Türkiye’nin ilk ‘Kule Tipi Yoğunlaştırılmış Güneş Enerjisi Santrali’nin Kurulumu Tamamlandı

Greenway’in 7 yıllık AR&GE çalışmaları sonucunda geliştirdiği teknoloji, kolay kuruluma imkân veren Lego tipi tasarımı ve doğal kaynak kullanımı ile tamamen çevre dostu ve maksimum verimlilikle enerji üreten bir güneş santrali.

Greenway’in kendi öz kaynakları, TTGV ve TÜBİTAK’ın da destekleri ile Mersin/Toroslar’da kurulan, Türkiye’nin ilk Kule Tipi Yoğunlaştırılmış Güneş Enerjisi Santrali kurulumu tamamlandı. Bu güne kadar süren AR&GE çalışmaları, prototip geliştirme ve nihai tesis kurulumu 50 milyon dolarlık bir yatırımla gerçekleştirildi. Santral, 1500 evin enerji ihtiyacına eşdeğer olan 5 MW termal güç kapasitesine sahiptir. Güneş enerjisini elektriğe dönüştürmede en etkin yöntemlerden biri olan Kule Tipi Yoğunlaştırılmış Güneş Enerjisi Sistemi’nin Türkiye’deki ilk temsilcisi olan Greenway Mersin CSP, Türkiye’de ve dünyada pek çok ilki barındıran bir AR-GE tesisi olarak faaliyetlerine devam edecek.

Güneş enerjisi sektöründe uzun yıllardır çalışmalarını sürdüren mühendis Serdar Erturan, Yılsan Yatırım Holding ve diğer küçük ortak ile kurulan Greenway Mersin Santrali tamamen yerli sermaye ile hayata geçirildi. AR-GE çalışmalarına 2005 yılında, kurulumuna ise 2012 yılının Mart ayında başlanan tesis, Serdar Erturan önderliğinde tamamen Türk mühendislerden oluşan bir ekip tarafından tasarlandı.

Projenin pilot aşamasındaki TÜBİTAK desteğinden sonra, 2011 yılında, Greenway, TTGV tarafından öncelikli alanlar kapsamında teknoloji geliştirme ve ticarileştirme faaliyetlerine sağlanan İleri Teknoloji Projeleri (İTEP) Programı sayesinde araştırma ve tasarım aşamaları tamamlanan çalışmaların pilot tesis ölçeğinde kurulumu, tasarımın doğrulanması ve gerekli modüllerinin tasarım ve imalatları yapılarak proje çalışmalarını sonuçlandırdı.

İspanya, İsrail ve Amerika’da benzeri kule tipi santraller bulunuyor; ancak Greenway Mersin CSP, dünyadaki bu mevcut kule tipi santraller arasında en son teknolojiye sahip, en iyi santral olma özelliğini taşıyor. Alıcı ve yansıtıcıları dâhil tüm bileşenleri Greenway tarafından özel olarak tasarlanan Mersin Santrali’nde dünyada ilk kez olmak üzere kablosuz iletişim sistemi kullanılıyor.

Greenway Mersin CSP, kablosuz iletişim sistemi, kolay taşınmaya, kolay kuruluma ve sahaya kolay yerleşime imkân veren Lego tipi tasarımı ve hibrit bileşenleri, tüm bileşenlerinin tek bir kurum tarafından özel olarak tasarlanmış olması, Türk mühendislerle yapılmış olması ile Türkiye’nin yanı sıra dünyada da ilkleri içerisinde barındırmaktadır.

Greenway Mersin Kule Tipi Yoğunlaştırılmış Güneş Enerjisi Santrali nasıl çalışıyor?

Greenway’in Mersin’de kurulumunu tamamlamış olduğu Kule Tipi Yoğunlaştırılmış Güneş Enerjisi AR&GE Tesisi’nde, heliostat olarak adlandırılan 510 adet yansıtıcı, güneşi gün içerisinde uygun açılarla takip ediyor.

Güneş ışınları yaklaşık 50 metre yüksekliğindeki bir kule üzerinde bulunan ve özel olarak tasarlanmış alıcıya yansıtılarak yüksek sıcaklık ve basınçlarda kızgın buhar elde ediliyor. Elde edilen bu kızgın buhar, konvansiyonel türbinlerde elektrik enerjisine dönüştürülüyor.

Tesisin en yenilikçi özelliği kablosuz iletişime sahip olması. Bu özellik dünyada başka hiçbir güneş santralinde bulunmamaktadır. Yazılımı ve donanımı Greenway tarafından özel olarak tasarlanan GreenBox kontrol kartı ile birimler kablosuz iletişim kuruyor. Green Box, astronomik bir algoritma ile belirli aralıklarda güneşin pozisyonunu hesaplıyor, aynaları uygun yöne çeviriyor ve gereken kalibrasyonları akıllı yazılım sayesinde yapıyor.

Tesisin dünyadaki örneklerinden bir başka farkı da hibrit olarak tasarlanan özel sistemler içermesi. Dünyadaki örneklerde sistem bileşenleri ağır, taşınması kolay olmayan, metal aksamlardan oluşmaktadır. Greenway metal ve kompozit malzemeleri birlikte kullanılarak daha hafif, kolay montajı yapılabilir, Lego tipi bileşenler tasarlamıştır.

