Pandemi Sonrası Şehirlerimizi Yenileyen ve Güçlendiren 5 Strateji

Şehirler gelişmeye ve dönüşmeye devam ettikçe, şehir manzaralarındaki ölü noktalar ortaya çıkmaya başlıyor. Bu durum da yapılı çevremizdeki aktivite seviyesini azaltıyor. Bu “çıkmaz noktalar”, aktif katılımdan yoksun alanları ifade ederler; boş ve insanlardan yoksun kalırlar, çünkü artık kendilerini yararlı veya çekici gösterecek işlevlere sahip değiller.

 Covid-19 pandemisi nihai sona yaklaşırken, pandemi sonrası karşılaşabileceğimiz ilk sorun kentsel çevremizi canlandırmaktır. Yorgun ve modası geçmiş bir şehir manzarasına hayat öpücüğü vermenin vakti geldi.

Aktif ve sağlıklı bir kentsel çevre yaratmanın odak noktası, mekân oluşturma yoluyla canlılığı arttırmaktır. Bunun yolu, ikamet etmek, gelişmek ve çalışmak için çeşitli ve ilginç yerler tasarlamaktan geçer. İşte şehir manzarasına hayat veren ve nihayetinde dayanıklı, çekici ve esnek ortamlar üreten beş yenileyici strateji.

1. Karma Kullanım Alanları

Sokaklarımızın en boş zamanlarda bile hareketlilik sağlayacak şekilde karma kullanımlı olması önemlidir. Karma kullanım geliştirme, belirli koşullarls netleştirilebilir: çeşitli konut alanları, hizmetler ve olanaklar, yeşil alanların kullanımı ile tarihi bina ve yerlerin yenilenmesi. Karma kullanımlı alanlar, kullanıcıları ve sakinleri için seçenek ve çeşitlilik sağlamak adına çeşitli mimari stiller ve tarihi dönemler sunar. Tesislerin çeşitliliği ve yakınlığı, burada günün ve haftanın çeşitli saatlerinde aktivite olmasına katkı sağlar. Bu aktiviteler, mekânın kalitesini gösteren en önemli unsurlardan biridir.

Şehrin sokakları hareketli ve canlı olmalıdır. Pandemi ve zaman, şehrin en hayati organlarını vurarak birçok alanı terkedilmiş bir kabuk olarak bıraktılar. Karma kullanımlı planlama, çekici bir kentsel metropolü güçlendirmek için biyofili unsurlarını da dahil ederek aktif bir ortamı canlandırmanın ve teşvik etmenin bir yoludur.

Günümüzde sıklıkla duyduğumuz çok merkezli şehir modelleri, şehir genelinde kendi kendine yeterli bölgelerin kurulmasını teşvik eden ve bir kentsel planlama biçimi olan karma kullanımlı kalkınma fikirleriyle bağlantılıdır. Bu model, her yere 15 dakikalık mesafede ulaşacağınız 15 dakikalık şehirdir. 15 dakikalık şehir modeli, merkezi bir alanı çok sayıda çeşitli şehir merkezine bölerek, şehir manzarası boyunca aktivite ve yakınsama alanlarını kapsıyor. Bu model sonucunda, aktivite ve canlılıktan yoksun alanlar yeniden oluşturulabiliyor ve etkili bir şekilde kullanılabilir hale gelebiliyor. Mimari olarak çeşitli alt merkezlerin varlığı, toplum için daha tutarlı bir etkinlik yaratır. Bu şekilde model, kullanılmayan bölgeleri harekete geçirerek, gelişen “kentsel köylerin” büyümesini teşvik eder.

Karma kullanımlı imar tarafından uygulanan etkileşimli ve çeşitli koşullar, kullanıcılara yalnızca çok özel koşullar altında gelişen isteğe bağlı, eğlence ve sosyal etkinliklerin katılımını sunacaktır. Bu koşulların varlığı, pandemi sonrası şehirlerimizdeki genel faaliyeti ve ekonomik altyapıyı daha iyi iyileştirebilir.

