Dikey Bahçe; Beton Yapıların Yeni Yeşil Yüzü

Münevver Yıldız

Silvanus Dikey Bahçe

Dikey bahçeler başta doğal yaşama katkı olmak üzere birçok amaca hİzmet etmektedİr. Kurumsal firmaların çevreci imajını yansıtmasında reklam amaçlı, yeni yapılan binaların LEED sertifikası almasına katkıda bulunma amaçlı, kötü görüntülerİ perdeleme amaçlı, tamamen estetik görüntüye sahip olma amaçlı veya hobi amaçlı uygulanmaktadır.

Firmanızın kuruluş hikayesi, hedefleriniz ve işleyişiniz hakkında bilgi verebilir misiniz?

21’inci yüzyılın en büyük sorunlarından biri kentleşme ve neticesinde beton yapıların hızla artmasıdır. Son yıllarda kentleşme ülkemizde de ivme kazanmış ve beraberinde ormanların yok olmasına, çevre sorunlarına yol açmıştır.

Açık ve yeşil alanları azalması, doğanın şehirlerin dışına itilmesine neden olmuştur. Modern yapıların etrafına iliştirilen peyzaj düzenlemeleriyle her ne kadar iyileştirilmeye gidilse de taşıtların ve binaların gürültüsünden kuşların seslerini eskisi gibi her yerde duymak mümkün olmamaktadır. İşte bu noktada dikey bahçeler tüm dünya genelinde hayranlıkla karşılanmakta, hızla yayılmakta ve beton yapıların yeni yeşil yüzü olmaktadır.

Silvanus Dikey Bahçeler Türkiye’nin dikey bahçeler konusunda uzmanlaşan ilk firmasıdır. 2011 yılından beri sadece dikey bahçeler alanında tasarım, kurulum ve bakım olmak üzere faaliyet göstermekteyiz.
Silvanus ailesi olarak bizler yaşam alanlarımızı duvarlarımızla daha çok yeşillendirmek için çalışmaktayız. “Ne kadar çok yeşil o kadar çok doğa ve huzurlu bir yaşam” demekteyiz.

Dikey bahçelerin yurtdışındaki ve ülkemizdeki durumu hakkında sizden bilgi alabilir miyiz?

Duvarda bitki yüzeyi oluşturma kavramı geçmişi, dünyanın yedi harikasından biri olan Babilin Asma Bahçeleri’ne (M.Ö. 600) kadar dayanır. 17’nci yüzyılda tırmanıcı, sarılıcı bitkilerin; duvar sarmaşıklarının, güllerin ve üzümlerin köşklere, kalelere, bahçe çitlerine sarılmalarını görmüşüzdür. 1980’li yıllar da ise bu tür sarılıcı bitkilerin bir çelik kablo sistemiyle ilk kez sistematik bir şekilde dikey düzlemde daha yukarılara ulaşmaları teşvik edilmiştir.

1990’lı yıllarda dünyaca ünlü Fransız botanikçi Patrick Blanc tarafından dikey bahçe sistemi icat edilerek ilk kez bitkilerin dikey düzlemde bir sistem dahilinde, topraksız (hidroponik) kültürde otomatik sulama ve gübreleme sistemi entegre bir şekilde yaşatılması başlanmıştır. Dikey bahçe kavramı bu yıllardan sonra tüm dünyada yenilikçi firmalara hem çıkış noktası, hem de ilham kaynağı olmuştur.

Dünya literatüründe yeşil duvar sistemleri; yeşil cepheler ve dikey bahçeler olmak üzere ikiye ayrılır. Kısaca yeşil cephe sistemleri saksılı bitkileri üst üste koyarak yada çelik hatlarla tırmanıcı bitkileri sardırılarak oluşturulur. Dikey bahçe ise başlı başlına farkı bir sisteme dayanır. Ve elde edilen görüntü bambaşka bir estetiktedir.

Canlı duvarın fiziksel ve zihinsel sağlık ve sıhhat üzerine olumlu etkileri mevcuttur.

Dikey bahçelerin yararları nelerdir?

Çevresel Yararları: Dikey bahçeler sıvı haldeki suyu kullanarak su buharına dönüştürüp havayı serinletir. Trafik gürültüsünü, kentsel ısı adacıklarını, ani sıcaklık değişimlerini azaltmaya yardımcı olur. Yerden tasarruf sağlar. En dar alanlarda dahi yüzlerce bitkiyle bir orman etkisi yaratılabilir.
İç mekan uygulamalarında küçük çaplı metrajlarda dahi metrekare başına 20-30 bitki kullanıldığı için yüzlerce bitkinin ürettiği oksijen, bulunduğu kapalı ortamın hava kalitesinin arttırılmasında ciddi bir etkisi vardır.

