Çek Şarap İmalathanesinin Kavisli Yeşil Çatısı

Nüshet Çamuşoğlu / nushet@ekoyapidergisi.org
Çek Cumhuriyeti'nde Aleš Fiala Studio tarafından tasarlanan Gurdau Winery'yi saklamak için geniş, çim kaplı beton bir çatı suni bir tepe oluşturuyor. Şaraphane geçmişte bölgenin en mühim bağcılık alanlarından biri olan ve son dönemde şarap turizminin büyüdüğü Kurdějov köyünün dışında, tarlalar ve üzüm bağlarından meydana gelen yemyeşil bir arazide bulunuyor. Yeni yapıyı bu manzarayla özenle bütünleştirmeyi arzu eden Aleš Fiala Studio, "insan, şarap ve manzara arasında işlenmiş karşılaşmalar ve ilişkiler" oluşturmak için geniş bir yeşil çatı ve araziye kazılmış beton tüneller kullandı. 

Mimar Aleš Fiala, "Manzara bağlamı hafif bir eğri formunda değerlendirilmiş, manzarada bir dalga, tepeler arasında bir tepe... yapının araziye entegre edilmesine ve kültürel ve doğal yeşilliklerle ilişkisine oldukça özen gösterilmiş." dedi. "Yapının araziye gömülmesi, hoş bir arka plan ve şarabın üretildiği yerle doğal bir kaynaşma hissi uyandırıyor." diye devam etti.

Eğimli çatının zeminle kesiştiği yerde taş döşeli bir avlunun çevresindeki saksıları taşıyan, bir dizi kıvrımlı beton duvarla bütünleşiyor. Yapının arka tarafında büyük beton kolonlar, bir park ve teslimat alanını çevreler. Çatıdaki geniş, yuvarlak oyuklar, zemin kattaki cam alanlarla aynı doğrultuda olup şaraphanenin resepsiyon ve tadım odalarını doğal ışıkla dolduruyor.

Yapının ön tarafında bulunan şarap fıçısı odası, ahşap çıtalar ve küçük bir çelik gölgelik ile güneşten korunmuş, camlı bir cepheden ulaşılan geniş bir terasa açılır. Bodrum katında işlem yerleri ve ziyaretçiler için tepenin içine kazılmış, küçük, özel terasları çevreleyen tünel benzeri iki formdan peyzaja açılan iki daire yer alıyor. 

Fiala, "Üretim alanları arazinin altında yer alırken, müşteri alanları cam bir cepheyle güneşe açılıyor ve böylece pasif enerjiden istifade ediliyor." dedi. "Şarap evinin alanları değişken ve sosyal ve romantik anların yanı sıra bir kadeh şarap eşliğinde derin düşüncelere dalmaya da uygun…" diye devam etti.

İçeride işlenmemiş tavanlar oluşturmak için çatı yapısının betonu açıkta bırakılmış. Bunlar merkezinde beton ve çelik bir şöminenin bulunduğu, resepsiyon ve tadım odasının duvarlarını saran ahşap çıtalarla zıtlık yaratıyor. Dairelerde ahşap döşemeli bir banyo blokunun arkasında, duvarları ve tavanları şekillendirmek üzere kıvrılan brüt betondan bir tünelle çerçevelenmiş merkezi bir yatak yer alıyor. 

Kısa süre önce tamamlanan diğer şarap imalathaneleri arasında İngiliz stüdyo Foster + Partners tarafından İspanya'da inşa edilen fıçı tonozlu bir ziyaretçi merkezi ve Bohlin Cywinski Jackson tarafından Kaliforniya'da tasarlanan ve geniş bir ahşap çatıyla muhafaza edilen bir şarap imalathanesi yer alıyor.