Mimaride Akustik

Akustik mimarinin temel bileşenlerinden biridir. Yankı ve yankılanmalardan sönümleme ve güçlendirmeye kadar, tüm binalar sesle etkileşime girer. Bu bileşenler özellikle kayıt stüdyoları, konser salonları ve performans alanları gibi projelerde daha da önem kazanır. 

Mimarlık deneyimlerimizi şekillendirmenin yanı sıra yeni fikirleri deneme şansı sunan bir araçtır. Mimaride; duyduklarımız, gördüklerimiz ve hissettiklerimiz dışında, binaları saran yüzeyler ve kullanılan malzemeler nedeniyle pek çok duyu devreye girer. Bu unsurlar aynı zamanda sürekli olarak değişerek; yerel inşaat pazarlarına ve malzeme tedarikine, yeni teknolojilere ve tasarım hakkındaki düşüncemizdeki gelişmelere yanıt verir. Akustik mimarinin temel bileşenlerinden biridir. Yankı ve yankılanmalardan sönümleme ve güçlendirmeye kadar, tüm binalar sesle etkileşime girer. Bu bileşenler özellikle kayıt stüdyoları, konser salonları ve performans alanları gibi projelerde daha da önem kazanır. Yüksek ses stresi, endişeyi ve kan basıncını artırabilir. Tersine, uygun akustiği olan iyi tasarlanmış bir bina, bir kişinin ruh sağlığını ve genel olarak rahatlık hissini iyi yönde etkiler. İyi akustik önemlidir bu nedenle tasarım aşamasından inşaat tamamlanana kadar ki süreçte iyi bir akustiği inşa etmek, sonrasında yaşanacak olumsuzlukların önüne geçer ve bu sorunları çözmekten daha kolaydır.

Mimari Akustik Nedir?

Akustik sesi incelemeye odaklanan bir fizik dalıdır. Sesin nasıl üretildiği, iletildiği, kontrol edildiği, alındığı ve bu sürecin etkilerini inceler. Mimariye uygulandığı şekliyle akustik, sesin özelliklerini en büyük etkilerinden yararlanmak için bina tasarımı ve inşaat yöntemlerini kullanma sürecidir. Mimari akustik, bir binanın, ses dalgalarının, netliği en üst düzeye çıkaracak şekilde, bunun uygun olduğu alanlarda sesi yükseltecek ve faydalı olduğu yerlerde gürültü seviyelerini azaltacak şekilde iç kısmından nasıl yansıdığını kontrol edecek şekilde tasarlanmasını içerir. Bunu yapmak, odanın geometrisi ve inşaatta kullanılan malzemeler, özellikle de ses emici veya arttırıcı nitelikleri dahil olmak üzere çeşitli faktörleri göz önünde bulundurmayı içerir. 

Mekânik sistemler de bir rol oynayabilir: fanlar, motorlar ve diğer mekânik bileşenler, dikkatin istenmeyen şekilde dağılmasına neden olan ve iletişimi engelleyebilecek gürültüler oluşturabilir. Mimarlar, sesi etkili bir şekilde dağıtmak ve kontrol etmek için uygun yüzeyler, şekiller ve mekânik sistemlerle binalar tasarlarken bu faktörleri dikkate alır. Araştırmalar, mükemmel akustiği elde etmek için en uygun oda şeklinin dikdörtgen olduğunu ortaya koymaktadır. Mimaride “akustik”, ortamlardaki sesi iyileştirmek anlamına gelir. Karmaşık bir bilim olmasına rağmen, temel bilgileri anlamak verimli ve etkili kararlar vermek için önemlidir. Akustikte kullanılan iki teknik kategori vardır: ses yalıtımı ve akustik işlem. Ses yalıtımı “daha az gürültü” akustik ise “daha iyi ses” anlamına gelir.

Ses yalıtımı genellikle müzik kayıt stüdyolarında kullanılır ancak büyük caddeler, okullar ve inşaat bölgelerin de uygulanabilir. Bir ortama ses yalıtımı yapmak onu kötü hava koşullarına karşı korumak gibidir. Yapı mümkün olduğunca sağlam olmalı ve delik veya çatlak olmamalıdır. Bir odaya giren ve çıkan gürültüyü azaltmak için duvarların, zeminin ve tavanın yapısal kütlesi artırılmalı ve kapı ve pencereleri çevreleyen hava boşlukları ile soğutma ve elektrik prizleri için açıklıklar kapatılmalıdır. Alınan önlemlerin kapsamı, dışarıda ne kadar gürültü olduğuna ve içeride gürültünün ne kadar azaltılmasını istediğinize bağlı olarak değişecektir.

MİMARİ AKUSTİK, BİR BİNANIN, SES DALGALARININ, NETLİĞİ EN ÜST DÜZEYE ÇIKARACAK ŞEKİLDE, BUNUN UYGUN OLDUĞU ALANLARDA SESİ YÜKSELTECEK VE FAYDALI OLDUĞU YERLERDE GÜRÜLTÜ SEVİYELERİNİ AZALTACAK ŞEKİLDE İÇ KISMINDAN NASIL YANSIDIĞINI KONTROL EDECEK ŞEKİLDE TASARLANMASINI İÇERİR.

