıkarıyorlar. Bu modelin, trafik kazaları sebebiyle ortaya çıkan ölüm veya yaralanmaları azaltacağı öngörülüyor.

Günümüzde akıllı arabalar, doğrudan IoT tarafından yönlendirilebiliyor. Aslında bunu yapmak düşünüldüğü kadar zor değil, arabalara daha fazla sensör, işlemci ve yazılım eklemek bu model için yeterli görülüyor. Bu akıllı arabalar, sadece dijital dönüşümün bütünleşmiş taşıyıcıları haline gelmekle kalmayacak; aynı zamanda otomobil ücretlerinin de düşürülmesine ortam hazırlayacak.

İmalat sanayinde artık daha hizmet odaklı bir modele geçilmektedir. Şu anda tasarımcılar; düşük işletme maliyetlerine sahip, akıllı ve çevre dostu arabalar tasarlamaya çalışıyor. Örneğin, akıllı Forease+, bir konsept otomobilin ötesinde geliştirilmiştir. Bu akıllı araba, kentsel mobilite için gerekli ve tutarlı çözümleri sunar. Tasarımının ana özelliği olan uzun ve düz kumaş çatısı; büyük bir dikkatle ve detaylara özen gösterilerek inşa kurgulanmıştır. Mat yumuşak kömürle kaplanmış dış kısımlar, kontrast oluşturan kehribar rengi tavan ve yan camların eksikliği gibi çok sayıda ek unsurla tasarımcılar, otomobilin yoğun duygusallığını ve benzersiz sürüş deneyimini vurguluyorlar.

6) İnşaat

Nesnelerin İnterneti (IoT), endüstrileri değiştirmek, süreçleri otomatikleştirmek ve yatırım getirisini artırmak için güçlü bir teknolojidir. IoT teknolojisi, zorlukları nedeniyle değişime hazırlanan inşaat sektörüne birçok fayda sunacaktır. İnşaat sektöründe nesnelerin internetini kullanmak, zamandan tasarruf sağlamasına yardımcı olur. Bunun yanında bu teknoloji, inşaattaki giderleri azaltarak bir projenin verimli bir şekilde tamamlanmasına katkıda bulunur. Bu nedenle, IoT, insan saatlerini boşa harcayan görevleri otomatikleştirir.

Çeşitli inşaat alanlarında IoT, şantiyeye gelecek malzeme teslimlerini izlemek veya verimli çalıştıklarından emin olmak için kullanılabilir. Tıpkı çalışan hareketlerini izlemek adına giyilebilir teknolojileri kullanmak gibi, IoT teknolojisi de çoğunlukla proje takibi ile çalışır. Ek olarak, fiziksel inşaat başlamadan önce, tasarımın verimliliğini test etmek için dijital ikizleri kullanmak başka bir IoT çalışması olabilir. IoT tabanlı otomasyon, bu yönüyle, proje teslim tarihinin kesinliğini artırır.

Özetle IoT, inşaat sektörünün şu anda karşı karşıya olduğu zorluklarla ilgilenir. İlgilendiği alanlar olarak; beceri ve işgücü sıkıntısı, hakediş ve zamanında proje teslimi, ekip üretkenliği ve proje karlılığının değerlendirilmesi, güvenlik sorunları ve atık yönetimi sayılabilir.

7) Doğal Afet Tespiti

IoT teknolojisinin kullanılabileceği alanlardan biri de doğal afetlerdir. IoT sistemi, sensörlerden gelen verileri değerlendirerek herhangi bir anormal durumu ölçebilir. Erken sorun tespiti için IoT sensörlerini kullanmanın ilk adımı, “normal” operasyonun nasıl göründüğünü anlamak ve ortalamadan sapma sinyali veren veri noktalarını belirlemektir. Ayrıca bu yaklaşım, binalardaki erken tespit ve uyarı sistemlerinde de kullanılabilir. Örneğin, etkenler nedeniyle oluşacak bina çarpışmaları daha erken tespit edilebilir. Ya da doğal afetler yoluyla bina içinde oluşan boşluk ve bükülmeler, IoT tarafından tasarlanan sinyaller aracılığıyla bina kullanıcılarına haber verilebilir.

 IoT, verileri birbirine bağlayan, izleyen ve kontrol eden herhangi bir sistemin tam kalbinde yer alır. Bu nedenle, çok çeşitli tasarım ve uygulama konularında kullanılabilir. Günümüzde IoT, tasarım dışındaki alanlarda da çok fazla kullanılır hale geldi. Bu gerçek, dijitalleşmeyi benimseyen, büyük hacimli verileri toplayan, değiş tokuş eden ve analiz eden, günlük hayatımızda önemli bir artış sağlayan ve gelecekte de daha büyük olasılıklar vaat eden, sürekli artan sayıda işletme tarafından doğrulanmaktadır.