Deprem Yalıtımında Sürtünmeli Sarkaç İzolatörler Önemli
Türkiye'de deprem riskine karşı binaların güvenliği için kullanılan sismik izolatör teknolojileri, özellikle çelikten üretilen sürtünmeli sarkaç tipi izolatörlerle dikkat çekiyor. Türkiye'nin deprem risklerinin ve özellikle büyük İstanbul depremi endişelerinin devam ettiği bir dönemde, sismik izolatör teknolojilerine olan ilgi artıyor. Bu teknolojiler, binaların depreme dayanıklılığını artırarak "deprem yalıtımı" sağlıyor.
TİS Teknoloji Genel Müdürü Uğurcan Özçamur, dünyada kabul görmüş iki ana tip deprem izolatörü olduğunu belirtiyor. Bunlardan birincisi kauçuk esaslı ürünler, diğeri ise çelikten üretilen sürtünmeli sarkaçlar. Özellikle son yıllarda popülerlik kazanan çelik sürtünmeli sarkaçlar, Japonya, Tayvan, Şili, ABD ve Çin'den gelen uzman ekipler tarafından sismik izolatör kullanılan hastane binalarının üstün performansını tasdik etmiş durumda.
Uğurcan Özçamur'a göre, çelik sürtünmeli sarkaçlar, kauçuk izolatörlere göre daha gelişmiş bir teknoloji sunuyor ve projelerin %90'ında tercih ediliyor. Çelik ürünler, üst yapıyı rahatlatarak bina elemanlarının deprem kuvvetini daha az almasını sağlıyor ve bu sayede daha az zarar görüyor.
Son iki yılda çelik sürtünmeli sarkaçların kullanımında %25'lik bir artış gözlemlenmiş. Japonya, Tayvan, Şili, ABD ve Çin'den gelen uzman ekiplerin saha çalışmaları da sürtünmeli sarkaç mesnetlerle donatılmış hastane binalarının daha üstün performans sergilediğini ortaya koymuş.
Uğurcan Özçamur, çelik ve kauçuk izolatörlerin aynı işlevi yerine getirdiğini ancak yapı tipine göre tercih edilebileceğini belirtiyor. Kauçuk izolatörlerin ulaşabildiği periyot değerleri 2,5-3 saniye civarında iken, çelik sürtünmeli sarkaçlarla bu değerler rahatlıkla 5-6 saniyeye çıkabiliyor.
TİS Teknoloji, yarım asırlık geçmişi olan Mim Mühendislik'in bir iştiraki olarak çelik sürtünmeli sarkaç tipi izolatörleri üreten Türkiye'nin ilk ve tek yerli şirketi konumunda. Uğurcan Özçamur, ürettikleri çelik sürtünmeli sarkaçları Türkiye'deki hastanelerden Azerbaycan, Şili, Peru, Tayvan, Meksika, Irak, İtalya gibi birçok pazara ihraç ettiklerini belirtiyor. Bu sayede Türkiye'nin sismik izolatör teknolojileri konusundaki dışa bağımlılığını ortadan kaldırdıklarını ve ülkeyi bu alanda bir ihraç konumuna getirdiklerini vurguluyor.