Singapur’da Bir Kütüphane Binası

Singapur Ulusal Kütüphane Kurul'u tarafından 1998 yılında açılan "Ulusal Kütüphane Yapısı" yarışması, hem işlevini başarılı bir şekilde yerine getiren hem de sürdürülebilir özelliklere sahip bir proje talep ediyordu. Yarışmanın önceliği; esnekliği, verimliliği ve yapı karakteriyle fark yaratan bir proje olmasıydı. Bütün bu özellikleri bünyesinde barındırmasından dolayı Dr. Ken Yeang'ın tasarımı birinci seçildi. Proje aynı zamanda düşük enerji ihtiyacı, çevreci malzeme kullanımı, bina performans değerlendirmesi ve kat bahçeleri gibi ekolojik uygulamaları ile Singapur yeşil bina sertifikası "GreenMark - Platinum" almayı başardı.

Kurul, yarışma koşullarında, mimarlara yol gösterici olması amacıyla projede yer alacak kriterleri belirledi. Açık, davetkar ve öğrenmeye teşvik eden bir ortam yaratılması talebinde bulunan kurul ayrıca tamamıyla esnek ve fonksiyonel bir yapı talebinde bulundu. Singapur'un çok kültürlü mirasını yansıtan ve ‘öğrenen ulus’ kimliğini vurgulayan bir kütüphane olmasını arzulayan kurul, aynı zamanda kullanıcı dostu ve akıllı sistemlerin bulunduğu verimli bir yapı olması gerektiğini vurguladı.

Genel Tasarım Kararları

Kütüphanenin tasarımında amaç hem bulunduğu konumda hem de kentte ikonik bir değer taşıyan, en gelişmiş ve inovatif yaklaşımların uygulandığı, bulunduğu tropik iklime uyum sağlayan bir yapı olmasıydı. Projenin tasarımsal kararları alınırken Ulusal Kütüphane Kurulu'nun taleplerini karşılayan ve aynı zamanda çeşitli kültürel etkinliklerin gerçekleşebileceği bir kamu yapısı olması hedeflendi.

Yapıyı oluşturan iki blok, aralarında bulunan yarı açık bir 'iç sokak' ile ayrılıyor. Köprülerle birbirine bağlanan blokların farklı işlevleri bulunuyor. Kütüphane koleksiyonlarının bulunduğu büyük blok açık ve doğal havalandırmanın sağlandığı bir kent meydanının üzerinde yer alıyor.

Konumunun sağladığı avantaj sayesinde rekreasyonel amaçla değerlendirilen yapı aynı zamanda açık hava etkinliklerinin gerçekleştirilmesini de mümkün kılıyor. Küçük olan blok ise çeşitli kültürel aktivitelerin gerçekleştirilebileceği, etkinliklerin yapılabileceği ve multi-medya programlarının yer alabileceği bir yapıya sahip.

İki bloğun arasındaki işlevsel farklılıklar, yapıların iç mekan düzenlemelerinde de farklılıkların oluşmasına neden oluyor. Bu durum kütüphanenin alışılagelmiş bir düzenle sınırlı olmamasını ve daha eğlenceli, ilgi çekici bir yer olmasını sağlayarak, "herkes için bir mekan" oluşmasını mümkün kılıyor.

Cephelerde, yapının bulunduğu tropik iklime uygun olarak güneş kırıcılar yer alıyor. Böylece gölgelendirme sağlanırken gün ışığı parlaması da engellenmiş oluyor.

Bloklar arasındaki 'iç sokak' yapının iki yanından geçen ana yürüme yollarını birleştiriyor. Arada kalan geniş alan 'kamu etkinlik meydanı' olarak değerlendirilerek bölgede bir çekim merkezi yaratıyor. Alanın düzenlenişi de ziyaretçileri fuaye alanına ve kütüphaneye yönlendiriyor.

Projede 6,300 m2'den fazla 'yeşil alan' bulunuyor. Yapı içinde bulunan kat bahçeleri sayesinde sağlanan yeşil alanlar aynı zamanda kullanıcılar üzerinde pozitif psikolojik etki sağlarken, sağlıklı bir çalışma ortamı oluşturuyor­.

Ekolojik Tasarım Kararları

Düşük Enerjili Tasarım

Projede hem pasif, hem karışık hem de aktif enerji stratejileri uygulandı. Pasif enerji stratejileri kolektif uygulamalar olarak hayata geçirildi. Bu uygulamalar arasında günışığı kullanımı, güneş kırıcılar, doğal havalandırma, duyarlı cephe tasarımı, peyzaj alanları kullanımı ve yapı renklerinde uygunluk bulunuyor. Ayrıca yapı, solar enerjiden en yüksek oranda yararlanabilecek doğrultuda ve düzende tasarlandı.

Kütüphane çalışma alanlarında konfor ve çalışma verimi gibi kriterlerden dolayı aktif enerji uygulamaları kullanılarak, ekonomi ve enerji verimliliği konuları ikinci planda tutuldu. Kütüphanede havalandırma ve yapay aydınlatma uygulamalarında ekolojik yaklaşımların ikinci planda tutulması bilinçli bir tercih olarak karşımıza çıkıyor.

Projede aktif ve pasif enerji yöntemlerinin yanı sıra karışık yöntemlerde uygulandı. Örneğin merkezi geçiş alanlarında (lobiler, fuaye alanları ve avlular gibi) doğal havalandırma yöntemleri vantilatörler gibi mekanik uygulamalarla beraber kullanıldı. Konfor kriterlerinin ön planda tutulduğu projede, havalandırma kararları alınırken enerji simülasyon programlarından faydalanıldı.

Yapının Gömülü Enerji Analizi

Yapının gömülü enerji maliyetinin düşürülmesine özel olarak dikkat edildi. Kütüphanenin çevresel etkisi, ticari yapılarla karşılaştırıldığında daha düşük olduğu ortaya çıktı. Ticari yapılarda toplam gömülü enerji değeri aralığı 10-18 GJ/m2 iken projenin toplam gömülü enerji değeri 17 GJ/m2 olarak hesaplandı.

Yeşil Malzeme Kullanımı ve Özellikleri

Yapının tasarım aşamasında tasarım sistemlerinde kullanılacak malzemelerin çevreci olması için bütüncül bir yaklaşım tercih edildi. Geri dönüştürülmüş ve yeniden kullanılan malzemeler (halılar, duvar kaplamaları ve sürdürülebilir ormancılıktan elde edilen yerel ahşap) yapının olumsuz çevre etkisini en aza indirgemede katkıda bulundu.

Yapı Performansı

Yapı enerji tüketimi ve performansı simülasyonlarla yürütüldü. 185 KWH/m2/yıllık olarak çıkan enerji tüketim oranı, Singapur'da bulunan ticari ofis kulelerinden (230 Günışığı, gölgelendirme ve rüzgar tüneli testlerinin de gerçekleştirildiği yapıda elde edilen sonuçlar yapının cephe tasarımında temel verileri oluşturdu.