Şimdi Boyama Zamanı
Binalarda yapılan boyama işleri yılların aşınma ve yıpranmasını ortadan kaldırırken, küf, mantar ve rutubetin önüne geçer aynı zamanda mekânların günün trendlerine uygun bir görünüm kazanmasını sağlar. Bir mekânın kusursuz görünmesinde dekorasyon tarzının yanı sıra duvarların temiz olması ve seçilen tarza uygun boya uygulaması yapılması son derece etkilidir.
Havaların ısınması, doğanın uyanması ile ağaçların yeşile bürünmesi, uzun kış mevsimı boyunca sabırsızlıkla beklenen baharı müjdelerken bu canlanma ve yenilenme hissini yaşam alanlarına taşıma ihtiyacı ortaya çıkıyor. Kış boyunca çoğunlukla kapalı kalan yaşam alanlarında kışın kasvetini silecek bir bahar temizliğine kalkışıldığında ilk akla gelen işlerden biri ise boya yapmak oluyor. Duvarları boyamak, mekânların yeni bir görünüme kavuşmasını ve temizlenmesini sağlarken, baharın enerjisini de mekânlara taşıyor. Bir yapının ve mekânın bakımlı görünmesi, değerini artırdığı gibi kullanıcıların yaşadığı hissiyatı da olumlu yönde etkiler. Yapılan boyama işleri yılların aşınma ve yıpranmasını ortadan kaldırırken, küf, mantar ve rutubetin önüne geçer aynı zamanda mekânların günün trendlerine uygun bir görünüm kazanmasını sağlar. Bir mekânın kusursuz görünmesinde dekorasyon tarzının yanı sıra duvarların temiz olması ve seçilen tarza uygun boya uygulaması yapılması son derece etkilidir.
YAŞAM ALANLARINDA BOYA İŞİNE KARAR VERİLDİĞİNDE İŞE ÖNCELİKLİ OLARAK VARSA TAMİR EDİLECEK YÜZEYLER VE KIRILACAK DUVARLARDAN BAŞLANMALIDIR. DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN EN ÖNEMLİ KONU İSE KULLANILACAK BOYANIN SEÇİLMESİDİR.
Boya İşleri İçin En Uygun Mevsim Hangisi?
Boya uygulamaları için doğru zamanın ne olduğu merak edilen konuların başında gelir. Boya işlemleri için en ideal zamanın ilkbahar ayları olduğu bilinir. Boya uygulaması için mevsim geçişlerinde özellikle de bahar ve yaz aylarının tercih edilmesi doğru olacaktır. Zorunlu durumlarda ise uygun koşullar sağlanarak boya işleri yapmak mümkün. Bahar ve yaz aylarında hava sıcaklığının yüksek olması duvarlara uygulanan boyanın daha çabuk kurumasını sağlar. Ancak havanın fazla sıcak olduğu yaz günlerinde uygulama normalden daha uzun sürebilir. Aynı zamanda, sıcak havalarda pencerelerin istenildiği kadar açık bırakılabilmesi boya kokusunun mekândan kısa sürede uzaklaşmasını sağlar. Çok sıcak yaz günlerinde olduğu gibi soğuk kış günlerinde de boya işlemi daha uzun sürebilir ancak etkili sonuçlar elde etmek yine de mümkündür. Özellikle iç cephe uygulamalarında oda sıcaklığı uygun şekilde ayarlanarak işlem yapılabilir, dış cephe uygulamalarında ise tercih edilen boyanın hangi sıcaklık aralığında en iyi performansı vereceğinin mutlaka önceden bilinmesi gerekir.
Boya Seçimi ve Uygulamasında Nelere Dikkat Edilmelidir?
