Sabri Ülker Çevre Ödülü, Hydromx Enerji Tasarrufu Projesi’nin Oldu
Kazanımlarını toplumla paylaşma ve sürdürülebilir üretim konusunda duyarlı bir bakış açısı izleyen Yıldız Holding’in, DenizTemiz Derneği/TURMEPA işbirliğiyle yürüttüğü Sabri Ülker Çevre Ödülü’nün üçüncüsü sahibini buldu.
Başvuru kriterlerini yerine getiren 274 proje arasından enerji tasarruf sıvısı olan ve ısı aktarımını geliştirmek için Nano-TermoTM teknolojisini kullanan Hydromx Enerji Tasarruf Projesi ödülü kazandı.
Sabri Ülker Çevre Ödülü, 23 Mart 2016 tarihinde düzenlenen bir törenle sahibine takdim edildi. Ödül platformu, sürdürülebilir çevre, su ve tarım gibi alanlarda uygulanabilir proje üreten birey ve kurumları teşvik etmek amacıyla ilk olarak 2013 yılında başlatılmıştı.
Ödül töreninde konuşan Yıldız Holding Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Ali Ülker, ödülü gelenekselleştirerek çevre, su ve tarım gibi alanlarda proje üretenleri ödüllendirmeye devam edeceklerini belirtti: “Bu amacımızda en önemli yol göstericimiz Sabri Ülker… Onun ‘topraklarımıza, sularımıza, çevremize sahip çıkmak vatana sahip çıkmaktır’ sözü bize ışık tutuyor. Sabri Bey, TEMA’nın kurucularından biriydi. Şimdi bizler sivil toplum kuruluşlarına üye olarak ve ortak projeler geliştirerek vatanımıza hizmet etme geleneğini sürdürüyoruz. Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre 2012 yılında kentleşme oranı %78 oldu. Sanayileşme ile birlikte son 30 yıldaki hızlı nüfus artışı ve çarpık kentleşmenin olumsuz etkileri kentlerde yaşayanların yaşam kalitelerini düşürüyor ve doğa ile olan bağlarını kısıtlıyor. Ödüle başvuran projelerin, ülkemiz insanının yaşam kalitesini ve doğal yaşam kaynaklarının verimini yükseltmeye katkıda bulunuyor olmasını istiyoruz. Ödülü kazanan projemiz, hepimizin gündeminde giderek yerini artıran enerji ve karbon salımı konusunda.”
Enerji konusunun önümüzdeki dönemde daha fazla önem kazanacağına dikkat çeken Ali Ülker, bu sebeple Sabri Ülker Çevre Ödülü’nün enerji alanında çalışma yapan bir girişimciye verildiğini söyledi. Sabri Ülker’in kendilerine bıraktığı en büyük mirasın “israfsız şirket” kültürü olduğuna işaret eden Ali Ülker şöyle konuştu: “Enerjiye her zaman ihtiyacımız var ve kentleşme ile birlikte temiz enerji kaynaklarına ihtiyaç artıyor. Artık kullandığımız temiz enerjiyi daha bilinçli ve az kullanmak büyük önem arz ediyor. Sabri Bey’in bize bıraktığı en büyük miraslardan biri israfsız şirket kültürü… Unun gramını, suyun damlasını ve insanın emeğini israf etmeyen bir şirket kültürü oluşturmuştu, şimdi biz yönetim kurulu başkanımızdan başlayarak herkes bu kültürün gönüllü uygulayıcısı ve takipçisi. Bu kültür üzerine inşa ettiğimiz sürdürülebilirlik çalışmaları ile son 5 yılda holding içinde karbon salımını 117 bin ton 750 ton azalttık. Lojistik kaynaklı karbon salımını son 3 yılda %16 azalttık. 2024’e kadar salım artışı olmadan büyümeyi hedefliyoruz.”
274 başvuru arasından seçildi
TURMEPA Yönetim Kurulu Başkanı Tezcan M. Yaramancı, projeleri değerlendirirken toplumda farkındalığı artıracak ve örnek projelerin çoğalmasına katkıda bulunacak olmasına özen gösterdiklerini belirterek şunları söyledi: “Birinciyi seçerken birbirinden değerli projeler arasında bir hayli zorlandık, iki kez ön eleme uyguladık. Alanında otorite olan Seçici Kurul üyelerimiz, ilan ettiğimiz kriterlere uygun, Türkiye’nin dört bir yanından gelen 274 adet başvuruyu değerlendirdi ve beş projeyi jüriye sundu. Bu projeyi ödüle layık görmemizdeki en önemli etken, uygulanmış ve başarısının kanıtlanmış olması oldu. Ümit Özdoruk, kurduğu 12 kişilik ekibiyle kimyager Abdulkadir Dilli liderliğinde nanoteknolojiyi kullanarak üretilen ve %35 oranında tasarruf sağlayan bir nanolikid olan Hydromx’i hayata geçirmiş.”
Çevre ve enerji verimliliğine 53,4 milyon liralık yatırım
Törende, Ülker’in sürdürülebilirlik çalışmaları hakkında bilgi veren Ülker Sürdürülebilirlik Koordinatörü Begüm Mutuş, hedeflerinin 2024 yılına kadar sıfır karbon emisyonu ile büyümek olduğunu söyledi. Son beş yılda özellikle çevre ve enerji verimliliği konusunda 53,4 milyon liralık yatırım gerçekleştirdiklerine dikkat çeken Mutuş, şöyle devam etti: “2024 Ülker’in 80. kuruluş yılı… Ülker’in kuşaklar boyu var olması için topluma, paydaşlarımıza, çalışanlarımıza karşı sorumluluklarımızı yerine getirmeye devam edeceğiz. Ambalajlamada %50 daha az malzeme kullanımı, lojistik kaynaklı karbon salımında %20, ambalajlarda kullanılan plastiklerde %20 ve kâğıt kullanımında %20 azalma sağlamayı taahhüt ediyoruz. Ayrıca çalışan değişim oranını da %5’ten %3,5’e çekeceğiz.”
