Dayanıklı ve Sürdürülebilir Kütüphane Tasarımı
Nüshet Çamuşoğlu / nushet@ekoyapidergisi.org
Yuyarina Pacha Toplum Kütüphanesi, Quito merkezli Al Borde mimarlık stüdyosu tarafından Ekvador Amazonu’ndaki Huaticocha kasabasında tamamlandı. Sumaco Biyosfer Rezervi'nin tampon bölgesinde yer alan bu küçük topluluk, kütüphanenin yerel kültürü ve yapı tekniklerini yansıtan tasarımıyla dikkat çekiyor. “Yuyarina Pacha” adı, Ekvador ve Kolombiya'nın Keçuva dilinde "Düşünmek İçin Zaman-Mekan" anlamına geliyor.
Yerel Eğitim ve Gelişim İçin Yeni Bir Alan
2019'da, Sarawarmi Laboratorio Creativo ve Huaticocha’daki Witoca kahve laboratuvarı ile başlatılan okuma kulübü, hızla gelişerek öğrenme için çeşitli fırsatlar sunan bir mekâna dönüştü. Bu başarı, küçük okuma alanının yetersiz kalmasına yol açtı ve yeni bir kütüphane gerekliliğine neden oldu. Ayrıca, topluluk için sosyal ve kültürel etkinliklerin düzenlenebileceği bir buluşma alanına da ihtiyaç vardı.
Al Borde, projeyi şöyle tanımlıyor:
“Yuyarina Pacha Toplum Kütüphanesi, sadece kitaplara bakılacak bir yer değil; burada çocuklar öğrenebilir, oynayabilir.. Bu alan, onların güvenli bir şekilde gelişebileceği bir yerdir.”
Kütüphane Yapısı
Yuyarina Pacha kütüphanesi, toplamda 186 m2’lik bir alana yayılan üç kattan oluşuyor:
Zemin Kat: Sanat ve bilim atölyeleri, gayriresmi etkinlikler ve toplantılar için açık bir alan.
Birinci Kat: Kitap koleksiyonlarını barındıran ve toplantılar için ayrılmış bir alan.
İkinci Kat: Yerel geçmişi dijital sesli hikâye koleksiyonlarıyla saklamak için kullanılan bir alan; ayrıca dergi koleksiyonu ve birinci katı gören bir balkon okuma masası yer alıyor.
Yerel Malzemelerle Geleneksel Yapı Teknikleri
Al Borde’nin tasarımı, yerel malzemelere ve inşa tekniklerine dayanıyor. Özellikle chonta, bu Amazon bölgesinin geleneksel inşaat malzemesi. Chonta, yerel evlerin inşasında kullanılır ve doğrudan yerle temas edebilecek şekilde suya dayanıklı. Al Borde, bu yerel pratiği daha çağdaş ihtiyaçlarla uyumlu şekilde adapte etmiş.
Yüksek Saz Çatısı ve İklime Uyum
Kütüphanenin yüksek ve dik saz çatısı, bölgedeki yağışlı iklimi göz önünde bulundurularak tasarlanmış. Çatının zirvesinde bulunan camlı ışıklık, doğal ışık sağlarken, yapının inşası ve bakımı için de kolaylık sağlıyor.
Al Borde, “Saz çatısının zirvesi, inşa edilmesi en karmaşık kısımdır ve en fazla bakım gerektirir.” diyerek bu yapının zorluklarını belirtti.
Kütüphanenin Sosyal Rolü
Kütüphane, sadece bir bilgi alanı olmanın ötesinde, kırsal toplulukların devletin desteği olmadan kendi gelişimlerini üstlenebileceklerini gösteren güçlü bir örnek teşkil ediyor.
Yuyarina Pacha Toplum Kütüphanesi, yerel kültürün ve yapı tekniklerinin olağanüstü bir örneği ve doğal çevresiyle uyum içinde yaşıyor. Bu proje, yerel halkın, geleneksel inşa tekniklerini ve doğal çevreyi nasıl geleceğe taşıyabileceğini gösteriyor.