Girdisi güneş ve su, çıktısı ise yalnızca yüksek sıcaklık ve basınçta buhar olan sistemde kullanılan hiçbir malzeme çevreye zararlı değil. Sistem komponentleri üretilirken ve enerji üretilirken hiçbir zararlı madde kullanılmıyor. Sistem bileşenleri zararlı madde içermeyen metal, kompozit ve cam malzemelerden oluşuyor. Fosil yakıtlarla çalışan diğer santrallerde hem hammadde kirlilik oluşturmakta hem de enerji üretildikten sonra zararlı gazlar ve katı atıklar oluşmaktadır. Greenway Mersin CSP, tamamen çevre dostu ve yenilenebilir bir enerji kullandığı için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından verilmiş “Çevresel Etki Değerlendirmesi’nden muaf” raporuna sahip.

Kule tipi YGE, güneş enerjisini elektriğe dönüştürmekte kullanılan en verimli yöntemlerden biridir. Bunlar, göreceli olarak küçük, çevreyi kirletmeyen, düşük bakım gereksinimi olan, uzun süreler kullanılabilen, doğal kaynak kullanan sistemler.

Serdar Erturan: “Ülkemizde ilk defa üretilen bu sistem, özel tasarımı ve yüksek verimliliği ile global pazarda öncü projelerdendir. Hedefimiz bu teknolojiyi Türkiye’den dünyaya sunmak ve global pazarda faaliyet gösteren öncü güneş enerjisi şirketlerinden biri olmaktır. Maliyeti daha rekabetçi seviyelere inen, teknolojik dışa bağımlılığı olmayan hibrid ve kompakt sistemler sayesinde yenilenebilir enerjiden, yüksek verimle ve uygun fiyatlarla enerji üretilebilmektedir”

Greenway’in kurucu ortağı ve Proje Yönetim Direktörü Serdar Erturan: “Yoğunlaştırılmış güneş enerjisinden elektrik üretim sistemini oluşturan bileşenleri, tüm global tedarikçilerden daha verimli bir şekilde tasarlayarak pazara sunmayı hedefledik. Söz konusu sistemlerin ülkemizde üreticisi olmadığı gibi, dünyada da tedarikçisi sınırlıdır. Ülkemiz içinde ilk defa üretilen bu sistem, özel tasarımı ve yüksek verimliliği ile global pazarda da bir ilktir.

Bu çalışmamız TTGV’nin Türkiye için uluslararası rekabetçiliğe yönelik, yüksek teknolojik ve ekonomik etki yaratabilecek çalışmalara sağladığı İleri Teknoloji Projeleri (İTEP) Programından da desteklenmiştir.

Bu AR&GE projesi sayesinde maliyeti daha rekabetçi seviyelere inen, teknolojik dışa bağımlılığı olmayan, yepyeni bir ürün gamı elde edilmiş ve yenilenebilir enerjinin yüksek verimle kullanılabilmesi sağlanmıştır. Greenway olarak misyonumuz, yeni sistemler tasarlayarak ve teknolojiyi sürekli geliştirerek Türkiye’de sektörüne öncülük eden bir kurum olmak ve global pazarda faaliyet gösteren öncü Güneş Enerjisi şirketlerinden biri olmaktır. Hedefimiz, daha düşük maliyetli, temiz ve yenilenebilir enerji sistemlerinin kurulmasına imkan veren bu teknolojimizi, hem yerel hem de global pazarlara sunmak.” diyor ve sözlerine şöyle devam ediyor: “Bu santraller ihtiyaca göre 10,20 ve 50,100 MW kapasitelerinde kurulabilirler. Alıcı ve buhar jeneratörü, 300 -550 Derece arasında ve 10-110 basınç arasında istenen farklı parametrelere göre tasarlanabilir. Greenway olarak bu teknolojiyi geliştirmeye devam ederek dünya pazarında konusunda lider bir kurum olmayı hedefliyoruz” .

“Kule Tipi Yoğunlaştırılmış Güneş Santralleri, doğalgaz gibi diğer enerji santralleri ile hibrit olarak kurulursa dünyada çığır açacaktır”

Greenway’in kurucu ortağı ve Proje Yönetim Direktörü Serdar Erturan: “Biz Mersin’de metal ve kompozit malzemelerin kombinasyonları ile hafif, dayanıklı, kolay taşınabilen, malzeme açısından hibrit bileşenler içeren bir sistem tasarladık. Sistemimiz doğalgaz çevrim santrallerine rahatlıkla entegre edilebilir. Böylelikle güneş varken güneşten enerji elde edilebilir, güneş yokken de doğalgaz devreye girer. Özellikle doğalgaz çevrim santralleri ile oluşturulacak bu hibrit tasarımlar, daha küçük ve verimli sistemlerin kurulmasına imkân verecektir.” diyor.

Serdar Erturan:” Dünyada teknolojinin gelişmesi ile enerji talebi artmakta ve yenilenebilir enerjilerin önemi ortaya çıkmaktadır. Birçok ülke teknolojilerini bu alanda geliştirmektedir ve enerji politikalarında yenilenebilir enerji payı ciddi artışlar göstermektedir. Dünyanın önemli güneş kuşağında yer alan Türkiye bu konuda teknoloji geliştiren birçok ülkeye göre şanslı konumdadır. Bu ayrıcalığını güneş teknolojilerini geliştirip kurma aşamasında değerlendirmelidir. ”diyor.