12 kişilik ekip geliştirdi, Sherwood Ormanları sosyal tesislerinde kullanılıyor
Hydromx, Ümit Özdoruk’un ısı iletkenliğini sudan daha iyi gerçekleştirebilecek bir sıvı geliştirme hayali ile ortaya çıktı. Bunun için yağlı radyatörlerin çalışma prensibinden esinlenen Ümit Özdoruk ve Abdülkadir Dilli, oluşturdukları 12 kişilik ARGE ekibiyle 2008 yılına kadar sürdürdükleri çalışmalar sonucunda Hydromx’i geliştirdi.
Hydromx, kapalı devre ısıtma ve soğutma sistemlerinde suyun yerine kullanılan ve ısı transfer verimliliğini arttırarak %35’e varan tasarruf sağlayan organik bir solüsyon. Hydromx’in fikir babası Ümit Özdoruk, mevcut kapalı devre ısıtma/soğutma sistemlerinde, su ve suyun negatif etkilerini gidermek amacıyla şartlandırıcı, antifiriz gibi kimyasallar kullanıldığını ifade ediyor.
Suyun korozif etkilerinin yanı sıra enerji taşımada performansı yüksek bir iletken olmadığını hatırlatan Özdoruk şöyle devam ediyor: “Suya eklenen kimyasallar suyun yoğunluğu ve viskozitesini artırdığı için ısıtma/soğutma sistemlerinin üzerindeki enerji yükünü de artırıyor ve sistemlerin verimini düşürüyor. Organik kimyasallardan oluşan bir nanolikid olan Hydromx temel olarak içerisindeki formül ile termal performansı ve enerji etkinliğini iyileştiriyor. Bunu da nanotermal teknolojileri kullanarak sağlıyor. Akışkanın içindeki nano-parçacıkların farklı özellikleri ve moleküler bağlantıları sayesinde Hydromx’in ısıyı çok daha iyi aktardığı gözlemleniyor. Böylece homojen ve hızlı bir ısı aktarımı gerçekleşiyor, ortam hedef ısıya daha çabuk ulaşırken, kazan veya soğutucu da aynı işi daha kısa süre çalışarak yaptığı için yakıt tüketimini azaltmış oluyor. Böylece %35’e varan oranda daha az enerji tüketimi ve daha az karbon salımı gerçekleşiyor. Ayrıca ürün mevcut haliyle ortalama 2 sene içinde kendini amorti ediyor.”
Halen TUBITAK MAM Teknolojisi Serbest Bölgesi’nde olan Hydromx laboratuvarında performans artırma ve farklı kullanım alanları geliştirme amaçlı AR-GE çalışmaları devam ediyor.
Dünyada ve Türkiye’de ilk olan Hydromx, 30 ülkede tescil edilmiş durumda. Ümit Özdoruk, İstanbul’da alışveriş merkezi, sosyal tesisler, çeşitli belediye ve kamu binaları; İngiltere’de Sherwood Ormanları’ndaki sosyal tesisler, futbol stadyumları; ABD’de önde gelen medya kuruluşlarının veri merkezileri; Hindistan’da 5 yıldızlı otel zincirleri gibi farklı coğrafyalarda ve binalarda olan soğutma ve ısıtma sistemlerinde Hydromx kullanıldığını söylüyor. Ayrıca yakın zamanda ziyaret ettikleri Hindistan’da kamu binalarında da kullanılması için görüştüklerini belirtiyor.
Hydromx sayesinde elde edilen kazanımlar
Ekipmanların çalışma süresini kısaltarak toplam hizmet ömrünü uzatır.
Isı transfer verimliliğini arttırarak %35’e varan enerji tasarrufu sağlar.
Dolayısıyla karbon salımında %35 azalma sağlar.
Minimum 15 yıl kullanım ömrü vardır.
Şehirlerde enerji tüketiminin en fazla olduğu binalar ve ulaşım konularına katkı sağlayabilecek bir ürün. Binalarda kullanılan ısıtma/soğutma sistemlerinden araçlardaki radyatörlere kadar enerji verimliliği ve dolayısıyla sürdürülebilir çevre dostu yaşam tasarımına katkı sağlayabilir.
Hydromx ürününün çevresel etkisinin düşüklüğü sayesinde kullanımı net olarak CO2 tasarrufu (CO2 ayak izi ufaltma) sağlamaktadır. Doğada homojen bir şekilde dağılıp kaybolmaktadır.
Uluslararası LCA (Life Cycle Assessment - Yaşam Döngü Analizi) ve EPD (Environmental Product Declaration – Çevresel Ürün Beyanı) ile onaylandığı şekilde fosil yakıt kaynaklı enerji tüketimini azaltarak karbon ayak izini ufaltmakta ve bu sayede iklim değişikliği ile mücadeleye destek vermektedir.
Dünyanın sadece %5’i Hydromx kullansa; karbon salımı yılda 86.505.000 ton azalabilir. Bu da yaklaşık olarak 247.160.000 ağacın tuttuğu karbon miktarına denk geliyor.