2. Uyarlanabilir Yeniden Kullanım

Kentin Covid-19 pandemisi nedeniyle dağılması ve yarattığı çeşitli ekonomik etkiler, artık bir amaca hizmet etmeyen veya işlevsellik sağlamayan binaların sayısını önemli ölçüde artırdı. Bu binalar bazen toplu taşımayla sağlanan site bağlantılarına yardımcı olurken bazen de çekici şehir manzarasında boş mermiler gibi otururlar. Bu siteler şehrin gelecekteki gelişiminde kilit rol oynuyor, çünkü bu siteler şehrin önemli sirkülasyon yollarını engelleyerek şehri ablukaya alırlar.

Uyarlanabilir yeniden kullanım, bu ablukaları açmak ve kentsel çevrede oluşan ölü alanları önlemek için mevcut alanı geliştirmeyi amaçlar. Yeniden kullanım, aslında mevcut bir yapıyı yeniden kullanma ve orijinal tasarım amacından farklı bir şekilde yeniden tasarlama sürecidir. Yeniden kullanım, bu özelliği ile şehir manzarasındaki bu ölü kenarları harekete geçirir.

Uyarlanabilir yeniden kullanımın tek faydası sadece yeniden inşa etme temeline dayanan onarım ve sürdürülebilirlik çalışmaları değildir. Bunun yanında, uyarlanabilir yeniden kullanım hem güçlendirme yoluyla sürdürülebilirliği hem de kullanılmayan binaların yeniden kullanımı yoluyla kentsel dönüşümü sağlar. Uyarlanabilir yeniden kullanım, yalnızca tarihi mimariye değer vermekle kalmaz, yaşı veya önemi ne olursa olsun herhangi bir bina biçimi için yeniden kullanım fikrini zorlar. Esnekliği ve kolay uygulaması, onu bu kadar önemli bir rejenerasyon yöntemi yapan şeydir.

Uyarlanabilir yeniden kullanım stratejisi, yakın zamanda geliştirilen ve artık gelecekteki şehir yaşamı vizyonunu sunmayan pek çok site için geçerli bir alternatif sunuyor. Pandemi, birçok kişinin mevcut gelişmeleri yeniden değerlendirmesini sağladı ve birçok yatırımcı daha önce kârlı olan bu projelerden vazgeçti. Bu yapılar, pandemi sonrası yeniden keşfedilip tekrar başlatılıncaya kadar terk edilmiş durumda kalacaktır.

3. Yayalaştırma

Yayalaştırılmış şehir, otomobil öncesi toplumda kullanılan kentsel planlama yaklaşımlarını baz alan bir yaklaşımdır. Yine de yeniden ortaya çıkması ve kentsel köyde uygulanması, bu yaklaşımın kentsel dönüşüm üzerindeki bir yansımasına yol açmıştır. Yayalaştırma yaklaşımında amaç, arabadan ziyade yaya birincil öncelik olarak, yürünebilir mahalleler yaratmak ve araba ağırlıklı bölgeleri ortadan kaldırmaktır.

Şehirlerimizdeki karma kullanımlı alanları, yürünebilirliğin canlılığını pekiştirmektedir. Yerel olanakların yoğun olduğu şehirler, sakinleri yürümeye veya bisiklete binmeye teşvik ederek araba ihtiyacını azaltıyor. Bu yayalaştırılmış alanlar, çekici/güvenli yollar, uygun yürüyüş yolları ve geçitler ile mükemmel bir bağlantı sunuyor. Bu model ışığında rahat, iyi aydınlatılmış ve takip edilmesi kolay olan yollar yürünebilirliği artırabilir.

Kompakt şehir, yaya trafiği göz önünde bulundurulduğunda, aslında keyifli bir vizyon sunar. Daha yoğun bir şehir manzarası ile ilişkili bir kentsel model, sürekli karma kullanımlı gelişme ile karakterize edilir. Karma kullanımlı geliştirmelerin kullanıldığı yaya trafiğinin amacı, günün her saatinde aktivite sunmasıdır. Mesai saatlerinde okullar ve işyerleri, akşamları restoranlar ve barlar ve hafta sonları rekreasyon alanları, hafta boyunca insanlara aktif olmaları için aktivite sağlar.

