Istakoz Kabukları Geleceğin Yapı Malzemesi Olabilir Mi?

Nüshet Çamuşoğlu / nushet@ekoyapidergisi.org
Meksikalı tasarım stüdyosu Manufactura ve New York merkezli BioMatters, Maine’deki endüstriyel ıstakoz avcılığından kalan kabukların ana bileşen olduğu bir kompozit kullanarak 3D baskılı nesneler üretti. İki stüdyo, Maine’deki Haystack Mountain El Sanatları Okulu'ndaki bir program sırasında, eyaletin önemli ıstakoz üretimi ve kabuklardan elde edilen atık malzemeler üzerine yoğunlaştı. Kabuklar genellikle ıstakozlar konserve edilirken ya da işlenirken ortaya çıkıyor.

Manufactura ve BioMatters, Amerikan ıstakozlarının kabuklarını ince bir toz haline getirip, yerel kil gibi bağlayıcı maddelerle karıştırarak bu karışımı 3D yazıcıda işledi. 

Ekip, "Bu tür, diğer eklem bacaklılar gibi, mantar hücre duvarlarında da bulunan bir karbonhidrat olan kitin ve dış iskelet tarafından korunuyor. Yerel seramiklerin, özellikle de porselenin kullanımı, malzemenin potansiyel dayanıklılığını artırıyor ve pişirilmeye uygun hale getiriyor. Kitin ise dayanıklılık, biyobozunurluk ve antibakteriyel özellikler gibi faydalı katkılar sağlıyor.” dedi. 

Ekip, "Bu kompozitin maksimum dayanıklılığı hâlâ test aşamasında ve henüz yerinde doğrulanmamış olmasına rağmen, bu yenilikçi yaklaşım, genellikle atık olarak görülen ıstakoz kabuklarının değerli malzemelere dönüştürülme potansiyelini öne çıkarıyor." dedi.

İki stüdyo, genellikle çöpe giden kabukları temin etmek için yerel bir üretici olan Greenhead Lobster ile çalıştı. Su sıcaklıklarındaki değişiklikler ve aşırı avlanma nedeniyle azalan hasada rağmen, Maine’de her yıl yüz milyonlarca pound ıstakoz avlanıyor.

Stüdyolar, bu malzemenin yaygınlaşma potansiyelinin "ümit verici" olduğunu, ancak bunun gerçekleşmesi için hasatçıların katılımının, verimliliğin ve erişilebilirliğin önemli olduğunu belirtti. Ekip yaptıkları deneyde, yaklaşık 15 ıstakoz kabuğu ile 2 kilogramlık bir yazıcı tüpü dolusu malzeme elde edildiğini belirtti. 

Ekip, kitin bazlı bu malzemenin endüstriyel tasarım ürünlerinin yerini alabileceğini, yalnızca seramikle üretilen nesneler yerine kullanılabileceğini ve nihayetinde inşaat sektöründe de değerlendirilebileceğini belirtti. 

Ekip, "Asıl motivasyonumuz, ıstakoz kabuğu kompozitinin benzersiz özelliklerinden yararlanarak, sürdürülebilir ve yenilikçi yapı malzemeleri oluşturmak için inşaatta kullanılabilecek bloklar ve kaplamalar geliştirmek." dedi.

Stüdyolar, bunun daha dayanıklı bir seramik malzeme oluşturduğunu belirtti. Deniz ürünü atıklarının tasarımda kullanımına dair diğer yenilikçi örnekler arasında, Vietnamlı tasarımcı Uyen Tran’ın atık karides kabukları ve kahve telvesi ile yaptığı deri benzeri malzeme bulunuyor.