Yeşil ve Sürdürülebilir Mimarinin Buluştuğu Bir Havalimanı Terminali
Nüshet Çamuşoğlu / nushet@ekoyapidergisi.org
Uluslararası ve disiplinler arası mimarlık, tasarım ve mühendislik firması Skidmore, Owings & Merrill (SOM), Hindistan'ın güneyindeki Bengaluru Kempegowda Uluslararası Havalimanı Terminal 2 için yaptığı tasarımda geleneksel havalimanı deneyimini yeniden tasarladı. “Bahçe içinde bir terminal” olarak tasarlanan peyzajlı ulaşım merkezi, Bengaluru'nun Hindistan'ın “bahçe şehri” olarak ünlenmesinden ilham alıyor ve dünyadaki pek çok havalimanının mimari homojenliğini yeniden gözden geçiriyor.
255.000 m²'lik (2.744.797 fit kare) yeni terminal, Bengaluru'nun zengin tarihi ve kültürüne yaratıcı bir saygı duruşu ve aynı zamanda ileriye dönük bir girişim. Terminal 2'nin kara tarafında, 123.000 m²'lik (1.323.961 fit kare) yeni bir “çok modlu transit merkezi” tüm havalimanı için toplu taşımanın bağlantı noktası olarak hizmet verir. T şeklindeki bu iki katlı açık hava meydanı, havalimanının şehirdeki rolünü yeniden tasarlamayı amaçlıyor - açık hava perakende satış, etkinlik alanları ve eğlence alanlarını bir araya getirerek, hem yerel sakinlerin hem de yolcuların keyif alacağı bir destinasyon görevi görüyor.
İç mekan-dış mekan deneyimi, Terminal 2'deki bahçelerin plazaya akmasıyla bu merkezde başlıyor. SOM, “Bu geçiş merkezinden girişe ve kapılara kadar uzanan terminal, hem hümanist hem de doğaya kök salmış bir yapıya sahip.” dedi. “Kompleks boyunca, iç mekan bitkileri, dış bahçeler ve zengin doğal malzemeler doğa deneyimini yolcunun yolculuğuna dahil ediyor.” Yeşil duvarlar ve asma bahçelerle “bahçe içinde bir terminal” yaratan yemyeşil alanlar, peyzaj mimarları Grant Associates ve tasarımcılar Abu Jani ve Sandeep Khosla ile iş birliği içinde tasarlandı. Ayrıca Türkiye'de de İstanbul Finans Merkezi projesinin proje yönetimini yapan Turner bu projenin de proje yönetimini üstlenmiş.
Terminalin ana kompleksi (gelen yolcu, kontrol, güvenlik, bagaj alım ve perakende satış) ve gidiş kapılarını barındıran ayrı bir yapı, 90 metre genişliğinde (295 fit genişliğinde) geniş bir açık hava “orman kuşağı” ile birbirine bağlanıyor. SOM, “Bu yemyeşil peyzaj, yerli bitki örtüsü, çok katlı kıvrımlı yollar ve bambu ile kaplanmış ve geleneksel Hint kamışı dokumalarından esinlenilmiş iki katlı pavyonlarla doludur.” dedi. Doğa odaklı deneyim, Hindistan'daki bir dizi ekolojik habitattan seçilen yerli bitki örtüsünün kullanılmasıyla zenginleştirilmiş. Ortam, uluslararası bir havalimanının koşuşturmacası içinde giden yolcular için yansıtıcı ve sakin bir vaha sağlıyor. Çeşitli asma bitkiler ve narin bambu kafesler aracılığıyla ışığı süzen tavan pencereleri, orman kuşağının doğal estetiğini ve zengin bitki örtüsünü tamamlıyor. Yerel kaynaklı fildişi kahverengi granit ve kehribar kırmızısı tuğlaların yanı sıra geleneksel dokuma rattan ile yapılan özel mobilyalar, terminalin genel dünyevilik, sıcaklık ve konfor hissine katkıda bulunuyor.
