Mimaride Biyomalzemeler Nelerdir?
Nüshet Çamuşoğlu / editor@ekoyapidergisi.org
Biyoekonomi, iklim krizi karşısında inşaat sektörünü daha sürdürülebilir hale getirme çabalarının bir parçası olarak ön plana çıkıyor. Net-sıfır mimariye giden yol oldukça karmaşık olsa da bunun sonucunda açıkça bir değişim öngörülüyor. Değişim de bu dönüşümü yönlendiriyor.
Bu bağlamda biyomalzemeler bitki, hayvan, mantar gibi canlı organizmalardan elde edilen yapı malzemeleri oluşturuyor. Tıptan türetilen bu terim, yakın zamanda tasarıma dahil edildi ve prestijli Londra Tasarım Festivali organizatörleri tarafından 2019 Yılın Malzemesi seçildi.
İnşaatta, odun ve kenevir gibi bazı biyomalzemeler ham hallerinde kullanılabilirken, miselyum ve gıda artıklar gibi diğer malzemeler karıştırılarak faydalı bileşikler haline getirilebiliyor. Özellikle biyokimyasal ve biyoteknolojik araştırmalarda endüstriyel inovasyonun bir yansıması olarak biyomalzemeler, gelecek sürdürülebilir yapılar inşa etme fırsatları sunuyor. Bunun nedeni biyolojik olarak parçalanabilir olmaları, ömür boyu CO2 depolamaları ve binaların,ürünlerin karbon ayak izini azaltmalarıdır.
Ayrıca birçok çalışma bina yapımında biyomalzeme kullanmanın önemli avantajlarını gösteriyor. Bu sadece sürdürülebilirlik sorunlarıyla değil, aynı zamanda kullanıcı sağlığını olumlu etkiliyor. Uygulamada, ister mimari detaylarda ister yapım yöntemlerinde olsun biyomalzemeleri kullanan çok sayıda bina örneği bulunuyor. Bu anlamda bitki kaynaklı malzemeler en çok öne çıkıyor. "Hemp House" örneğin, muhafazalarını inşa etmek için kenevir betonu kullanıyor. Hempcrete olarak da bilinen bu biyomateryal, sunta, kaplama, sac ve hatta tuğla şeklinde kaplanabilir. Ayrıca, Belçika çevre eğitim merkezi "Regional House" bu uygulamaya bir örnektir.
Biyomimari endüstrisi yenilikçi malzemeler sunsa da daha geleneksel malzemelerden bazıları da biyomalzeme kategorisine dahil edilebilir. Buna iyi bilinen bir inşaat yöntemi olan ahşap dahildir.Bu liste aynı zamanda Kura Kura Badminton Sahaları gibi geleneksel Endonezya çatılarından bambuyu da içerir. Bu doğrultuda samandan iyi bilinen bir biyomateryal olarak da bahsedilebilir. Son olarak yapısal elemanların bileşimi için mantarlar da kullanıyor.
Biyomalzemelere yönelik bu yaklaşımda malzeme ve süreç ne olursa olsun bir konu açıktır. Mevcut yapılarda katı ve statik malzemelerden daha fazlasını gerekiyor.Yeniden şekillenebilen, yenilenebilen, büyüyebilen ve adapte olabilen malzemeler gerekiyor. Aslında yakın gelecekte bu olasıdır!