Foster + Partners ve BIG, Türkiye'nin Deprem Sonrası Yeniden İnşasına Yardımcı Olacak
Nüshet Çamuşoğlu / nushet@ekoyapidergisi.org
İngiliz mimarlık ofisi Foster + Partners ve Danimarkalı stüdyo BIG, Şubat ayında meydana gelen yıkıcı Türkiye-Suriye depreminin ardından Hatay'ın yeniden inşasına yardımcı olmak üzere seçildi.
Stüdyolar, tasarım yoluyla ülkeyi sosyal ve ekonomik olarak geliştirmeye adanmış bir sivil toplum kuruluşu olan Türkiye Tasarım Konseyi liderliğindeki bir konsorsiyumun parçası olarak depremden ağır hasar gören Türk ilinin yeniden inşasına yardımcı olacak. Türk mimarlık stüdyoları DB Architects ve KEYM de mimarlık, miras ve mühendislik alanlarında faaliyet gösteren 13 şirketten oluşan grubun bir parçası.
Türkiye Tasarım Konseyi Başkanı Mehmet Kalyoncu, "Depremin ardından, yardım çalışmaları için şimdiye kadarki en büyük küresel işbirliğini yaşadık. Şimdi de Hatay'ın gelecek dönemini şekillendirmek için uzmanların şimdiye kadar ki en büyük küresel iş birliği olmasını istiyoruz." dedi
Proje "dünya için bir örnek" olmayı hedefliyor
6 Şubat'ta Türkiye ve Suriye'yi vuran 7.8 şiddetindeki deprem binlerce binanın çökmesine ve iki ülkede 55,000'den fazla insanın hayatını kaybetmesine neden oldu. Türkiye'de hasarın boyutunun, kısmen mevzuata uyulmamasından kaynaklanan kötü yapılaşma nedeniyle daha da arttığına inanılıyor. Türkiye Tasarım Konseyi'nin Foster + Partners ve BIG ile birlikte yürüttüğü yeniden inşanın odak noktası şu anda güneydoğudaki Hatay ili. Teklifin merkezinde, olay sırasında yüzde 80'i yıkılan Antakya kenti için bir master plan yer alacak.
Bu proje, bir yandan bölgenin mirasını korurken diğer yandan da gelecekte uzun ömürlü olmasını sağlamayı amaçlıyor. Kalyoncu, "Bu, Hatay'ın bir sonraki bölümüne doğru atılan ilk adımdır ve proje ortaklarımızın da desteğiyle tasarım öncülüğünde yeniden canlandırma konusunda dünyaya örnek olmasını sağlayabiliriz." dedi.
Foster + Partners ana plana liderlik edecek
Hatay için hazırlanan ana planın arkasındaki ekip Foster + Partners tarafından yönetilecek. Foster + Partners'ın üst düzey yöneticisi Nigel Dancey, "Tarihi Antakya kenti için planlar geliştirmeye yardımcı olmak üzere yerel topluluklarla birlikte çalışmayı ve Türkiye'deki mimarlık, planlama, kentsel tasarım ve mühendislik uzmanlarıyla iş birliği yapmayı dört gözle bekliyoruz." dedi.
Ekip, ana planın özellikle kiliseler, camiler, hamamlar ve sinagoglar dahil olmak üzere "önemli alanların restorasyonuna" odaklanacağını söyledi. Projenin 2024 yılında tam olarak ortaya çıkması bekleniyor.
DB Architects'ten Bünyamin Derman, "Bu tasarım, Hatay'ın özgün kimliğini korumayı ve deprem risklerine karşı dayanıklı hale getirmeyi amaçlıyor.Depremden sonra göç eden Hataylıların memleketlerine dönmelerini sağlayacak bir ana plan elde etmeye çalışıyoruz." dedi.
Ana planın ayrıntıları henüz açıklanmamış olsa da, Derman yeni binaların ahşap, çelik ve betonarme malzemelerden inşa edileceğini söyledi. Ayrıca Antakya'daki avlulu ev tipolojisinden yararlanılacağını ve bölgenin tarihini kutlamak için "tarihi ve kültürel bir tur rotası" içereceğini de sözlerine ekledi.
"Amacımız iş birliğini merkeze yerleştirmek"
Türkiye Tasarım Konseyi'nin bu projedeki amacı, Türkiye'nin Şubat depreminden sonra toparlanmasına yardımcı olurken, diğer ülkelerin de afet sonrası yeniden yapılanma sürecinde örnek alabilecekleri bir model sunmak.
Başkan Kalyoncu, "Hatay'da başarılı olursak, bu iş birliği ruhunu yerel halkın en çok ihtiyaç duyduğu diğer Türk ve uluslararası iyileştirme ve canlandırma çabalarına entegre edebiliriz. Hatay, dünyanın dört bir yanından en iyi uygulama ilkelerini alarak ve bunları kendi özgün bağlamına uygulayarak deprem sonrası iyileştirme konusunda küresel bir örnek haline gelecektir. dedi.
Kalyoncu ayrıca bunun tasarımda iş birliğinin değerini de göstereceğini umuyor
Kalyoncu, "Amacımız, afet sonrası yeniden yapılanma çabalarımızın merkezine iş birliğini yerleştirmektir. Hayatın her alanında uzmanlaşma çağındayız ve bu da bizi, toplumumuzu, şehrimizi ve dünyamızı herhangi bir sorun veya risk karşısında zayıf kılan yalnızlık ve parçalanmayı beraberinde getiriyor.Bu sorunun üstesinden birbirimizle, kişiyle kişi, grupla grup, şehirle şehir ve ülkeyle ülke olarak iş birliği yaparak gelebileceğimizi düşünüyoruz." dedi.
Foster + Partners, Mart 2023'ten bu yana Türk Tasarım Konseyi ile birlikte çalışarak geçici konutların acilen inşa edilmesine yönelik kılavuz ilkelerin belirlenmesine yardımcı oluyor. Stüdyonun kurucusu İngiliz mimar Norman Foster da Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin ardından Kharkiv'in yeniden canlandırılmasına yönelik ana planın geliştirilmesine yardımcı oluyor. Foster, Ukrayna kentini yeniden inşa etmek için "en iyi beyinleri bir araya getirmek" istediğini söyledi. Bu yılın başlarında Japon mimar Shigeru Ban, Paper Partition System'i kullanarak Türkiye-Suriye depreminin mağdurları için kartondan barınaklar yapmıştı.