Türkiye’nin İlk ‘Geri Dönüştürülebilir Konut Sistemi’ Projesi
Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) ve British Council’ın 2014’ten beri, Birleşik Krallık ve Türkiye arasında bilim ve teknoloji alanında akademik iş birliklerini desteklemek ve yaygınlaştırmak üzere gerçekleştirilen Newton-Katip Çelebi Fonu, çığır açan projeleriyle önemli sorunlara çözüm geliştirmeye devam ediyor. Fonun, 2020 yılında uluslararası Newton Prize Ödülü'nü kazanan ve Hacettepe Üniversitesi’nde gerçekleştirilen ‘Düşük Maliyetli Konutlar İçin Yeşil Yapısal Bileşenlerle Lego Sistemi’ projesi kapsamında gerçekleştirilen çalışmaları, 27 Eylül Çarşamba günü Edinburgh Dükü Prens Edward yerinde inceledi. Ziyaret, Birleşik Krallık’ın Türkiye Büyükelçisi Jill Morris, Hacettepe Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mehmet Cahit Güran, Hacettepe Üniversitesi İnşaat Mühendisliği bölümünden proje yürütücüsü Prof. Dr. Mustafa Şahmaran ve British Council Ülke Direktörü Gill Caldicott’un katılımıyla gerçekleştirildi. Edinburgh Dükü Prens Edward ziyareti sırasında, Birleşik Krallık ve Türkiye yükseköğretim kurumları arasındaki ortak araştırmaların çarpıcı bir örneğini yerinde görme fırsatını buldu. Aynı zamanda, proje ekibinde aktif olarak çalışan deprem bölgesinden öğrencilerle bir araya geldi. Geliştirilen yenilikçi ve çevreci inşaat süreçleri hakkında proje ekibinden bilgi aldı.
Hacettepe Üniversitesi’nden Dr. Mustafa Şahmaran ve Bradford University’den Prof. Ashraf Ashour ortaklığında, Türkiye'de 6 Şubat'ta yaşanan deprem felaketi öncesinde Newton-Katip Çelebi Fonu'nun desteğiyle geliştirilen yöntem, deprem bölgelerindeki mağdurlar yararına geliştirilen yeşil, düşük maliyetli ve yeniden kullanılabilir evlerin inşasında uygulandı. Proje ekibinde kendilerine, depremden etkilenen şehirlerden gelen lisansüstü öğrencileri de destek olarak deprem bölgesinde örnek teşkil edecek ilk çevre dostu binanın inşa edilmesine katkı sağladı.
Projenin yürütücüsü, Hacettepe Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü’nden Prof. Dr. Mustafa Şahmaran, “Projemizin amacı, inşaat ve yıkım atıklarının çevre, ekonomi ve toplum üzerindeki yadsınamaz olumsuz etkilerine karşı koymak için küresel olarak uygulanabilir çözümler geliştirmek ve 'yeşil' inşaat malzemelerinin geliştirilmesi yoluyla atıklardan olası fayda sağlamaktı. Projemizi aynı zamanda, özellikle mültecilerin yoğun olduğu veya afet riski taşıyan ülkelerde enerji tasarruflu konut ve barınak sağlamak için de kullanmak istedik. Bu bağlamda, projeden elde ettiğimiz başarılı sonuçları, özellikle hızlı ve güvenli barınmayı hedefleyen yeşil, düşük maliyetli ve yeniden kullanılabilir evler inşa etmek için kullanıyoruz. Ayrıca, yeni inşaat mühendisliği malzemeleri/yapılarında ek atık yaratmayan, enerji ihtiyacındaki azalmayı en üst düzeye çıkaran ve döngüselliği teşvik eden lego benzeri/sökülebilir yapı elemanları tasarladık ve geliştirdik.” sözleriyle hayata geçirilen sistemin faydalarından bahsetti.
British Council Türkiye Direktörü Gill Caldicott, “Bugün Hacettepe Üniversitesi’nde, Türkiye için çığır açan ve ödül sahibi bu projeyi, Edinburgh Dükü Prens Edward’ın ziyaret etmesinden dolayı gurur duyuyoruz. British Council ve TÜBİTAK’ın desteğiyle hayata geçen bu proje, küresel sorunları ele alan ve yenilikçi çözümlere yol açan uluslararası bilimsel iş birliğinin en güzel örneklerinden biridir. Prof. Şahmaran’ın Bradford University’den Prof. Ashour ile geliştirdiği bu proje, şimdi deprem bölgesinde yeniden inşayı desteklemeye hazırlanıyor. Depremden etkilenen şehirlerden gelen yüksek lisans ve doktora öğrencilerinin bu projede çalıştığını görmek mutluluk verici. Onların katkıları, bu projenin faydalarını deprem bölgesinin yeniden inşasına genişletmek için büyük bir özveri ve bağlılık örneğidir. Kendilerini, başarılarından dolayı tebrik ediyoruz ve bunun, Newton-Katip Çelebi Fonu'nun desteği sonucunda gerçekleşmesinden büyük memnuniyet duyuyoruz.” dedi.