Sürdürülebilir Mimaride Kireç Taşı Kullanılabilir Mi?
Nüshet Çamuşoğlu / nushet@ekoyapidergisi.org
Colorado Boulder Üniversitesi'ndeki araştırmacılar, karbon nötr veya karbon negatif olan beton yapmak için algleri kullanmanın bir yolunu buldu. Araştırmacılar, betondaki en önemli ve karbon yoğun bileşen olan Portland çimentosunu üretmek için kireç taşı madenciliği yerine algler tarafından yetiştirilen biyojenik kireç taşını kullanıyor.
Mikroalgler, fotosentez işlemi yoluyla doğal olarak kireç taşı (veya kalsiyum karbonat) üretir. Araştırmacılar, bu "biyojenik kireç taşından" yapılan betonun net karbon nötr olduğunu söylüyor.
Çimento karbon negatif hale getirilebilir, yani yaydığından daha fazla karbondioksit tutabilir. Karışıma genellikle 'dolgu malzemesi' olarak eklenen ek öğütülmüş kireç taşı da deniz yosunu ikamesi ile değiştirilir. Yakılmadığı için karbon, betondaki kireç taşının bu kısmında depolanmış halde kalır.
Colorado Boulder Üniversitesi'ndeki (CU Boulder) araştırmacılar, bunun yılda 2 gigaton karbondioksiti atmosfere salmaktan kurtaracağını ve potansiyel olarak 250 milyon ton daha tutabileceğini tahmin ediyor. Baş Araştırmacı ve CU Boulder's Living Materials Laboratuvarı Başkanı Wil Srubar "Sektörün bu çok çetrefilli sorunu çözmesinin zamanı geldi. Çimento ve beton endüstrisinin karbon sorununa en iyi çözüm değilse bile iyi çözümlerden birine sahip olduğumuza inanıyoruz." dedi.
Biyojenik kireç taşı tam olarak taş ocağından çıkarılan kireç taşı gibi görünür, hissedilir. Bu yüzden mevcut çimento üretim süreçlerine entegre edilmesi kolay olmalıdır. Araştırmacılar, Amerika Birleşik Devletleri'nde bir ile iki milyon dönümlük açık arazisi olan ülkenin, ihtiyaç duyulan tüm çimentoyu yapmaya yetecek kadar malzeme üretebileceğini tahmin ediyor. Bu alan, mısır yetiştirmek için kullanılan arazinin yaklaşık %1'ine tekabül ediyor.
CU Boulder ekibi kısa süre önce ABD Enerji Bakanlığı'ndan biyojenik kireç taşından Portland çimentosu üretimini geliştirmek ve büyütmek için 3,2 milyon ABD Doları hibe aldı. Srubar "Betonun bildiğimiz gezegeni iyileştirme mekanizması olduğu bir dünya görüyoruz. Artık bunu yapacak araçlara ve teknolojiye sahibiz." dedi.
Srubar ve ekibi hızlı etki eden bulutsu beyaz kokolitofor mikroalg üzerinde çalışıyor. Uzaydan görülebilen çiçekler de dahil olmak üzere dünya üzerindeki en büyük miktarda kalsiyum karbonat üretir. Organizmalar güneş ışığını, deniz veya tatlı suyu ve karbondioksiti kullanarak, Srubar'ın "son derece karmaşık ve güzel" dediği, kalsiyum karbonat kabuklarını üretir ve dünyanın hemen her yerinde yaşayacak kadar dayanıklı oldukları söylenir.
Alglerde yetiştirilen kireç taşını pazarlamak için Srubar, Minus Materials adlı bir girişimin kurucu ortağı oldu. Şirket halihazırda az miktarda malzemeye sahip ve beton fiyatını düşük tutmayı planlıyor. Aynı mikroalgler biyoyakıtlar, gıda ve kozmetik gibi diğer daha pahalı ürünleri üretmek için kullanılır. Srubar "Bu malzemenin uygun fiyatlı, kolay üretilebilir olması ve faydalarının küresel ölçekte paylaşılması gerektiğini unutmamak bizim için çok önemlidir." dedi.
CU Boulder ekibi, üretimi mümkün olan en kısa sürede artırmak amacıyla North Carolina Wilmington Üniversitesi'nin Algal Resources Collection ile ve biyoyakıtların ve diğer ürünlerin geliştirilmesi konusunda Ulusal Yenilenebilir Enerji Laboratuvarı ile birlikte çalışıyor.
Halihazırda çimento üretimi, küresel karbondioksit emisyonlarının yaklaşık yüzde sekizini oluşturuyor. Başka bir karbon negatif beton ürünü de Montreal merkezli Carbicrete'den geliyor. Carbicrete, çelik endüstrisinden gelen atık cürufu ve fabrikalardan gelen karbonu kullanarak çimento ihtiyacını azaltır. Bazı uzmanlar beton kullanımının aşamalı olarak kaldırılmasını savunurken, diğerleri kullanımını azaltmanın yollarını arıyor.