Yerel Tuğla Üretimine ve Sürdürülebilirliğe Örnek Bir Eğitim Merkezi
Nüshet Çamuşoğlu / nushet@ekoyapidergisi.org
Namabaale Eğitim Merkezi, Uganda'nın merkezi bölgesinde yer alan Lwengo Bölgesi'nin yemyeşil ve engebeli arazisinde konumlanmış. Uganda merkezli bir stüdyo olan Localworks tarafından tasarlanan Namabaale Eğitim Merkezi, bağlam odaklı yeşil mimari tasarım ve inşaat alanında uzmanlaşmış bir proje. Cotton On Vakfı tarafından finanse edilen bu proje, 1.000 çocuk için tasarlanmış 3 bölümlü bir ilkokul kampüsü.
Yeni eğitim merkezinin planı, Covid-19 pandemisine uygun olarak tasarlanmış. Localworks'te Yüksek Mimar olan Juliana Achi, "İlk başta ilkokul tek bir kampüs olarak planlanmıştı, ancak pandemi sonrası bu plan yeniden düzenlenerek, üç yarı bağımsız kampüse ayrılan üç aşamalı bir ilkokul olarak yeniden tasarlandı. Bu tasarım, farklı yaş gruplarının ihtiyaçlarına cevap veren korunaklı öğrenme alanları sağlıyor.” dedi. Her yarı bağımsız kampüs, tam günlük eğitimi destekleyecek şekilde yönetim ve derslik blokları, toplantı salonları, kütüphaneler, bilişim laboratuvarları, mutfaklar ve tuvaletler gibi gerekli tüm olanaklara sahip.
Namabaale Eğitim Merkezi’nin sınıfları, Localworks’ün son on yılda Cotton On Vakfı için tamamladığı bir dizi ilkokul projesinin üçüncü versiyonunu yansıtıyor. Bu süre zarfında tasarım gelişim gösterdi: dayanıklılık, düşük bakım maliyeti ve yerel malzemelerin kullanımı gibi temel ilkeler korunurken, yapıların sağlamlığı giderek artırıldı. Son düzenlemede, Localworks dayanıklı bir çelik-tuğla kompozit duvar sistemi kullandı. Bu sistemde pencere çerçevesi aynı zamanda duvar güçlendiricisi işlevi görüyor ve yarım tuğla duvarda gizleniyor. Bu yapı tek katmanlı, uzun kenar üst üste tipi tuğlalardan oluşuyor. Bu, önemli bir ağırlık azalmasına yol açarak temelin tasarımında daha verimli bir sonuç ortaya çıkarıyor ve tuğla işçiliğinin tamamlanmasından önce çatının inşa edilmesine olanak tanıyor.
Achi, “Temel, kütle beton bir şerit temel üzerine oturan beton zemin kirişi ve katı beton bloklardan oluşan bir duvardan meydana geliyor. Çatı sistemi, çelik ve ahşap bir çatı yapısı üzerinde profilli çinko ve alüminyum kaplı çelik çatı kaplama levhalarından oluşuyor. Bu yansıtıcı çatı kaplaması ısı emilimini en aza indiriyor.” dedi.
Eğitim merkezinin binaları, toprak tonlarındaki tuğla işleriyle dikkat çekiyor. Achi, "Bu tuğlalar, uzun süre boyunca mükemmel dayanıklılık gösterdiği için tercih edildi. Masaka'daki Butende Brick Works tarafından üretilen bu tuğlalar, çamurlu veya tozlu koşullara rağmen eskimeyen yapılar inşa etmeye yardımcı oluyor." diye açıklıyor.
Yaklaşık 1.000 çocuğun ihtiyaçlarına hizmet edecek olan Namabaale Eğitim Merkezi’nin binalarının dayanıklı olması önemli. Örneğin zeminler, elle düzeltilmiş 100 milimetre kalınlığında beton levhalardan oluşuyor (daha düzgün bir yüzey sağlıyor). Bu levhalar, ince beton tabakası, kum tabakası ve sert zemin üzerine yerleştirilen sıkıştırılmış toprak zemin üzerinde kuruluyor.
Özel işlevlere sahip kampüs binaları — toplantı salonları, kütüphaneler ve bilişim laboratuvarları — Localworks tarafından derslik bloklarının "benzerleri" olarak tasarlanmış. Genelde altıgen ayak izlerine sahip bağımsız pavyonlar olarak tasarlanan binalar, Uganda'nın ılıman iklimine (yıl boyunca çok az sıcaklık dalgalanması) uygun olarak kapalı dış mekanlar olarak tasarlanmış. Mahremiyet, açık tuğla duvarlar kullanılarak sağlanıyor.