Yapı Malzemeleri Sektöründe Çevreye Duyarlı Ürünler Talep Edilmekte...
Yapı malzemeleri sektöründe çevreye duyarlı ürünler talep edilmekte ve bu talep hızlı bir gelişme gösteren yeşil binalar nedeniyle katlanmaktadır. Bu gelişmelere paralel olarak Türkiye’de doğacak belgelendirme ihtiyacına cevap vermek amacıyla 4 Haziran 2013 tarihinde yerleşik belgelendirme sistemi EPD Türkiye bir platform olarak faaliyete geçmiştir.
Türkiye ve küresel pazarda ürünlerin çevresel performansları ile ilgili bilime dayalı, uzmanlarca doğrulanmış ve karşılaştırılabilir bilgi ve verilere son zamanlarda talebin arttığını görüyoruz. Özellikle yapı malzemeleri sektöründe çevreye duyarlı ürünler talep edilmekte ve bu talep hızlı bir gelişme gösteren yeşil binalar nedeniyle katlanmaktadır.
Bu gelişmelere paralel olarak Türkiye’de doğacak belgelendirme ihtiyacına cevap vermek amacıyla 4 Haziran 2013 tarihinde yerleşik belgelendirme sistemi EPD Türkiye bir platform olarak faaliyete geçmiştir.
21 Nisan 2014 tarihinde firma temsilcileri, Çevre ve Şehircilik ve Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlıkları gibi farklı paydaşların katılımlarıyla Ankara’ da bir çalıştay organize edilerek EPD Türkiye uluslararası belgelendirme sisteminden beklentiler ortaya konulmuştur. Bu beklentilere karşılık verebilmek için sanayi destekli Sürdürülebilir Üretim, ArGe ve Tasarım Merkezi (SÜRATAM) ile görüşmeler yapılmış ve 13 Aralık 2014 tarihinde The International EPD System yürütücüsü IVL Swedish Environmental Institute ile yapılan karşılıklı anlaşma ile EPD Türkiye Çevresel Ürün Beyanları sisteminin SÜRATAM çatısı altında faaliyetini sürdürmesine karar verilmiştir.
Tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de Amerikan LEED, İngiliz BREEAM, Alman DGNB gibi yeşil bina değerlendirmelerine giren proje sayısı her geçen gün artmaktadır. EPD beyanı olan ürünler bu sertifika sistemlerinde ilave puan imkanları sağlamaktadır.
EPD Türkiye, aradan geçen kısa sürede uluslararası geçerli 16 EPD belgesi ile tüm dünyada hızla büyüyen ve Türkiye’de yerleşik tek EPD belgelendirme sistemi olarak sanayinin ihtiyacı olan ürün belgelendirme faaliyetlerini yürütmektedir. Uluslararası pazarlarda geçerli İngilizce EPD belgelerinin yanından Türkiye’de gelişen yerel yeşil bina değerlendirme sistemlerini desteklemek amacıyla ve yerleşik bir sistem olmanın verdiği avantaj ile Türkçe EPD belgeleri de EPD Türkiye tarafından verilmektedir. EPD Türkiye, belgelendirme hizmetlerini sadece Türkiye’de değil, Orta Doğu dahil Türkiye’ye komşu tüm ülkeleri kapsayacak şekilde sunmaktadır.
EPD Türkiye tarafından sağlanan EPD belgeleri Avrupa’da satılan tüm yapı malzemelerinin çevresel performansının EN 15804 harmonize normu ile uyumlu olması için kurulan ECO Platform’da da yayınlanmaktadır. Bu sayede firmalarımızın sürdürülebilir ürün üretimi açısından Avrupa’da sayılı üreticiler arasına girmeleri sağlanmaktadır.
Yrd. Doç. Dr. İlker Kahraman
EPD Türkiye ve Yapı Malzemeleri EPD Veri Tabanı, EPD Türkiye Kurucu Üyesi ve Yöneticisi
ilker.kahraman@epdturkey.org
İlker Kahraman sürdürülebilir yaklaşımlar ve sürdürülebilir yaşam alanları, enerji etkin tasarım stratejileri, yenilenebilir enerji uygulamaları, yaşam döngüsü analizi konularında çalışmakta ve bu çalışmalarını farklı sektörlerde uygulamaktadır.
