Turnusol Kağıdı
Giysu DiLER COŞKUN
Yapı sektörünün nabzını tutan ve yön veren EKOYAPI Dergisi olarak yine yeni bir vizyonda yazı serisine başlıyoruz. Giysu Diler Coşkun ile biraz eleştirel biraz düşündüren ve zaman zaman gülümsetecek içeriklerimizi sizlere sunacağız. Köşemizin ilk yazısı ‘turnusol kağıdı’.
Kentin mimari yapılarını, inşa edildiği dönemin turnusol kâğıdı olarak görüyorum. Yapıların kimliklerinden o döneme ait sosyo ekonomik ve kültürel seviyeyi rahatlıkla okuyabiliriz. Mesela avcı toplayıcı zamandan kalan mağaraları inceleyelim. Yok yok! o kadar geriden başlamayalım çok zaman alır, biraz yakın takvimden olsun ki somut olarak yapıyı görme şansımız da olsun. Bizans desem başka bir kesim, Osmanlı desem başka bir kesim, göreli okuyup değerlendirir. En iyisi Yaşasın Cumhuriyet! diyerek Cumhuriyet Dönemi mimari yapılarından örnekleme yapalım. İstanbul’a karizmatik ve bir o kadar da saygın duruş kazandıran Cumhuriyet Dönemi yapıları. Dönemin mimarları mı yoksa dönemin işverenleri mi? Yoksa bütün olarak mimarı, kullanıcısı, işvereni, ustası, zanaatkârı, sanatçısı, gece eğlencesi, gündüz gezmesi, yemek kültürü, vizyondaki sinemaları, gazinosundaki assolisti ve hatta assolistin ne giyindiği, sahnelenen tiyatro oyunları, bilinen dans çeşitliliği, kıyafet ve saç modası, konuşurken kullanılan kelimelerin zenginliği, okunan kitaplar, duvarlara yazılan siyasi sloganlar… Birbiri içine geçmiş, harmanlanmış, anlamlanmış ve sahiplenilmiş her şey midir? Bence kocaman bir evet. Bugün bunların hepsi mimarın tarzıyla birleşip günümüze yansıyor. Bir biçimde Heinz Kohut’un aynalama tekniği diyebilir miyiz?
Gaudi’nin nasıl Gaudi olduğunu biliyor musunuz? Bugünün terimi ile işverenin vizyonu: Guell ailesi. Ailenin ismi Gaudi kadar yaygın anılmıyor olabilir ama eser İspanya’ya turizm rekoru kırdırıyor. Boşuna dememişler ‘özgürlüğün meşalesini burjuvazi taşır ‘diye, İlber Ortaylı Türkiye’de burjuvazi sınıfının olmadığını söylüyor, hal böyle olunca ülkemizde acaba kaç Gaudi şu anda emsal hesabıyla uğraşarak mesleki ölümünü yaşıyor. Abartmıyorum hep beraber şu an hayal edelim, elimizde bir arsa var Bruno Taut projenin mimarı en uygun fiyatı verdiği için tabiki seçilmiş) ve toplantı halindeyiz. ‘’ - Bruno Bey oradaki balkonu ruhsatta içeride çizelim uygulamada dışarıda veya - …’siz emsal hesabından galerileri düşün’, ….’çizimleri hemen yollayın biz revizyon notlarımızı bulutlayıp yollarız’. …- ‘Bu arada teslim tarihini de lütfen öne çekelim’… Olmadı değil mi?
Tam da geldiğimiz nokta burası. Buraları biraz düşünelim istedim. Şimdi kıyaslamak olur mu yahu, o zamanın parası ile bugünün ki bir mi, biraz yenilikçi olalım ayrıca biraz şatafat biraz lüks de çeker canımız.
Lüksün çok çeşit tanımı var. İstemediğini yapmamak mesela bir lüks, iyi niyet ve samimiyetini kaybetmemiş bir arkadaş grubuna sahip olmak da bir lüks ya da hangi tiyatro oyununa gitmeyi alternatifler içerisinden seçebilecek kadar kültüre sahip olmak da bir lüks. En son çıkan telefona sahip olmak yada New York’ta et üzerine altın koyup servis edilince oluşan lüks var ya o başka bir şey.
Bugün TÜİK verilerine baktım son on yılda 11.372.976 adet yeni konut yapılıp satılmış. Falanca ülkenin filanca mimarından esinlendik deniyor. Turnusol kağıdımıza bakıyoruz, aaa! Ben şok, avokado da şok :) ( Gülse Birsel in jet sosyete dizisini izleyenler bilir muhteşem bir anlatım. Parası için eşinin boyunun kısa olduğunu görmeme durumu var ya, mimariye de sirayet etmiştir. Bilgilerinize.) Rakamlara bakınca son on yılda elimize 11.372.976 kez fırsat geçmiş hepsini, kaçırmışız.
Yahu hiç mi iyi, güzel iş yapılmadı? dediğinizi duyar gibiyim. Elbette yapıldı, ama meseleye biraz konuşulmayan yerlerden de bakalım istedim. Kaldı ki bir şeye İYİ ya da GÜZEL demek de Dostoyevski’den sonra bana düşmez.