Güneşin Yeşil Enerjisi Integreen

Ömer Özkan,
INTEGREEN Genel Müdürü

“Şirketimizin felsefesi daha ucuz ve daha temiz enerji. Konut, ticari İşletme, üniversite, belediye… Tüm sistemler için; biz mevcut elektrik masrafınıza herhangi bir yük koymadan, müşteriden para almadan ve bugünden itibaren kar getirebilecek bir model üretebiliyoruz. Bu yüzden yaptığımız işin adı “çözüm” oluyor. Bu noktada da iki opsiyon sunuyoruz; müşteri kendisi leasing ile projeyi üstlenebilir ya da Integreen yap-işlet-devret sistemiyle bu işi çözebilir.

Bize Integreen’in nasıl ortaya çıktığını anlatır mısınız?

Integreen yenilenebilir enerji santralleri yapmak amacıyla 2013’ün Nisan ayında kuruldu. Ana konumuz güneş, rüzgar ve atıklardan enerji üreten biyogaz santralleri yapmak.

Ege Yapı ve Emlak Konut ortaklığında Batı Şehir konut projeleriyle başladık. Konuta uygulanan Türkiye’nin en büyük güneş santralini bütün çatılara entegre edecek şekilde 373 kW’lık sistem kurduk. Daha sonra yeni bir düzenlemeyle lisanssız elektrik üretim sınırı Ekim 2013 itibariyle 1 megawatt’a kadar çıkarıldı. Bu değişikliğin ardından biz bunu güneş tarlalarına uygulayarak yatırımcıların güneşten elektrik üretip para kazanacağı modellerle ilerlemeye başladık. Tüketiciler, konutlar, ticarethaneler, fabrikalar çatılarına veya bahçelerine bu sistemleri koyarak enerji tasarrufu elde ederken bir yandan da enerji yatırımcıları bu sistemleri güneş tarlalarına koyarak devlete ya da serbest piyasalara satacak şekilde para kazanabiliyorlar.

Yenilenebilir enerji kaynak kullanımının yaygınlaşması Eko Yapı olarak bizim de çok arzuladığımız bir olay. Sektörün Integreen’e, dolayısıyla yenilenebilir kaynaklara olan yaklaşımı nasıl?

Şu anda güneş elektrik santrallerine çok büyük bir ilgi var. Küçük yatırımcılar Anadolu’nun her yerinden bizimle iletişime geçiyor; yeni sözleşmeler yapıyoruz.

Sözleşmeler bir kez imzalandıktan sonra nasıl bir çalışma pratiğini izliyorsunuz?

Bu sözleşmeler çerçevesinde çalıştığımız insanlara anahtar teslim; arazinin bulunmasından projenin geliştirilmesine, izinlerin alınmasına santralin tamamen devreye alınıp elektrik verecek şekilde teslim edilmesini sağlayacak anlaşmalar yapıyoruz. Gerek kendisi için elektrik üretecek gerekse fazla enerjisini satacak şahıslara finansal olarak karlı çözümler üretiyoruz. Süreçte yatırımcılarımızın bütün finansal çözümlerini takip ediyoruz. Güneşle ilgili etkinliğimiz her geçen gün artıyor. Her geçen hafta elimizdeki portföy, yaptığımız anlaşma sayısı hızla artıyor. Integreen’in bir sonraki adımı da elimizdeki portföy tamamladıktan sonra, büyük santral projeleriyle başlayacak.

İzmir-Van çizgisinin altında kalan bölgelerde 5 buçuk ila 6 sene içerisinde proje kendi maliyetini kazandırıyor. İzmir-Van çizgisinin yukarısında kalan, mavi bölge dediğimiz bölgelerde ise bu süre 7 ila 7 buçuk seneye tekabül ediyor.

Büyük santral projelerinden kastınız nedir?

Özellikle Anadolu’da, 200 ila 300 dönümlük alanlarda büyük enerji yatırımcıları güneş santralleri yapmaya başlayacak. Aynı zamanda şuanda da anlaşmaya varma ihtimalimiz olan, büyük enerji santrali yapan uluslararası kuruluşlarla entegre olarak büyük santralleri yapmaya aday olacağız. 600 megawatt’lık bir portföy var elimizde, çok büyük bir start veriliyor. Normalde bu sene içinde lisanslama döneminin tamamlanması bekleniyor. Bürokratik olarak herhangi bir sorun olmazsa büyük santrallerin icrası da 2015 sonunda başlayacak.

Küçük konutlarla çalışmaya başladık şimdi tarlalarla devam ediyoruz. Sonrasında ise büyük tarlalarla güneş santrallerine devam edeceğiz. Ancak bu işin daha çok ticari, enerji yatırımına dönük modelinin yanı sıra bir de esas olan tüketici modeli var. Bu modelin izin sürecindeki sıkıntıdan dolayı şimdiye kadar insanlar küçük santrallere yönelmediler. Çünkü hem finansal sıkıntılar hem de süreç sıkıntıları söz konusu. Fakat bu konuda da bazı iyileştirmeler, kolaylaştırmalar yapılmaya devam ediyor. Konuyla alakalı kontrol TEDAŞ’ta; Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu’nda düzenlemeyi yapan yönetmelikleri yayınlayan kurum entegre olarak süreci kolaylaştıracak. Büyük projelerin izinleri Ankara’dan dağılsa da küçük olanlarla ilgili izinler lokal dağıtım şirketi tarafından verilecek. Örneğin İstanbul içinde Boğaziçi Elektrik Dağıtım A.Ş. tarafından hizmet verilen müstakil bir eviniz var; evinizin çatısına bu sistemi kurabilmeniz için gerekli izni burada, İstanbul’dan verilecek. Fakat talep edilen belgeler ve süreçler aynı kalacak.

