Depreme Yönelik Geçici Konut Projesi
Nüshet Çamuşoğlu / nushet@ekoyapidergisi.org
Shigeru Ban Architects, Voluntary Architects' Network ile iş birliği yaparak Türkiye-Suriye depreminden etkilenenlere yardım etmek amacıyla geliştirilen geçici konutların geliştirilmiş bir versiyonunu geliştirdi. Yeni prototip, 1999 depreminden sonra Türkiye'nin kuzeybatısında kullanılan kağıt tüp sisteminin bir üst versiyonunu temsil ediyor. Bu yeni versiyonda verimlilik ve sahada inşaat süresini en aza indirme ihtiyacı göz önünde bulundurulmuş.
Bu yeni sistemde, her 1,2 metrede bir yerleştirilen kağıt tüp kolonlar arasındaki duvarları inşa etmek için ahşap paneller kullanılıyor. Bu da inşaat süresinin kısalmasını sağlıyor. Temel, kum torbalarıyla doldurulmuş bira kasalarından oluşurken, çatı kağıt tüp çerçeveler ve kontrplak döşemeden yapılmış. İnşaat sırasında güvenliği sağlamak için kontrplaktan büyük delikler açılarak insanların çatının üstüne tırmanmak yerine delikten geçerek çalışabilmeleri sağlanmış. Soğuk iklime bir yanıt olarak zemine, duvarlara ve çatıya yeterli yalıtım eklenmiş.
Nihai yapının 3,6 metreye 6 metre ölçülerinde olması planlanıyor. Ekip, geçici barınma çözümünün 3,6 metreye 3,6 metre boyutlarında daha küçük bir prototipini Tokyo'da oluşturdu ve sistemi Türkiye'de de uygulamayı planlıyor. Shigeru Ban ayrıca mevcut binaları deprem mağdurlarını barındıracak acil tahliye merkezlerine dönüştürmek için Kağıt Bölme Sistemi'ni (PPS) sundu. Sistem, uçlarında büyük delikler bulunan sekiz ayrı karton tüpten oluşan, daha küçük tüplerle birbirine bağlanan ve mahremiyeti sağlamak için yapı üzerine kumaş örtülen bir iskeletten oluşuyor.
Shigeru Ban, 1994 yılında Ruanda'daki soykırım nedeniyle yerlerinden edilen insanlara yardım etmek için ilk kağıt barınakları geliştirdi. Mimar, 1995 yılında insani yardım çalışmalarını koordine etmek ve dünya çapında afet yardımı çabalarını desteklemek için Voluntary Architects' Network'ü kurdu. Otuz yılı aşkın bir süredir, 2014 Pritzker Ödülü sahibi tarafından yönetilen şirket, dünyanın dört bir yanındaki afet mağdurları için yüksek kaliteli, düşük maliyetli barınaklar kurmaya devam ediyor.
Aynı sistem, savaş nedeniyle yerlerinden edilen Ukraynalı mültecilere yardım etmek için Ukrayna'nın komşu ülkelerinin sınırına yakın bir yere monte edildi. Mart 2022'den bu yana PPS, Shigeru Ban Architects ve VAN tarafından yerel mimarlar ve gönüllü öğrencilerle iş birliği yapılarak Polonya, Slovakya, Fransa ve Ukrayna'da kuruldu. Ayrıca, ülke içinde yerinden edilenlere acil barınma imkânı sağlamak üzere, mimarlar Mykhailo Schevchenko, Oleksandr Anisimov ve Oleg Drozdov'un yardımıyla Ukrayna'nın çeşitli şehirlerinde acil durum barınakları kuruldu.