Gürültü Kirliliği

Çevre Koruma Ajansı, gürültü kirliliğini “istenmeyen veya rahatsız edici ses” olarak tanımlar ve “Ses, uyku, konuşma gibi normal faaliyetleri engellediğinde veya kişinin yaşam kalitesini bozduğunda veya azalttığında istenmeyen hale geliyor.”şeklinde açıklar. Bir alana emiciler ve yayıcılar yerleştirerek, yankı ve yankılanma şeklinde istenmeyen gürültü seviyesi azaltılır. Gürültü göreceli bir terimdir ve sessiz bir ortamdaki düşük seviyedeki rahatsız edici sesten, zaten gürültülü bir ortamdaki yüksek seslere kadar değişebilir. Gürültü seviyeleri yeterince yüksek olduğunda, arka plan gürültüsü duymak istediğiniz konuşma sesi seviyelerini maskeleyebilir. Restoranlar, aşırı yankı ve çınlama oluşumunu önleyecek ses emici malzemelerin bulunmamasından dolayı aşırı gürültülü ortamlara klasik bir örnek olabilir. Müşteriler duyulmak için gittikçe daha yüksek sesle konuşurlar ve bunu yaparken sadece gürültüyü artırırlar. Uygun akustik işlemler, ses yansımalarının birikmesini azaltmaya yardımcı olacak ve müşterilerin giderek daha yüksek sesle konuşma ihtiyacını azaltacaktır.

BİR SES DALGASI AKUSTİK BİR MALZEMEYE ULAŞTIĞINDA, SES DALGASI EMİCİ MALZEMENİN LİFLERİ VEYA PARÇACIKLARINI TİTRETİR. BU TİTREŞİM, SÜRTÜNME NEDENİYLE KÜÇÜK MİKTARLARDA ISIYA NEDEN OLUR VE BU NEDENLE SES EMİLİMİ, ISI DÖNÜŞÜMÜ İÇİN ENERJİ ARACILIĞIYLA GERÇEKLEŞTİRİLİR.

Akustik ve Yapı Malzemeleri

Tüm yapı malzemeleri, kendilerine ulaşan sesleri potansiyel olarak absorbe edebildikleri, yansıtabildikleri veya iletebildikleri için akustik özelliklere sahiptir. Sesler yansıtıldığında, bir alandaki genel yankı ve yankılanma seviyelerinde bir artışa neden olurlar. Halı, fiberglas yalıtım ve köpük dolgu gibi daha yumuşak malzemeler sesi iyi emme eğilimindeyken, beton ve tuğla gibi daha sert malzemeler sesi yansıtma eğilimindedir. Ahşap sesi iyi yansıtabilir ancak üzerine delikler açılırsa sesi emebilir. Ses emilimi, geri yansıtılmayan bir malzemeye çarpıp gelen ses olarak tanımlanır. Açık bir pencere mükemmel bir emicidir, çünkü açık pencereden geçen sesler geri yansıtılmaz. Akustik emiciler odaya geri yansıtılabilecek sesi emmek amacıyla tasarlanmış malzemelerdir. Bir malzeme ne kadar lifliyse, emilim o kadar iyidir ve daha yoğun malzemeler genellikle daha az emicidir. Farklı malzemelerin akustik soğurma özellikleri, frekansa göre önemli ölçüde değişebilir. Genel olarak, düşük frekanslı seslerin uzun dalga boylarından dolayı emilmesi çok zordur.

Bir ses dalgası akustik bir malzemeye ulaştığında, ses dalgası emici malzemenin liflerini veya parçacıklarını titretir. Bu titreşim, sürtünme nedeniyle küçük miktarlarda ısıya neden olur ve bu nedenle ses emilimi, ısı dönüşümü için enerji aracılığıyla gerçekleştirilir. Geleneksel akustik malzemelerin çoğu, malzemenin yoğunluğu ve kalınlığı, ses emme miktarını ve malzeme tarafından emilen frekansları etkiler. Akustik malzemenin doğal bileşimi performansını belirlerken, akustik performansı iyileştirmek veya etkilemek için başka faktörler de kullanılabilir. Örneğin, bir akustik tavanın veya bir duvar panelinin arkasına bir hava boşluğunun dahil edilmesi genellikle düşük frekans performansını iyileştirir.

Difüzyon, bir boşlukta sesi iyileştirmek için ses enerjisinin bir difüzör ile yayılması yöntemidir. Difüzyon, yansıyan ses enerjisini bir odaya yayarak, güçlü yankı ve yankılanmanın zararlı etkilerini de azaltır. Difüzör tiplerinden biri, duvarlara ve tavanlara kolayca yerleştirilebilen, genellikle kumaş kaplamalı kavisli panellerdir. Örneğin bir konser salonunda, sesin zenginliğini artırmak ve bir ferahlık hissi yaratmaya yardımcı olmak için difüzyon panelleri kullanılır.

Akustik Tasarımın Amacı

İyi bir akustik tasarım birçok amaca hizmet eder.

* Stres ve kaygı düzeylerinin azaltılması,

* İşitme sağlığının korunması,

* Konsantrasyona yardımcı olmak,

* Hipertansiyonu azaltmak veya en aza

indirmek,

* Konuşma iletişimini iyileştirme,

* Müzik performanslarından alınan keyfi en üst düzeye çıkarmak.

Düzgün tasarlanmış akustik, sözlü iletişimin net bir şekilde iletilmesine yardımcı olurken aynı zamanda istenmeyen gürültüyü azaltır, böylece dikkat dağılmasını azaltır ve konsantrasyona yardımcı olur. Ayrıca yüksek seslerin ortadan kaldırılması, zamanla işitmenin korunmasına katkıda bulunabilir.

Mimari Akustiğin Zorlukları

Mimari akustik, hem bina akustiği (istenmeyen seslerden yalıtım) hem de oda akustiği veya ses kalitesini en üst düzeye çıkarma ile ilgili olduğundan, inşaat sırasında bir dizi zorluk yaratabilir. Zorluklar hem sürecin kendisinde hem de amaçlanan hedefe ulaşmada gerçekleşir. Gürültü kirliliğini kontrol etmeyi, çevresel gürültüyü ele almayı ve ses dağılımını tahmin etmeyi içerir.