Havadaki VOC (gözle görünmeyen toksik maddeleri) bitkilerin yaprakları, kullandığımız bitki yaşatma ortamı keçe ve kökleri vasıtasıyla emilerek biyoflitrasyon yapar. Biyoçeşitliliğe katkısı oldukça fazladır. Bitkiler sera gazlarını emerek büyürler ve onu kendi dokularında depolarlar, esasında karbon süngeri olarak hareket ederler. Bitkilerin yaprakları sadece havadaki zehirli maddeleri temizlemez ayrıca bulundukları ortamlardaki sesi de yansıma, kırılma ve emmeyle azalttıkları ispatlanmıştır. İnsanlar bitkileri ve ağaçları yıllarca trafik ve diğer kentsel gürültü kirliliğini azaltmak için bariyer olarak kullanmıştır. Binaların dış ve iç cephelerine yapılan dikey bahçe uygulamaları da benzer görevi yapacaktır.

Silvanus Dikey Bahçe sistemlerimizde bitkileri düzenleme şeklimiz oldukça yoğundur. Küçük bir alanda bir çok bitki bulunduruyoruz. Bu nedenle 20 metrekarelik bir duvarda tutulan (emilen ve depolanan) karbon yaklaşık olarak orta boylu bir ağaçla tutulan ile aynıdır. Ortama bolca oksijen sağlarlar.

Duvarda bitki yüzeyi oluşturma kavramının geçmaşa, dünyanın yeda harakasından biri olan Babil’in Asma Bahçeleri’ne (M.Ö. 600) kadar dayanır.

Toplumsal Yararları: Canlı duvarın fiziksel ve zihinsel sağlık ve sıhhat üzerine olumlu etkileri mevcuttur. Neden insanlar kendilerini yeşil alanda daha huzurlu,mutlu ve stressiz hissederler sorusunun altında insanın bitkiyle ilgili evrimi yatar. Bazı göz uzmanlarına göre insan gözü yeşilin 2000 gölgesini fark edebilirken kırmızının sadece 100 gölgesini ayırt edebilmektedir.
Yeşil; betonların, binaların, AVM’lerin ve yolların gri soğuk görüntüsünü yumuşatır. İnsan bedenine ve ruhuna canlandırıcı etki yaratarak stresinin azaltılmasına yardımcı olur. Yeşil ortamlarda çalışan insanların daha sakin, daha huzurlu ve mutlu oldukları kabul görmüştür.

Ekonomik Yararları: Silvanus Dikey Bahçe Sistemleri’nin ekonomik en çarpıcı faydası konut ve ticari gayrimenkul değerlerini yüzde 20 arttırma potansiyeline sahip olmasıdır. Mülk alıcıları için olumlu bir izlenim yaratmaya yardımcı olur. Modern yapıların, binaların, rezidansların ve otellerin çehresini yumuşatır. Bu yapılara doğal bir karakter ve sıcak bir hava katar. Silvanus Dikey Bahçe Sistemlerimiz kendi başına konut projelerinde sıkça örülen istinat duvarlarının yerini alabilir veya mevcut duvarların üzerine belirli aralıklarla uygulanabilir. Projelerin peyzaj alanlarına daha fazla yeşil alan eklenmesine katkı sağlayabilir.

Enerji Tasarrufu: Bir madde güneş ışığına maruz kaldıkça doğal olarak ısınır. Binalar içinde aynı durum geçerlidir. Yurtdışı araştırmaları dikey bahçeyle kaplı duvarların UV ışınlarını emerek 10 dereceye kadar binayı soğuttuğunu göstermektedir. Kış mevsiminde dikey bahçeler ekstra yalıtım tabakası olarak görev görür. Duvar ile arasındaki hava boşluğu dışarıya kaçan ısıyı azaltırken içeri giren soğuğu da engeller.
Özetle; dikey bahçelerin karbon emisyonunun azaltılmasından, bulundukları ortama oksijen vererek havayı iyileştirmeye, sağlıktan istenmeyen görüntü kamuflajına kadar bir çok pozitif yönde etkisi ve avantajı vardır.

Dikey bahçeler nerelerde uygulanabiliyor?
Her türlü iç ve dış mekanda uygulama yapılabilir. Otel lobileri, spa merkezleri, havuz duvarları, toplantı odaları, konut projelerinde istinat duvarları, yol kenarları, bina cepheleri…

Neden tercih ediliyor?

Dikey bahçeler başta doğal yaşama katkı olmak üzere birçok amaca hizmet etmektedir. Kurumsal firmaların çevreci imajını yansıtmasında reklam amaçlı, yeni yapılan binaların LEED sertifikası almasına katkıda bulunma amaçlı, kötü görüntüleri perdeleme amaçlı, tamamen estetik görüntüye sahip olma amaçlı veya hobi amaçlı uygulanmaktadır.

Dikey bahçenin bakımı hakkında bilgi verir misiniz?