4. Hibrit Çalışma ve Paylaşımlı Ofisler

Covid felaketi çalışma şeklimizi tamamen değiştirdi. Birçok meslek boşa çıktı ve kısıtlamaların hafifletilmesine rağmen birçok çalışan evden çalışmaya devam ediyor. Sizce dijitalleşme çağında hibrit çalışmaya geçiş kaçınılmaz mıydı? Katı ofisler artık geçmişte mi kaldı mı?

Geleceği düşünen genç ve girişimci bir şirket olan WeWork, mekanları esnek çalışma noktaları olarak yeniden tasavvur ediyor. Belki de bu, yapılı çevremizdeki çalışma alanlarımızın geleceği ve bunu uygulamaya koymanın en sürdürülebilir yoludur. Uyarlanabilir yeniden kullanım ve güçlendirme projeleri de dahil olmak üzere iyileştirme ve yenileme yöntemleri bu model için faydalıdır. Hibrit çalışma ve paylaşımlı ofis modeli, diğer modeller ile birleştirildiğinde çok faydalı sonuçlar ortaya çıkabilir; örneğin bu model kullanılmayan alanları, mükemmel yaya ve toplu taşıma yolları ile aktif çalışma merkezlerine dönüştürür.

WeWork'un Londra'daki 28. lokasyonu olan James Stirling'in II. Derece listesinde yer alan dönüm noktası, No. 1 Poultry, 2800 üyeye uygun bir WeWork alanı ile büyük bir karma kullanımlı gelişime dönüştürüldü. Yapıyı büyük bir makyajdan koruyan tasarımcılar, orijinal postmodern cepheyi özenle yenilemiştir. Yine tasarımcılar, özenle seçilmiş renkli mobilyalar ile mekânı çevresel konumundan büyük ölçüde ilham alan sanat eserleri ile tamamlanmıştır. Yerel kültürü ve kimliği koruyan bu dönüşüm, Londra'nın mirasını güçlendirirken, aynı zamanda heyecan verici yeni bir sosyal merkez yaratmaktadır. Bu sosyal merkez, esnek çalışma çözümleri ve önceden durgun olan bir alana bir aktivite enjeksiyonu sunmaktadır.

Merkezi olmayan ofisler, yerleşim bölgelerine yakın konumları nedeniyle, şehir manzarası içinde çok sayıda kentsel köyün oluşturulmasını zorunlu kılar. Bu, yapılı çevremizde yaygın olan ölü noktaları harekete geçirecek ve işlevsellikten yoksun boş binaları dolduracak önemli bir adımdır. WeWork fenomeni, bu şekilde boş kalacak ve kullanılmayan binalara yeni bir işlev verilmesini sağlamak için uyarlanabilir yeniden kullanım yoluyla esnekliğin sağlanması fikrini desteklemektedir.

5. Biyofilik Tasarım

Doğanın şehirlerimize entegrasyonunun insan sağlığı ve daha geniş çevre açısından olumlu etkileri olduğu kanıtlanmıştır. Stres seviyelerini, kirliliği azaltan ve nihayetinde yer duygusunu iyileştiren biyofilik tasarım, kentsel yayılma içinde bir vaha yaratır ve ihmal edilmiş binaları/alanları yenilemek ve çalışma ortamlarını iyileştirmek için yenilik içeren projelerde sıkça uygulanır.

Biyofilik tasarım, insan merkezli bir çevre yaratarak ve kentsel alanı yeşillendirerek, çekici yaya yollarını ve rekreasyon faaliyetlerini teşvik eder. Diğer bir ifadeyle, biyofilik tasarım, ıssız kalacak ölü bölümleri daha da etkinleştirir. Binaları yeşil bir battaniyeye sararak hem tarihi hem de çağdaş dokuya uygulanır.

Biyofilik tasarıma en yaygın yaklaşım, doğanın kendisini taklit etmek için bitki örtüsü, doğal elementler ve organik şekillerin dahil edilmesidir. Biyofilik unsurların rejenerasyon stratejilerine entegrasyonu, uyarlanabilir yeniden kullanım projeleri, karma kullanımlı geliştirme ve araba ağırlıklı şehirlerden yaya odaklı şehirlere dönüşüm içindeki uygulama ile etkinliğini artırabilir.