Yurt Seçiminde Etkili Olan Yaklaşımlar
Boytorun Architects
Yudum Boytorun
Türkiye’de yurt tasarlarken sadece gençleri değil ebeveynin taleplerini de gözardı etmememiz gerekiyor. Ebeveyn endişelerinin en başında ise güvenlik konusu geliyor.
Öncelikle öğrencilik yıllarınıza dönecek olursak öğrenci olarak bir yurttan beklentileriniz neydi, veli olarak günümüzdeki yurt seçiminde öncelikler nelerdir? Bunlar çerçevesinde mimarlar bu beklentilerin karşısında nasıl bir konumda duruyor. Konunun uzmanları olarak bu konudaki gelişimden ve mimariye yansımasından bahsedebilir misiniz?
X ve Y kuşaklarından sonra artık Z kuşağı için mekân tasarlıyoruz. Z kuşağı konaklamada neler arıyor sorusunun cevabı odaklanma sürelerinin 8 saniye olduğu düşünüldüğünde her gün değişiyor ama ana başlıklar olarak aşağıdakileri sıralayabilriz.
•Teknoloji kuşağı olarak ilk sırada teknolojiye, internete, bilgiye hızlı ve kolay erişim
• Yeni nesli bilgi, iletişim ve yenilik cezbediyor.
• Liste başı spor salonu ve özel etkinlikler
• Her oda için özel banyo.
• Fiziksel olarak mekândan beklenti bol ve geniş kullanışlı depolama alanı
İlk sene konaklama tipi ve yeri seçiminde ailenin karara etkisi önemli. Yurt seçiminde ebeveynin kararda etkisi olmadığını belirten öğrencilerin oranı %21. Kalacak yerin seçimi konusunu ilk sene ebeveynin etki ve talebinden bağımsız düşünmek zor olsa da üniversitenin 2. senesinde öğrenci kalacağı yeri belirlemede tek başına karar alabilir konuma gelebiliyor. Bu da hâlâ Türkiye’de yurt tasarlarken sadece gençleri değil ebeveynin taleplerini de gözardı etmememiz gerektiğini bize söylüyor. Bu endişlerin en başında da güvenlik konusu geliyor. Kampüs içi ya da kampüs dışı ulaşım aksında öğrencinin kendini emniyette hissetmesi önemli. Özellikle şehirdışı lokasyonlarda konunun önemi daha da artıyor.
Binanın içine girildiğinde kontrol edilen ilk hacim oda ve banyosu. Odanın içinde banyo talebini takip eden fonksiyon binada çamaşırhane, kata ya da bodrum katlarda ortak kullanılan çamaşır ve kurutma makinaları talep ediliyor.
Spor salonu ve internet erişimi soruları da sırası ile geliyor. Uluslararası bir araştırma kuruluşu tarafından öğrenciler arasında yapılan 2017 tarihli bir araştırmaya göre kalacak yer seçimini etki eden faktörler arasında cep telefonu ve internet erişiminin öneminin 1. Sırada olduğunu belirten öğrencilerin oranı %49.
2017 tarihli bir araştırmaya göre kalacak yer seçimini etki eden faktörler arasında cep telefonu ve internet erişiminin öneminin 1. Sırada olduğunu belirten öğrencilerin oranı %49...
Yurt seçiminde internet erişimini takip eden etken spor salonu bulunması ve binada kalan tanıdık ve arkadaşlarının bulunması. Bu da bizi sosyal etkinlik takvimi ile ortak çalışma ve etkileşim alanlarına ulaştırıyor: kafeterya, yemek salonu, etüd odası, TV odası vb. Kafeterya ve kahve dükkanları hem sosyalleşmek hem ders çalışmak için kullanılıyor.
Öğrenci yurdu/evi projelerinde sağlıklı, hijyenik, güvenli, koşullar nasıl sağlanmalı, bu kriterleri göz önünde bulundururken mimarlar olarak bu yapılarda öncelikleriniz nedir?
