Sürdürülebilir Enerji Yaklaşımıyla İnşa Edilen Vuosaari Isı Pompası Binası

Nüshet Çamuşoğlu / nushet@ekoyapidergisi.org
Finlandiya'nın Helsinki şehrindeki sürdürülebilir mimari Vuosaari Isı Pompası Binası, Fin mimarlık stüdyosu Virkkunen & Co Architects tarafından tamamlandı. Yapı Finlandiyalı enerji şirketi Helen Ltd'nin 2030 senesine dek karbon nötr enerji üretimine yönelmesinin önemli bir unsuru. Tasarımı etraftaki endüstriyel peyzaj ile kesintisiz bir entegrasyona sahip.

Sürdürülebilir mimari örneklerden yeni ısı pompası binası Doğu Helsinki'deki var olan bir enerji santrali bölgesinde Vuosaari Limanı ve Baltık Denizi'nin yakınında konumlanır. Her ikisi de Virkkunen & Co Architects tarafından tasarlanan iki baskın Vuosaari santralinin bitişiğinde; santral A (1987) ve santral B (1998). Stüdyo, "Sürdürülebilir mimari projelerden yeni yapı var olan endüstriyel manzaraya uyan sade bir kutu." dedi. Isı pompası bölgesel ısıtma meydana getirmek için A ve B tesislerinden gelen aşırı işlem ısısını ve deniz suyu ısısını kullanır.

Sürdürülebilir mimari Vuosaari Isı Pompası Binası'nın iki katı var. Zemin seviyesinde çift yükseklikte bir ana proses ekipmanı odası, bir elektrik odası ve kontrol odası yer alır;  ikinci katta bir makine dairesi bulunur. Arka dış merdiven, ikinci kattan çatıya ulaşım sağlar. Yapının çerçevesi prefabrik betondan yapılmış, hafif iç mimarisi, boru tesisatı ve makine montajı için ideal, açıkta kalan beton bir kanvasa sahip. 

Uzunlamasına cepheler benekli kırmızı tuğla ile kaplanmış. Sürdürülebilir mimaride kullanılan malzemeler kullanılmış. Virkkunen & Co Architects, "Bu cepheler tek tek tuğlaların hareketli ama incelikli renk ve form varyasyonları ile bunların katı, tam bir yığın-birleşimli ızgara içindeki düzeni arasındaki zıtlığa dayanıyor." dedi. Alttaki baca bağ  düzenlemesi bitişik Vuosaari B santralinin kırmızı tuğla kaplamalarına atıfta bulunur. Üst kanat biçimindeki kırmızı tuğlalar proje için özel olarak üretildi ve kendine has bir tuğla cephe temin ediyor.

Isı pompası yapısı santral bölgesinin ana girişinin yanında konumlanır. Doğu cephesinde büyük bir cam perde duvar binanın iç işleyişini ortaya koyar. Virkkunen & Co Architects iç alanı hem aşırı sıcaktan hem de güneşin parlamasından korumak için çift cidarlı bir yapı tasarladı. Cam perde duvarın üst kısmı, uzun, beyaz boyalı çelik çubuklardan meydana gelen korkuluk benzeri bir perde ile kaplandı. Bu perde ayrıca cepheye dekoratif bir unsur katar.

Batı cephesi zemin katın yardımcı mekanlarına ulaşım sağlar ve aynı çift cidarlı yapıya sahip. Burada perdenin çelik çubukları ile beton bir cephe arasına çelik bir merdiven asılmış.  Hem doğu hem de batı cephelerinde çubuklar, yapının uzunlamasına kenarlarındaki kanat biçimdeki tuğlaların açısına uyacak biçimde çapraz olarak konumlandırılmış. Etki çok yönlü uyumlu bir mimari dil...

Sürdürülebilir mimari Vuosaari Isı Pompası Binası 2022 senesinde "Endüstriyel Binalar" kategorisinde MasterPrize'a layık görüldü. Ödül, "etraftaki endüstriyel manzaraya kusursuz entegrasyonu, sürdürülebilir enerji yaklaşımı ve materyal ve kaplamaların dikkatli kombinasyonu" olarak takdir ediliyor.