Tavan yapısının ortogonal formu, daha yaygın olan kıvrımlı havaalanı çatı yapısından bir fark yaratıyor. Çapraz döşenmiş mühendislik ürünü bambu katmanlarından inşa edilen tavanın uzun saçakları açık plazayı gölgeliyor. SOM, “Terminal 2'nin yapısal sistemi iki temel hedefle tasarlandı: yapısal verimlilik yoluyla sürdürülebilirlik ve modülerlik yoluyla ekonomi elde etmek,” diye açıklıyor. “Sonuç, tamamen yerli malzemelerden üretilen ve yerel inşaat teknolojisiyle inşa edilen, bu ölçekte dünyanın en hafif terminal çatılarından biri oldu.” Kontrol ve perakende salonlarının üzerindeki çatı uzun açıklıklı çelik moment çerçevelerinden oluşuyor - bu çerçeveler 18 metre (59 fit) aralıklı çelik kolonlar tarafından destekleniyor. Kolonlar, bambuyla kaplanmış ve birbirine bağlanmış dört ayrı çelik direkten oluşuyor ve yapıda bir hafiflik hissi yaratıyor. SOM, “Hava yolculuğu sürekli gelişen bir endüstri olduğundan, kolon ızgarasının tutarlılığı da zaman içindeki değişiklikleri karşılamak için en üst düzeyde esneklik sağlayacaktır.” dedi. Stüdyo şunları da ekliyor: “Transit merkezinin ve Terminal 2'nin doğrusal formu, alanın son derece verimli bir şekilde kullanılmasını sağlayarak esnek uçak parkına, kapılar arasında tekdüzeliğe ve terminalin yapımında modülerliğe olanak tanıyor."
Kapı alanlarındaki yapısal sistem, uzun açıklıklı kafes kirişlerden ve kenarlara yerleştirilen kolonlardan oluşuyor ve yürüyüş yolları ile görüş hatlarının açık kalmasını sağlıyor. Binanın tabanı, betonarme moment çerçevelerinden oluşan tek tip bir ızgaraya sahip. Yaya trafiğinin çok daha yüksek olduğu bagaj alım ve varış salonlarında, geniş kolonsuz alanlar işlevselliği artırmaya yardımcı olurken, yüksek pencereler genellikle kasvetli olan alanları aydınlatıyor. Terminalin genel yapısal tasarımı, yemyeşil iç ve dış peyzajın yanı sıra çatı pencereleri ve asılı saksılarla başarılı bir şekilde bütünleşiyor.
SOM'un Kempegowda Uluslararası Havalimanı Terminal 2'nin tasarımına yaklaşımı en başından itibaren sürdürülebilirlik ve sağlıklı yaşam konularını içermiş. Terminal, ABD Yeşil Bina Konseyi tarafından LEED Platin ön sertifikasına sahip dünyanın en büyük terminali olma özelliğini taşıyor. Ayrıca sürdürülebilir mimarisi ve tasarımıyla Hindistan Yeşil Bina Konseyi'nden Platin sertifika almış. Sürdürülebilir özellikler arasında kapsamlı güneş gölgeleme, akıllı bina sistemleri ve yenilenebilir malzemelerin kullanımı yer alır. Terminal yenilenebilir enerji ile çalışacak; havalimanı genelinde yağmur suyu toplanacak, arıtılacak ve yeniden kullanılacak, iç ve dış bahçeler sahada toplanan su ile sulanacak. Transit merkezinin güney tarafındaki iki “lagün” havalimanının yağmur suyu akışını geri dönüştürecek ve genel dinginlik hissine katkıda bulunacak.
Bölgenin kayaları ve su yollarından esinlenilerek tasarlanan terminalin perakende alanındaki şelaleler odak noktaları oluştururken aynı zamanda iç mekan sıcaklığını da düşürüyor. Peyzaj mimarları Grant Associates, terminalin orman kuşağının “terminal çevresindeki alanların pasif olarak soğutulmasına yardımcı olacağını, yüzey suyu akışını yöneteceğini ve zengin, biyolojik çeşitliliğe sahip bir orman mikro iklimi sağlayacağını” açıklıyor.