10 Seçilmiş Proje "Yeşil Seralar"

Nüshet Çamuşoğlu / nushet@ekoyapidergisi.org
Doğayı mimariye dahil etmek, inşaatın başlangıcından beri kutlanan, sağlık, şifa ve uyum getiren bir yaklaşım olmuş. Mimari ve yeşilliği bütünleştirmenin en popüler yollarından biri, sera yapılarının kullanılmasıdır. Sera yapıları fikri, eski Romalılar, mahsulleri mevsimsel olarak değil yıl boyunca koruyan kontrollü çevresel tarım kavramını tanıdığında ortaya çıktı.

Bugüne kadar sera yapıları bitkiler için kontrollü ortamlar yaratmanın en popüler yöntemi olmaya devam ediyor, ancak bazı yenilikler seraları mimarların tasarımlarını denemeleri için zengin bir malzeme haline getirdi. Ayrıca çevre krizi göz önüne alındığında bu tür doğa odaklı mimari, sürdürülebilirliği için tercih ediliyor. Modern mimarlar, sera yapılarını sürekli olarak yeniden icat etmekte ve sınırlı kullanımlarını değiştiriyor

Sera inşaatı nedir?

Bir sera yapısı bitkiler için en uygun büyüme koşullarını sağlamak üzere kısmen veya tamamen kontrol edilebilen ideal bir mikro iklimi barındıran ve genişleyen bir yapıdır. Sera yapıları, bitkilerin ihtiyaçlarına göre şeffaf veya yarı saydam malzemelerle kaplanabildiği gibi bitkileri rüzgar, dalgalanma, aşırı sıcaklık ve nem gibi değişen iklim koşullarından da koruyabilir. Ayrıca seralar bitkileri böceklerden ve hastalıklardan korur.

Dünyanın dört bir yanından ilham verici 10 seçilmiş proje aşağıdaki gibidir.

Ev Olarak Sera | BİAS Architects 

2018 Taoyuan Tarım Fuarı'nda yenilikçi mimarlık firması BIAS, geleneksel mimariyi  takip etmeye değil, dört farklı iklim bölgesine göre bitkilerle iç içe insan yaşam alanları yaratmak için “ev gibi seralar” yaratmaya karar verdi. Ev olarak seralar insanların iklim, peyzaj ve aktivitede bütünleşip değişiklikleri deneyimlemelerine olanak tanır.

Bar Hoegaarden Serası | Metamoorfose Studio

Bar Hoegaarden Greenhouse, São Paulo halkına duraklama ve doğa ile yeniden bağlantı kurma yeri sunan, çok duyusal deneyimin bir yeri olmayı hedefliyor. Tavan yüksek, mekan aydınlık ve doğayla iç içedir. Dış ahşap yapı, yürüme yolu ve bar arasında bir geçiş alanı görevi görerek ışığı seraya yayar.

Xi'an Serası | Plazma Studio

Plasma Studio tarafından tasarlanan bu sera, geleneksel olmaktan çok uzaktır. Eğimli cephesi ve yarı yarıya manzaraya dalmış şekli kristal gibi görünüyor. At nalı kat planı, projenin merkezinde yer alan bir açık avlu yaratırken, benzersiz ekim ve imar gereksinimlerine uyum sağlamak için gerekli sirkülasyonu yaratır.

Spaceplates Sera | N55 + Anne Roman

Biyomimikriyi denemek ve daha işlevsel yapılar oluşturmak için N55 ve Anne Romme, 'saf levha' yapısından etkilenen Spaceplates Greenhouse'u tasarladı. Deniz kestanelerinde ve futbol toplarında görülen bir altıgen şeklindedir. Bu tür sistemi benzersiz kılan şey çift kavisli bir yüzey oluşturmak için ikisini ayıran üçgen bir sistemin aksine hem yapıyı hem de kaplamayı birleştirme yeteneğidir.

Aile Serası | RicharDavidArchitekti

Bu aile evinin sahipleri, ürünlerini yetiştirmek için bir seraya sahip olmak istedi. Birkaç nedenden dolayı, serayı çatıya yerleştirmek en iyisi olarak kabul edildi. Bunlardan sadece birkaçı ise  evden manzarayı bozmamak, temel yapımında tasarruf etmek, evden kalan ısıyı kullanmaktır. Seraya terastan ayrı bir merdivenle çıkılıyor. 

Ocean Distiller Çiftliği | Nicolas Souchko Architecture

Ocean Distiller Farm okyanusların ve okyanuslarda yaşayan ve yetersiz beslenmeden muzdarip insanların karşı karşıya olduğu krizleri hafifletmeyi amaçlayan kurgusal bir seradır. Uygulama, amaçlarına ulaşmak için iki yöntem geliştirildi. Birincisi, bir buhar geri kazanım sistemi aracılığıyla tuzlu suyu temiz suya dönüştüren bir deniz suyu damıtma serasıdır. İkincisi, sebze yetiştirmek için yapay bir ortam barındıran sera tarımıdır.

FA evi | Atelier tho. A

FA House tasarımcıları, konut bağlamında sera mimarisi kavramını yeniden yorumladı. Mimarın mevcut binanın orijinal yapısını koruduğu, ancak onu yarı saydam cam benzeri bir yapıyla çevrelediği eski bir evin yenilenmesidir. Ayrıca eklenen kabuk evin içi ve dışı arasında bir geçiş yarattı.

Bombay Safir Damıtımevi | Heatherwick Studio

Heatherwick Studio, Bombay Sapphire Distillery için geleneksel bir serayı yeniden yorumlayan iki eğlenceli cam uzantı tasarladı. Bu uygulama fabrika benzeri şekillerin ve seralar gibi ortamların çok ötesine geçerek her uzantıya farklı bir ekosistemi takip eden kendi şeklini verir. Ayrıca Bombay Sapphire cin yapımında yer alan bitkileri yetiştirmek için serayı kullandılar.

The Orangery | Lenschow & Pihlmann and Mikael Stenström

Orangery, süsleme ve sembolizme odaklanan Barok kutsal mimarisinden ziyade 'faydacı' ve işlevsel tasarımla deneyler yapıyor. Yapı Francesco Borromini tarafından inşa edilen 17. yüzyıldan kalma bir kilise olan San Carlo Alle Quattro Fontane'nin bir kopyası ancak bir seranın şeklini ve yapısını yeniden yaratıyor. Mimarlar bitki düzenlemeleri de dahil olmak üzere büyük bir halka açık bahçe ile kilisenin ruhunu uyandırmaya karar verdi.

Dome of Visions 3.0 | Atelier Kristoffer Tejlgaard

Atelier Kristoffer Tejlgaard tarafından tasarlanan Dome of Visions 3.0, bir dizi deneydeki üçüncü kubbedir. DoV, seralardaki binaların mimariyi ve gelişimi nasıl etkilediğine dair fikir edinmeyi amaçlayan bir deneydir. Kullanılan alanların çoğu gibi onun çalışması da üçüncü bir iklim yaratmak için pasif, güneşle ısıtılan alanları kullanıyor.