Yıkımdan Kurtarılan Binaların Hikayeleri
Nüshet Çamuşoğlu / nushet@ekoyapidergisi.org
Kentsel gelişim bakımından yıkım ve uyarlanabilir yeniden kullanım arasındaki tercihin geniş kapsamlı etkileri vardır. Yapıların kültürel ve tarihi önemi üzerine yapılan tartışmalardan, koruma ve uyarlama masrafına nazaran yıkma ve yeniden inşa etme sürecinin çevresel etkilerine kadar, yıkımlar meselesi mimarlık camiasının bir araya gelmesini ve var olan yapıların değerini yeniden keşfetme ümidiyle daha duyarlı değerlendirme yöntemleri istemesini tetiklemiştir. Bu makale, yıkım tehdidiyle yüz yüze olan bazı yapıların hikayelerini ve bu yapıların kurtarılmasını mümkün kılan gelişmeleri bir araya getirmektedir.
Milano, İtalya'daki San Siro Stadyumu
Milano'nun San Siro olarak tanınan ikonik Giuseppe Meazza Stadyumu, Lombardiya Kültürel Miras Bölge Komisyonu tarafından kültürel önemi nedeniyle yıkılmaktan kurtarıldı. AC Milan ve Inter Milan'a ev sahipliği yapan stadyumun yerine Populous tarafından "The Cathedral" adlı yeni bir stadyum yapılması planlanıyordu. 1926'da inşa edilen yapı, bir dizi tadilat ve genişletmeden geçerek, 'kültürel öneme sahip' olarak tanımlanan bir nitelik olan sarmal kuleler tarafından desteklenen üst halkanın artık bilinen görüntüsüne sahip oldu.
Berlin, Almanya'daki Hijyen ve Mikrobiyoloji Enstitüsü
Hermann Fehling ve Daniel Gogel tarafından tasarlanan ve 1974 senesinde tamamlanan Hijyen ve Mikrobiyoloji Enstitüsü, ilk olarak Berlin Free Üniversitesi'nin bir bölümüydü. Yıkım tehlikesiyle karşı karşıya kaldıktan sonra, yapıyı komşu brütalist yapı Mäusebunker ile birlikte kurtarmak üzere bir kurtarma seferberliği başlatıldı. Kampanya başarılı oldu ve yapının sahibi olan Charité, yapıyı muhafaza edeceğini duyurdu. SOSBrutalism'e göre, Ocak 2021'de tarihi bir anıt olarak listelenerek korunması garanti altına alındı.
Berlin'deki Mäusebunker, Almanya
Charité'nin Mäusebunker yapısı olarak tanınan eski hayvan laboratuvarları, uzun zamandır devam eden yıkım planlarından korunarak anıt koruması altına alındı. Hayvan deneyleri için laboratuvar olarak kullanılan brütalist bina 2009 yılından bu yana kullanılmıyordu. Christoph Rauhut liderliğindeki Devlet Anıtlar Ofisi, gelecekteki olası kullanımları tespit etmek üzere örnek bir süreç başlattı. Laboratuvarların marka değeri dikkate alınarak Berlin'de kıymetli amaçlar için restore edilebileceği kanaatine varıldı.
Oxford Street'teki M&S Store, Londra, Birleşik Krallık
Marks and Spencer'ın Londra'nın Batı Yakası'ndaki Oxford Caddesi'nde bulunan amiral gemisi mağazasını yıkıp yeniden inşa etme önerisi, yeniden geliştirme planının karbon ayak izine karşı yürütülen bir kampanyanın ardından geri çevrildi. The Guardian'ın haberine göre, Dışişleri Bakanı Michael Gove planı reddederek şirketi binayı yeniden kullanma ve dönüştürme opsiyonlarını yeniden değerlendirmeye zorladı.
Aberdeen, İskoçya'daki Shell Genel Merkezi
Henüz bir karar açıklanmamış olsa da mimarlar, akademisyenler ve iklim aktivistleri Shell'e İskoçya'nın Aberdeen şehrindeki modernist genel müdürlük binasını yıkmaması yönünde çağrıda bulundu. Beş katlı yapı, şirketin 50 seneyi aşan bir süre boyunca faaliyet yürüttüğü ana merkez binası olarak kullanıldı. Binayı yeniden kullanmak yerine yıkmayı planladığını duyuran Shell'e gönderilen açık mektupta, beton binanın yıkılması ve yerine yenisinin yapılmasıyla oluşacak karbon salınımına dair kaygılar gerekçe gösterilerek şirkete yeniden düşünme çağrısında bulunuluyor.
Modern yapıların bakımı ve muhafaza edilmesinin taşıdığı değere dair artan farkındalığa karşın, yıkım planları aralarında Kenzo Tange'nin Japonya'daki ünlü Kagawa Spor Salonu ve Louis Kahn'ın Hindistan Ahmedabad Yönetim Enstitüsü'nün (IIMA) de yer aldığı birçok yapıyı tehdit etmeye devam ediyor. Global protestoların ardından 2021 senesinde ilk yıkım planları iptal edilirken, kurum yönetimi ciddi yapısal zararları öne sürerek kararın geri alındığını açıkladı.