Yaşam alanlarında boya işine karar verildiğinde işe öncelikli olarak varsa tamir edilecek yüzeyler ve kırılacak duvarlardan başlanmalıdır. Dikkat edilmesi gereken en önemli konu ise kullanılacak boyanın seçilmesidir. Günümüzün çoğunu kapalı alanlarda geçirdiğimiz için özellikle iç cephe uygulamalarında kullanılacak boyanın kaliteli olması oldukça önemlidir. Mekânın dekorasyonunu ön plana çıkartacak ve uyumlu renkler seçilmesi tavsiye edilir. Bir mekânın boyanması kolay bir iş değildir, öncelikle belli kalite standartlarını karşılayan bir boya ve işinin ehli bir boya ustası bulmak gerekir. Boya seçiminde anti alerjik, küf, mantar, rutubet önleyici özelliklere sahip, doğa dostu boya seçmek hem sağlık hem de çevre açısından faydalı olacaktır. Boyama sırasında dikkat edilecek bir diğer konu ise evdeki eşyaların boyadan etkilenmesini önlemektir. Eşyaların koruma altına alınması olası boya sıçraması durumunda zarar görmelerini önleyecektir.
İÇ CEPHE BOYALARI MEKÂNLARIN İÇ MEKÂN HAVA KALİTESİ ÜZERİNDE DOĞRUDAN BİR ETKİYE SAHİPTİR, BU NEDENLE BOYA SEÇİMİNDE DÜŞÜK VOC ORANINA SAHİP BOYALARIN SEÇİLMESİ SAĞLIK AÇISINDAN ÖNEMLİDİR.
Boya Uygulaması Hangi Aralıklarla Yapılmalıdır?
Boyaların hangi sıklıkta yenilenmesi gerektiği merak konusudur. Bu sorunun net bir cevabı olmamakla birlikte süreci belirleyen genelde duvarların durumu olacaktır. Özellikle su bazlı boyaların temizliğinin kolay olması nedeniyle belli aralıklar ile silinirse duvar boyası daha uzun süre yeni görünümünü koruyabilir. Herhangi bir deformasyon, kir ve leke barındırmayan duvarlar 5 yıl civarında kullanılabilir. Boya uygulama sıklığında mekândaki rutubet önemli bir faktördür. Duvarlarda meydana gelen rutubet deformasyona neden olacağı gibi aynı zamanda iç mekân hava kalitesini olumsuz etkiler ve insan sağlığı açısından risk teşkil eder. Bu durumda acil çözüm bulunmalı ve sorun ortadan kaldırılmalıdır.
İç Cephelerin Boyanması
Ev kullanımında daha fazla su bazlı boyalar tercih edilir. Su bazlı boyaların içeriği; pigment, su, bağlayıcı, dolgu ve katkı maddelerinden oluşur. Boyanın özelliklerine göre içerikteki oranlar değişiklik göstermektedir. Ev tipi boyalar iç cephe boyaları ve dış cephe boyaları olarak sınıflandırılır. Genel olarak bir boyadan beklenen, iyi bir örtücülük ve sahip olduğu performansı uzun süreli korumasıdır. Estetik görüntüsü ve maliyeti de önemlidir. İç cephe boyaları; binanın iç kısmında, oda, koridor, ofis, banyo, mutfak gibi alanlarda kullanılır ve bu boyaların sahip olması gereken en temel özellikler iyi bir örtücülük, insan sağlığına zararlı madde içermemesi ve estetik görüntü sağlamasıdır. Kir tutmama, parlaklık seviyesi, silinebilme gibi özellikler de kullanıcıların değerlendirme kriterleri arasında yer alır. Geçmişte solvent bazlı üretilen iç cephe boyalarının yerini günümüzde su bazlı boyalar almıştır. Su bazlı boyalarda taşıyıcı faz su olduğundan, boya kururken içerisindeki su buharlaşır ve insan sağlığı için zararlı herhangi bir etki oluşmaz. İç cephe boyaları mekânların iç mekân hava kalitesi üzerinde doğrudan bir etkiye sahiptir, bu nedenle boya seçiminde düşük VOC oranına sahip boyaların seçilmesi sağlık açısından önemlidir. İç cephe boyaları, parlak, yarı parlak, mat gibi parlaklık derecelerine göre farklılaşmaktadır. Boya işlemine başlamadan önce boyanın uygulanacağı yüzey iyi bir şekilde hazırlanmalıdır. Eski boya zımparalanmalı, çatlak ya da delikler varsa tamir edilmelidir. Yüzeydeki hatalar tamir edildikten ve boya zımparalandıktan sonra, yüzey tozdan arındırılmalı ve üzerine uygun bir astar yapılmalıdır. Astar kuruduktan sonra ise boya uygulamasına geçilebilir.