Buradaki ana pazarımız gayrimenkul projeleri olacak. Binaların ortak kullanımı için Batı Şehir’de örneğini yaptığımız projeler gibi projeler… Müstakil evler artmaya başlayacak; bunlar pazarı farklı bir alana taşıyor olacak. Bir diğer pazar ise fabrikalar, soğuk hava depoları ve hayvan çiftlikleri gibi kendi enerjisini üretebilecekleri alanlar. Bunlar da biraz daha artmaya başlayacak çünkü şu an için sektör tasarruftan ziyade yatırım yapıp para kazanmaya yönelmiş durumda. Oysa tasarruf çok daha karlı.

Güneş tarlalarının yanı sıra; rüzgâr tarlalarıyla alakalı ne gibi çözümler sunuyorsunuz?

Rüzgâr, güneşe oranla Türkiye’de biraz daha oturmuş, tam olmasa da en azından belli bir algı yaratmış durumda. Bizim içinde bulunduğumuz alan ise tek türbinle kendi elektriğini üretmek için modellenen çalışmalar. Çünkü yoğunlaştığımız alan bu; kendi elektriğini üretmek. Büyük santral projelerinde projenin yüzde 100 içinde olan türbin tedarikçileri bizim çalışma sistemimizde sürece dahil olmuyorlar. Çalışmalarımıza örnek olarak Boğaziçi Üniversitesi’nin Kilyos Kampüsü’nde tek türbin bütün kampüsün elektriğini üretecek projemizi gösterebiliriz.

Elektrik faturaları incelendiğinde bedelin yılda yüzde 15 ila 20 arttığı görülüyor. Biz ise bugünkü elektrik faturası bedelini sabitleyip 7 yılın sonunda bedelsiz elektrik kullanın diyoruz.

Çalışmalar sonucunda oluşan kazanç/maliyet çizelgesine göre yatırımcının maliyeti karşılaması ne kadar zaman alıyor?

Coğrafi konum özellikle tasarruf planlayanlar için önem taşıyor. Bir diğer faktör ise elektriği hangi tarife üzerinden aldığınıza göre şekilleniyor. Eğer devlet destekli sanayii tarifesiyle elektrik alıyorsanız ucuza elektrik alıyorsunuz demekti. Fakat konut ya da herhangi bir ticari işletme iseniz daha yüksek elektrik bedelleri ödüyorsunuz. Özellikle ticarethane ve konutlarda İzmir-Van çizgisinin altında kalan bölgelerde 5 buçuk ila 6 sene içerisinde proje kendi maliyetini kazandırıyor. İzmir-Van çizgisinin yukarısında kalan, mavi bölge dediğimiz bölgelerde ise bu süre 7 ila 7 buçuk seneye tekabül ediyor. Fakat bu bakış açısı tasarruf mantığı içinde kullanılan yanlış bir bakış açısı. Daha çok finansal modellerle çalışan bir düşünce tarzı.
Projeyi yapılandırdığınızda; bir leasing ya da kredi çektiğinizde elektrik faturası yerine kredi ödüyorsunuz ve bir süre sonra yatırım yapmadan kendi santralinize sahip oluyorsunuz. Elektrik faturaları incelendiğinde bedelin yılda yüzde 15 ila 20 arttığı görülüyor. Biz ise bugünkü elektrik faturası bedelini sabitleyip 7 yılın sonunda bedelsiz elektrik kullanın diyoruz.

Türkiye’de yenilenebilir kaynaklı enerji kullanımının geleceği hakkında umutlu musunuz?

Umutlu olmaktan ziyade ortada bir realite var; bugün 2050 yılında dünyadaki enerji üretiminin yüzde 70’nin güneşten sağlanacağı ile ilgili raporlar var. O kadar hızlı büyüyen bir sektörün içindeyiz ki Türkiye bundan kaçamaz. Ülkedeki elektrik üretiminin yüzde 48’ini doğalgazdan yapıyoruz. İthal kömürü de düşündüğümüzde biz büyük oranda elektrikte de dışa bağımlıyız. Biz şirket olarak, tüketici açısından karlı bir iş yapıyor güneşten elektrik etme noktasında. Ama aynı zamanda ülke adına ve dünya açısından da iyi bir şey yapıyorsunuz.

LEED Sertifikalarıyla ilgili toplamda 69 puanlık bir süreci kolaylaştırıyorsunuz. Bununla ilgili ne söyleyebilirsiniz?

LEED Sertifikasının belli başlı parametreleri var. Yenilenebilir enerji santrali kurarak elektriği buradan üretmenin de belli bir puanı var. Rüzgar sistemlerini her yere entegre etmek kolay değil ancak güneşi entegre edebildiğimiz alanlarda bunu yaparak LEED Sertifikası almayı kolaylaştırıyoruz. Fakat tek başına güneş paneli kurarak LEED Sertifikası alınması, elbette, mümkün değil.