Sıkıştırılmış Toprak Duvarlarla İnşa Edilen Bir Sanat Merkezi

Nüshet Çamuşoğlu / nushet@ekoyapidergisi.org
Ugandalı tasarım firması Localworks ile iş birliği içinde Londra'daki mimarlık ofisi New Makers Bureau tarafından Uganda'da inşa edilen sürdürülebilir mimari örneklerden 32° East Arts Centre, sıkıştırılmış toprak duvarlar ve toprak tuğlalarla tanımlanıyor. Kampala'nın merkezi bir bölgesi olan Kabalagala'da konumlanan sanat merkezi, Doğu Afrikalı sanatçıları ve modern sanatı destekleyen, kâr amacı gütmeyen bir kuruluş olan 32° East | Ugandan Arts Trust tarafından yaptırıldı.

Sürdürülebilir mimari sanat merkezi dört sanatçı stüdyosuna ve geçici bir galeri olarak kullanılabilecek esnek bir kafeye ev sahipliği yapıyor. Ayrıca Uganda'daki yegane uzman sanat kütüphanesine de ev sahipliği yapar. New Makers Bureau'nun toplumun iyiliği için tasarımı sınırlı bir maliyetle düşük karbonlu, "hiper-yerel" bir yapı oluşturmayı ve halihazırda sahada bulunan malzemelerden inşa etmeyi hedefliyordu. Bu yüzden sürdürülebilir mimaride kullanılan malzemeler tercih edilmiş.

Stüdyonun kurucusu James Hampton, "Yaratıcı olmamız ve sorunları çözmek için başka yollar düşünmemiz gerektiğini anladık." dedi. "Kullandığımız yeniden kullanım, geri dönüşüm ve yerel malzeme temini stratejileri gerçek bir güç haline geldi." Hampton, "Malzemeler bakımından olabildiğince çok şeyin sahadan elde edilmesini istedik." diye açıkladı. "Bu yüzden zaten orada olan şeylerin kalması ve yeniden kullanılması gerekiyordu ve dışarıdan getirilenleri kısıtlamaya çalıştık."

Eğimli bir araziye inşa edilen merkez, bir avlu bahçesinin çevresini saran bir L şeklini meydana getirir. Sanatçı stüdyoları ve kafe, iç ve dış alanlar arasında bir ara alan işlevi gören gölgeli bir sütun dizisine açılıyor. Yapı gölge sağlayan ve toprak duvarları şiddetli yağmurdan muhafaza eden sarkan tek eğimli çatı biçimleriyle taçlandırılmış.

Tasarımda kullanılan malzemeler Kampala'nın havasından izler taşıyor, kum taşı yapının temelini oluştururken, sıkıştırılmış toprak ve dokulu tuğla bunun üzerinde yer alıyor ve yelken çatıları destekliyor. Yerel kaynaklı okaliptüs ahşabı, sıkıştırılmış toprak kalıp için kullanılmış ve daha sonra çatı kaplamaları yapmak için yeniden kullanılmış. 

Hampton, "Toprak kente bu sıcak pembe tonu veriyor ve kullanılan kil kiremit ve tuğla gibi malzemeler çoğunlukla topraktan elde ediliyor, bu da buna katkıda bulunuyor." dedi. "Kent çok engebeli, dolayısıyla oluklu ve eğimli çatılardan meydana gelen çatılar arasında sık sık bu manzaralara şahit oluyorsunuz." diye devam etti.

Stüdyo güneş kazanımını en aza indirmek ve bütün alanlarda konforlu bir iç sıcaklık elde etmek için pasif tasarım stratejilerinden yararlanmış. Bu yüzden sürdürülebilir mimaride kullanılan pasif sistemler uygulanmış. Polikarbonat çatı pencereleri her mekana doğal gün ışığı temin ederken, her odaya açılan pencereler ve açıklıklar çıkıntılı çelik çerçevelere sahip. Bunlar gölgeleme sağlar ve içten yakındaki yeşil alanların manzarasını sunmak için pencere oturakları olarak hareket eder. Tavan seviyesindeki ısmarlama gelişigüzel tuğla işçiliği, iç alanların her birine nokta nokta ışık getirmekte ve pasif havalandırma ve soğutmaya imkan tanır. Sürdürülebilir mimari projenin ilk etabı içlerinde Sigrid Rausing Trust, Outset Contemporary Art Fund ve The African Arts Trust'ın da bulunduğu bir dizi ortak tarafından finanse edildi.Sürdürülebilir mimari projenin ikinci etabı 2024 yılında tamamlanacak ve daimi bir galeri, sanatçı konuk odaları ve duvarlarla örülü bir avlu bahçesi barındıracak. 

New Makers Bureau 2020 yılında James Hampton tarafından kurulmuş.  Stüdyo düşük enerjili bağlamsal mimari oluşturma konusunda uzmanlaşmış.