İYİ BİR DIŞ CEPHE BOYAMA İŞİ, HAZIRLIK ÇALIŞMALARININ DOĞRU YAPILMASINA BAĞLIDIR. DIŞ CEPHE BOYASI, İÇ MEKÂN BOYA İŞLERİNE ORANLA DAHA ZORDUR VE KESİNLİKLE UZMANLIK GEREKTİRİR.
Dış Cephelerin Boyanması
İç cephe kadar evlerin dış cephesinin yenilenmesi de önemlidir. Dış cephede de deformasyon durumuna ve önceki boyanın ne kadar doğru uygulandığına dikkat etmek gerekir. Kaliteli boya ve temiz bir işçilikle boyanan dış cephe uzun yıllar bu iyi görünümünü korur. Dış cephe boyama, çoğu zaman, iç cephe boyamadan çok daha zahmetli ve maliyetlidir. Dış cephe boyaları binaları dış etkilerden koruyan katmanın ilk katıdır. Ayrıca, beton, sıva, yalıtım malzemelerini de koruyarak ömrünü uzatır. Yoğun güneş, yağmur, kar, fırtına hatta dolu gibi birçok zorlu koşula maruz kalan dış cephe boyaları zamanla yıpranır, kirlenir, aşınır ve kullanım ömrünü tamamlar. Modern boya kimya sektörü, günümüzde boyaları bu zorlu koşulların üstesinden gelecek kabiliyette üretiyor olsa da belli periyotlar ile boyanın yenilenmesi gerekecektir. Boya teknolojisinin bu denli gelişmediği dönemde iki ya da üç yılda bir boyanması gereken bina cepheleri, şimdilerde daha uzun süre iyi görüntüsünü koruyabilmektedir. İyi bir dış cephe boyama işi, hazırlık çalışmalarının doğru yapılmasına bağlıdır. Dış cephe boyası, iç mekân boya işlerine oranla daha zordur ve kesinlikle uzmanlık gerektirir. Bu iş için ilkbahar sonu yaz başı en uygun zamandır. Boyama sürecinde iç cephe uygulaması ile aynı kurallar geçerlidir. Kullanılacak boyanın kalitesi son derece önemlidir. Üst sınıf dış cephe boyalarının kullanılması tavsiye edilir. Dış cephe boyamada dış cephe boyasının kalitesi kadar, boyanacak yüzeyin durumu da önemlidir, sağlam olmayan, dökülen ve yıpranmış dış cephe duvarlarına direkt boyama yapılması olumsuz sonuçlara neden olabilir. Dış cephe boyamalarında genellikle merdiven, iskele ve uzatma sap kullanılır. Yüksek duvarlarda ve çok katlı evlerin dış cephesini boyarken merdiven kullanılır, hatta iskele kurulur. Bu sayede, dış cephe boyamayı yakın mesafeden daha kolay yapabilir ve olası hataların önüne geçebilirsiniz. Bu noktada güvenlik önlemlerinin alınması ihmal edilmemelidir. Özellikle dış cephe boyama uygulamalarında ortam sıcaklığı, yüzeyin kuru ve temiz olması önemlidir. Dış cephe boya işlerinin çok soğukta ve çok sıcakta yapılması tavsiye edilmez. Dış cephelerde boya işlerine başlamadan önce ısı ve su yalıtımlarının yapılması gerekir. Dış cephe boyaları da su bazlı seçilmektedir. Bu boyalar akrilik bazlı, silikonlu ve grenli olabilirler. Silikonlu boyaların kiri itme özelliği bulunur ve dolayısıyla akrilik boyalara kıyasla daha az kir tutar. İçeriğindeki maddelerden dolayı Grenli boyalar tekstürlü bir görüntü oluştururlar. Burada da iç cephede olduğu gibi kullanıcının istediği estetik görüntü doğrultusunda seçim yapılabilir. Dış cephe uygulamalarında tekstürlü, grenli ya da mozaik taşlı boyalar da kullanılabilir. Bu boyaların içerisinde tekstür efekti oluşturan içerikler bulunmaktadır.
