Katar'daki Lusail Sanat Müzesi

Nüshet Çamuşoğlu / nushet@ekoyapidergisi.org
Katar Müzeleri, İsviçreli mimarlık ofisi Herzog & de Meuron tarafından tasarlanan gelecekteki Lusail Müzesi'ni gösteren görselleri yayınladı. Müze, insanların ve fikirlerin dünya çapında ve yüzyıllar boyunca hareketini araştıran en büyük Oryantalist sanat koleksiyonlarından birine ev sahipliği yapacak. Yeni kurum aynı zamanda akademisyenler, politika yapıcılar ve küratörler için üst düzey çalışma fırsatları sunmayı hedefliyor. Sonuç olarak bina, "dikey olarak katmanlı bir çarşı ya da tek bir bina içinde yer alan minyatür bir şehir" olarak tasarlanmış ve küresel meseleler üzerine sohbetleri, tartışmaları ve meditasyonu teşvik etmeyi amaçlamış.

Adanın güney ucunda yer alan Herzog & de Meuron'un tasarımı, yerel yapı geleneklerinden esinlenerek dairesel bir şekil almış. Genel hacim oyulmuş ve kütüphane, oditoryum, mağaza, kafe ve ibadet alanı gibi kamusal işlevleri barındıran yukarıdan aydınlatılan hilal şeklindeki alanlar ortaya çıkarılmış. Müzenin yeri, modern Katar'ın kurucusu Şeyh Jassim bin Mohammed Al Thani'nin 1800'lerin sonunda evini yaptığı yerin yakınında olması ve tarihi önemi nedeniyle seçilmiş.

Müzenin dış kaplaması, kıyı ortamıyla bağlantılı olarak kaba, kum benzeri bir görüntü sergiliyor. Yerel dokuyla bağlantıyı güçlendirmek amacıyla mimarlar, tarihi uygulamaları ve zanaatları sergilemek ve korumak için bölgesel zanaatkârlar ve ustalarla iş birliği yapıyor. Ölçek ve malzeme kalitesindeki farklılıklar da ziyaretçiler için duyusal bir deneyim yaratmaya hizmet ediyor. Mekanda cilalı alçı merdiven, yansıtıcı metal dua alanı, ahşap panelli kütüphane, yumuşak bir oditoryum ve ahşap, tekstil, metal ve seramik karo gibi malzemelerin bir karışımını içeren çeşitli minderli nişler yer alıyor.

Galeri katları, çeşitli sergilere ev sahipliği yapmak üzere tasarlanmış farklı şekil ve oranlara sahip. En üst katta, önemli tarihi binalardan alınan dört soyut kopya, ana mekanlar olarak hizmet veriyor: III Murat'ın İstanbul Topkapı Sarayı'ndaki yatak odası köşkünün kubbesi (1579), Natanz'daki Jameh Camii kubbesi (1320), Kahire'deki İbn Tulun Camii avlusundaki abdest şadırvanı (1296) ve Saragossa'daki Aljafaria kubbesi (1050). Geleneksel galerilerin aksine, bu mekânlar farklı türde küratörlük ve eğitim olanakları sunuyor.

Katar Müzesi Yönetim Kurulu Başkanı Ekselansları Sheikha Al Mayassa bint Hamad bin Khalifa Al Thani, yakın zamanda gerçekleştirilen bir podcast röportajında Jacques Herzog ile görüştü. İkili, ülkenin modern kültürel peyzajının yanı sıra mimarın Lusail Müzesi için ilham kaynağı ve seçilen yerin önemine ilişkin konuları ele aldı.

Benzer bir şekilde, Herzog & de Meuron kısa bir süre önce, Güney Kore'nin Seul kentindeki üç müzeye hizmet verecek ve aynı zamanda koleksiyonu daha geniş bir kitleye açacak kolektif bir arşiv alanı olan Seoripul Açık Sanat Deposu gibi yeni bir kültürel kurum türü için tasarımlarını açıkladı. 2023 yılının başlarında Herzog & de Meuron, Philadelphia'lı mimar Louis Kahn'ın anısına 1983 yılında kurulan ve her yıl verilen Louis I. Kahn Ödülü'nün 36. sahibi olarak onurlandırıldı.