İstanbul'un Konut İhtiyacına Sosyolojik Bir Bakış
Konut Geliştiricileri ve Yatırımcıları Derneği (KONUTDER), İstanbul'un konut ihtiyacını sadece istatistiklerle değil, aynı zamanda sosyolojik boyutlarıyla da ele alan kapsamlı bir araştırma yayınladı. "Konut Talebini Belirleyen Mikro Faktörler - İstanbul Örneği" başlıklı bu çalışma, düzenlenen basın toplantısıyla kamuoyuna duyuruldu.
Araştırmanın Öne Çıkan Bulguları
Konut, Güvence ve Yatırım Aracı
İstanbul halkı, konutu öncelikli olarak bir güvence ve yatırım aracı olarak görüyor. Katılımcıların %81,1'i konut yatırımını mantıklı bulurken, %87'si çocuklarına veya gelecekteki çocuklarına ev bırakmayı önemsiyor.
Kiracılık ve Barınma Endişesi
İstanbul'da kiracı olmaktan duyulan mutsuzluk ve barınma endişesi yüksek seviyede. Katılımcıların %79,9'u kiracı olmanın mutsuzluk yarattığını ve gelecekte barınma sorunu oluşturacağını belirtiyor. İstanbul'da her üç kişiden biri (%34,6) gelecekte barınma sorunu yaşayacağını düşünüyor.
Gençlerin Konut Sahibi Olma İsteği
Gençlerin öncelikleri son 5 yılda değişmiş durumda. Konut sahibi olma hedefi gelecek planlarında ikinci sıraya yükseldi. Gençler, uzun vadeli yatırım ve güvence arayışı ile konut sahibi olmayı önceliklendiriyor.
Tasarruf ve Harcama Kısıtlaması
Konut almak isteyenlerin %72,1'i uygun ödeme koşulları olduğunda tasarruf etmeye ve harcamalarını kısmaya hazır. Gençler tüketimlerini kısıp ev almaya oldukça sıcak bakıyor.
Gelir Gruplarına Göre Konut Talebi
Üst gelir grubunun %45,7'si 5 yıl içinde konut almayı planlıyor. Yakın zamanda konut almayı planlayanlar genellikle 40-50 yaş aralığında, üniversite mezunu ve orta-üst gelir grubunda yoğunlaşıyor.
Kredi ve Borçlanma
Katılımcılar, konut kredisi için gelirlerinin ortalama üçte birinden vazgeçebileceklerini belirtiyor. Gençler, konut almak için 10 yıldan uzun vadeli borçlanmayı göze alıyor ve gerekirse araçlarını satmayı planlıyor.
Ev sahipliği oranının düşüşü
Tüm gelir grupları göz önüne alındığında 2024’te % 56.1'e gerileyen konut sahiplik oranı 2007’den bu yana en düşük orandır. Son 17 yılda dar gelirlinin ev sahibi olma oranı % 61'den % 45'e geriledi. 2007’de dar gelirli her 100 kişiden 18’inin kirada otururken bu sayı 2024 yılında 36,7’ye yükselmiştir.
KONUTDER'in Çözüm Önerisi: Kamu-Özel Sektör İş Birliği
KONUTDER Yönetim Kurulu Başkanı Ramadan Kumova, düşen ev sahipliği oranına dikkat çekerek, kamu-özel sektör işbirliği ile sosyal ve erişilebilir konut üretiminin artırılmasının önemini vurguladı. Kumova, mevcut dağılımın toplumun ihtiyaçlarını karşılamada yetersiz kaldığını ve bu işbirliğinin kronikleşmek üzere olan soruna en ideal çözüm olacağını belirtti.
Araştırma Künyesi
Veri toplama tarihi: 1-20 Kasım 2024
Örneklem: 1.069 kişi ( %50,2 erkek, %49,8 kadın)
Yaş ortalaması: 35,2
Yaş aralığı 18-49
Katılımcıların %90'ı aktif çalışanlardan oluşmaktadır. %10,4 üniversite öğrencisi katılmıştır. Bu araştırma, İstanbul'un konut ihtiyacına dair önemli sosyolojik veriler sunarak, sektörün ve kamu otoritelerinin daha etkili çözümler üretmesine katkı sağlamayı hedefliyor.