Mimaride Renk Kullanımı
Mimarlar bir mekânı düzenlemenin yeni yollarını ararken yenilikçi stratejiler keşfederek, bir projenin belli yönlerini geliştirmek için rengi kullanır. Mimari tasarımda renk kullanımı, kullanıcının duygu ve davranışlarını da göz önünde bulundurarak, estetik tercihlerin ötesinde farklı faktörleri bir araya getirir. Tasarım sürecinde renk seçimine geçmeden önce, hangi mimari unsurların ön plana çıkarılacağı, renk kullanımında mekânlarda bir gruplaşma veya bölünme olup olmadığı, odak noktalarının oluşturulması gibi belirli kararların alınmasını gerekmektedir.
Mimaride renk, görsel sanatın diğer dallarında olduğundan farklıdır. Renksiz resim düşünemeyiz ancak mimaride renkler olmasa dahi formlar ve dokular yapıyı şekillendirir. Mimaride asıl olan formlar, alanlar yaratmaktır ve mimarlar bu formları en iyi şekilde göstermek için renkleri kullanırlar. Ayrıca kullanılan renklerin birbirleriyle uyum içinde olması ve renkler sayesinde formların daha iyi öne çıkması hedeflenir. Renklerin insan psikolojisi üzerindeki etkisi tartışılmaz bir gerçektir. Bu konuda birçok araştırma yapılmakta ve trendler belirlenmektedir. Renklerin yarattığı duyguların farkında olan mimarlar hem iç cephede hem de dış cephede renk seçimine oldukça önem vermektedir. Dış bina renkleri, olumlu ya da olumsuz bir tavırla kimliğini temsil ederken, binanın içi ruh halini, duyuları ve mekânı tasvir eder. Renk, bir yapının sadece estetik bir unsuru değil, onunla bağlantı kurmak için güçlü bir ortamdır. Binalarda renklerin kullanımıyıllar içinde gelişmiştir. Fas Chefchaouen’in masmavi sokaklarından Güney Afrika’nın etnik çeşitlilik içeren Cape Town kentine kadar, olağandışı parlak renkler, çağdaş dünyanın daha sessiz renkleri arasında göze çarpar olmuştur.
Bugün, bu renkli mahalleler dünyanın en eksantrik turizm merkezlerinden bazıları haline gelmiştir. Parlak renkler bir şehrin görünümünü önemli ölçüde değiştirebilirken, perspektif geliştirmeye ve bir izleyicinin mimari tasarım anlayışını derinleştirmeye yardımcı olduğundan renkler, çoğu mimarın arka ceplerinde bulundurduğu harika bir araçtır. Renklerle dolu bir dünyada yaşıyoruz ve tüm ince nüansları ayırt edecek kadar donanımlı olmasak da onlarla oynamaktan ve denemekten kesinlikle zevk alıyoruz. Renk her yerde ve onsuz hiçbir şey aynı olmaz.
KAYNAKLAR
https://www.plumemag.com/evlerde-baharahazirlik-icin-surdurulebilir-adimlar/
https://www.milliyet.com.tr/emlak/dogruduvar-rengini-secmek-icin-en-iyi-zamanhangisidir-63063
https://www.pratikdepo.com/blog/minimalist-yasam-ve-ev-dekorasyonu/evinizi-yaza-hazirlayin/
https://www.homify.com.tr/yeni_fikirler/5482333/boya-badana-ile-ilgilibilinmesi-gereken-her-sey
https://www.archdaily.com/942031/the-importance-of-color-palettes-inarchitectural-design
https://www.archdaily.com/930266/howcolor-affects-architecture
https://www.thespruce.com/painteverything-you-need-to-know-4119889