Eğer binada yemekhane yerine ortak kullanılan ve öğrencilerin kendi yemeklerini hazırladıkları pişirme istasyonları bulunan mutfak ve yemek salonu varsa büyük ve geniş buzdolapları ile kişiye özel kilitli dolaplar talep ediliyor. Buna ek olarak oda içinde buzdolabı isteyenlerin sayısı da %100’e yakın.
Bina ve oda giriş çıkışları için “anahtarsız” – akıllı çözümler tercih ediliyor. Bitiş malzemelerin gelirsek, döşeme kaplamasında kolay temizlik açısından işleticiler seramik ya da PVC esaslı malzemeleri tercih etseler de kullanıcı tercihi öncelikli olarak sıcak bir malzeme olarak tanımladıkları ahşap parkeden yana, 2. sırada duvardan duvara halı var. Ancak temizlik ve hijyen koşulları nedeni ile genellikle uygulamada halı tercih edilmiyor.
Odalarını kendi sevdikleri renge boyamayı tercih edenlerin oranı da yüksek, en azından bir duvarını. Aynı araştırmada öğrencilere tasarım sorulduğunda %50’den fazlası tercihini “modern ve “şık olarak belirlemiş. Bina tipi sorusunda %38 alçak ya da orta yüksek, 8 katın altında, binalarda yaşamak istediğini belirtmiş. Yüksek apartman binasında yaşamak istiyorum seçeneğini işaretleyenlerin oranı %9.
Oda büyüklüğü ve akıllıca tasarlanmış olması çok önemli. Öğrencilerin 1/3’ü odalarında ders çalışmayı tercih ediyor. Bu da “yurt odası” nı sadece uyumak ve güne hazırlanmak için kullanılan bir mekândan içinde ders çalışılan, günde belki 2 saate yakın bir zamanı online platformlarda geçirirken bilgisayar ipad ya da akıllı telefon kullanılan bir yaşam alanı olarak değerlendirmemiz gerektiğini bize söylüyor.
Oda alanını düşündüğümüzde üstte yatma fonksiyonu altta çalışma fonksiyonuna cevap veren çözümlerin ciddi alan tasarrufu sağladığını da söyleyebiliriz. Odada ders çalışmayı tercih edenlerden sonra ikinci büyük grup olan öğrencilerin %13’ü binadaki ortak alanlarda ders çalışmayı tercih ettiğini belirtiyor. Bunu takip eden büyük grup üniversitenin kütüphanesi ya da ortak hacimlerinden bir tanesi oluyor.
Oda için kullanım sıralamasında başta uyuma, 2. sırada ders çalışma ve 3. sırada bilgisayar başında internet ve sosyal platformlarda zaman geçirme olarak bir sıralama görüyoruz.
Oda içi pencerelerin yarım boy olması ve tam kanat açılmaması bir güvenlik önlemi olarak karşımıza çıkıyor.
Yeni nesil Z kuşağının yurtlardan beklentileri değişirken, bu kuşaktakilere sunduğunuz mekânlarda fiziksel, sosyal psikolojik ve kültürel açıdan değişim nasıl yansıdı? Artık kentler öğrenci kenti olarak nitelendiriliyor. Yeni nesil yurt binalarının kente ve mimarinin geleceğine katkıları ne olacaktır?
Üniversitelerin bulundukları şehirlere yönelik en önemli iki katkısı şehrin sosyal hayatı ile birlikte şehrin ekonomisine yaptığı katkıdır diyebiliriz. Akademik ve idari personel ile birlikte öğrencilerin yarattığı ticari hacim gerek konaklama gerekse günlük ihtiyaçların temini şehrin ekonomisine artı değer katmakta ve devamlılık sağlamaktadır. Bunun yanısıra üniversitenin yaptığı yatırım da şehrin ekonomisine gözle görülür bir canlılık getirmektedir. Şehirde öğrenciler için daha önce sunulmayan bir takım hizmetlerin sunulması şehir ekonomisinin sürdürülebilirliğine de katkı sağlamaktadır.