Uygulaması yapılan duvarlar her ay 2 kez ziyaret edilerek otomatik sulama ve gübreleme sistemlerine özel besin solüsyonları eklenir. Genel budama ve ilaçlamalarla formları ve sağlıkları korunur.

Sürdürülebilirliği hakkında neler söylemek isterseniz?

Dikey bahçeler sahip oldukları sağlam altyapı sistemleri sayesinde uzun yıllar sağlıklı bir şekilde yaşamını sürdürmektedir. Bakım programları bu konuda en önemli unsur olarak karşımıza çıkmaktadır. Zira bakımı profesyonelce yapılan yurtdışı örneklerinde 20 – 25 yıldır sağlıklı yaşayan dikey bahçeler görülmektedir. İlk kurulan dikey bahçemizin üzerinden tam olarak 3 buçuk yıl geçmiş olmasına rağmen, halen ilk dikilen bitkiler yaşamlarını devam ettirmektedir.
Dikey bahçe Türkiye’de ne kadar tanınıyor, ne kadar ilgi görüyor, bu sektörün geleceği parlak mı?

Doğrudan etkileşimde olduğumuz sektörler inşaat ve peyzajdır. Onların yeni projeler üretmesiyle ve mevcut projeleri iyileştirme gayretleriyle bizlere ihtiyaç doğmaktadır.
Türkiye’nin küresel anlamda peyzaj ve tarımda hedeflerine ulaşmasında tarımın payı önemsenmeli, son teknoloji ürünler devlet tarafından daha fazla desteklenmeli ve daha fazla üretime teşvik edilmelidir. Akıllı tarım, son teknoloji otomasyon sistemleri kullanılarak Avrupa standartlarında bitki üretimi yapılmalıdır. Şu an halen rahatlıkla Türklerin üretebileceği birçok bitki çeşidi ithal alınmaktadır. Biz Türkler doğayı seviyoruz. Tarihe baktığımızda da birçok örneğini rahatlıkla görebiliriz. Dikey bahçe bizim için yeni bir kavram. Bir sonraki aşama alışkanlık olacaktır. Dikey bahçeler bu aşamada çevresel sorunlar için vazgeçilmez çözüm yolları doğuracaktır.

Konsept neye göre belirleniyor?

Öncelikle müşterinin dikey bahçeyi yaptırma amacı bizim için çok önemli. Alternatif yeşil alan oluşturmak için mi, istenmeyen görüntüyü kamufle etmek için mi, dar kısıtlı bir alanda yeşillendirme yapmak için mi, havayı temizlemek ve bulunduğu ortama ferah bir orman etkisi yaratmak için mi ya da markasını bu trendin getirdiği bilinilirlikle avantaj sağlamak için mi, evinde balkonunda, bahçesinde doğayla hasretliğini gidermek için mi? Oluşturacağımız her projede bu istekler doğrultusunda iç mekan veya dış mekan olmasına göre bulunduğu mekanın mimari tasarımlarından yola çıkarak kullandığı malzeme seçimine, etrafında var olan peyzaj düzenlemesine kadar en ince ayrıntılar irdelenerek bir tasarım süzgecinden geçirip projelendirme yapıyoruz.

Dikey Bahçelerde ne tür bitkiler kullanılmaktadır? Mevsimlik bitkiler kullanılabilir mi?

Dikey Bahçelerde hidroponik yetiştirme kültürüne uygun yıllarca denenmiş belirli bitki türleri arasından projesine göre bitki seçimi yapılmaktadır. Genellikle sarılıcı, yayılıcı türler, ufak boylu çalı türleri kullanılmaktadır. Mevsimlik bitkileri kullanmak, sonrasında yenileriyle değiştirmek de mümkündür.

Dikey bahçelerin Avrupa ülkelerindeki kullanımı hakkında bilgi verir misiniz?

Dikey bahçeler başta Avrupa ülkelerinde ve tüm dünya genelinde en lüks mimari yapıların; avluların, lobilerin ve bina cephelerinin yeşil yüzü olmaya hızla devam etmektedir. Hemen hemen her ülkede dikey bahçeleri her türlü iç ve dış mekanda farklı sanatsal çalışmalarıyla görebilmek mümkündür. Dikey bahçelerin bulundukları ortama sağladıkları temiz hava, binalara izolasyon görevi görerek sağladığı enerji tasarrufu ve yeşil bitkilerin insan sağlığına ve ruhuna getirdiği faydaların farkındalığıyla Dikey bahçeler her türlü dikey düzlem mekanlarında kurgulanmakta ve uygulanmaktadır.

Şehirleşmenin getirdiği yüksek yapılaşmanın yanında yeşil alanların azalmasına karşın dikey bahçeler betonlaşmaya inat doğanın sürdürülebilirliği için yegane koruyucudur.