Aynı zamanda Mimar olan Kahraman uzmanlık alanı olarak farklı malzemelerin çevresel etki değerlendirmeleri ve yaşam döngüsü analizleri üzerinde yoğunlaşmıştır. Mimarlık disiplinin getirisi ile özellikle inşaatlarda kullanılan çok çeşitli yapı bileşeninin çevre dostu üretim sürecine geçmesi yönünde çalışmalar yapmaktadır. Bu çalışmalar kapsamında; Küresel Çevre Fonu (GEF) tarafından desteklenen ve Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü (YEGM) tarafından Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) işbirliği ile yürütülen “Binalarda Enerji Verimliliğinin Artırılması” Projesinde “Türkiye Takım Lideri” olarak çalışmakta; TMMOB Mimarlar odası İzmir Şubesi “Enerji etkin çevre dostu yapılar” komisyonu başkanlığını yürütmekte ve Mimarlar Odası Genel merkezi tarafından aynı isimle oluşturulan komisyon üyeliği görevini yürütmektedir. İlker Kahraman aynı zamanda “Temiz Üretim Uzmanı” olarak UNIDO ve TTGV adına çalışmalar yapmakta, Çevre Ve Şehircilik Bakanlığı ve TMMOB Mimarlar Odası adına “Enerji Kimlik Belgesi Uzman Eğitmeni” olarak aktif görev almaktadır. Yaşar Üniversitesi Mimarlık bölümünde akademik yaşamana devam etmektedir.
EPD Türkiye tarafından sağlanan bir diğer yenilik ise Türkiye Yapı Malzemeleri EPD Veri Tabanı’nın kurulmasıdır. Tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de Amerikan LEED, İngiliz BREEAM, Alman DGNB gibi yeşil bina değerlendirmelerine giren proje sayısı her geçen gün artmaktadır. EPD beyanı olan ürünler bu sertifika sistemlerinde ilave puan imkanları sağlamaktadır. Türkiye Yapı Malzemeleri EPD Veri Tabanı, yeşil bina uzman ve tasarımcılarına, mimarlara yeşil bina uyumlu malzemeleri seçme imkanı sunarken üretici firmalara da bu pazardan pay alma fırsatı sağlayacaktır.
Ticaret odaklı (Business to business, B2B) olarak bilinen EPD belgeleri, EPD Türkiye tarafından belgelenen ürünlerde The International EPD System logosunu kullanma hakkını da vererek nihai tüketiciye de ulaşma fırsatı sunmaktadırlar.
EPD Belgesi nedir?
Tip III olarak tanımlanan Çevresel Ürün Beyanları (EPD), bir ürünün veya sistemin çevresel etki değerlendirmesi iletişimini ISO 14025’te tanımlanan ve ISO 14040-44 serisi LCA standartlarına uygun olarak sağlayan bir etiketleme olarak bilinir. EPD’ler, üretiminde hammaddenin doğadan elde edilmesi, üretimi ve yaşam sonu bertarafına kadar olan tüm süreçlerin şeffaf ve nicesel olarak bilimsel bir yaklaşımla değerlendirildiği ve ürünün çevre performansını belirli etki kategorilerine göre hesaplandığı çalışmalardır.
EPD belgeleri ürünün iklim değişikliğine etkiyi ifade eden karbon ayakizinin hesaplanmasının yanında diğer birçok çevresel yükü de şeffaf bir şekilde ortaya koyuyor. Özellikle yapı inşasında ve işletiminde karbon emisyonlarının sıfıra çekilmesinde de etkin olacak EPD belgeleri, yeşil bina sertifika ve değerlendirme sistemlerinde de ön plana çıkıyor.
EPD belgeleri ürünün iklim değişikliğine etkiyi ifade eden karbon ayakizinin hesaplanmasının yanında diğer birçok çevresel yükü de şeffaf bir şekilde ortaya koyuyor.
EPD Türkiye belgelendirme süreci
EPD Türkiye tarafından yapılan belgelendirme süreci altı aşamadan oluşmaktadır:
1. İlgili ürün için üretim süreçlerinden veri toplanması
2. Toplanan verilerin ISO 14040/44 Yaşam Döngüsü Değerlendirmesi (LCA) ve ilgili Ürün Kategori Kurallarına (PCR) hesaplanması
3. İngilizce değerlendirme raporunun hazırlanması
4. İngilizce EPD belgesinin tasarımız ve oluşturulması
5. Bağımsız üçünü şahıslar tarafından uluslararası doğrulama; ve
6. Kayıt altına alma ve belgelerin yayınlanması
Bunlardan ilk dört aşama genellikle LCA alanından uzman danışmanlık firmaları tarafından yürütülmektedir. Fakat LCA uzmanına sahip firmalar bu çalışmaları kendi içinde de yürütebilirler. EPD Türkiye firmalarımıza gerekli bilgi desteğini vermektedir. Belgelendirme süreci üretici firma ve ürünün yanında çalışılan danışmanlık firmasına da bağlı olarak 3-6 aylık bir zamanı içermektedir. Tüm yapı malzemeleri Avrupa EN 15804 uyumlu olarak hazırlanmaktadır.