Gönüllü Sürdürülebilirlik Yaklaşımı
GERMAN SUSTAINABILITY CODE (GSC) / ALMAN SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK KURALLARI
Alman sürdürülebilirlik kuralları (ASK), bir kurumun sürdürülebilirlik performansına şeffaflık imkanı tanıyan bir standarttır ve kullanımı gönüllüdür. Almanya’nın iş dünyası, sivil toplum örgütleri ve finans kurumlarının temsilcileri bu diyalog sürecine aktif olarak dahil olmuşlardır. Firmalar, ASK’nın saha deneyimlerini gerçekleştirerek, uygulanabilirliğini test etmiş ve yüksek oranda uygulanabilir bulmuşlardır.
Alman Sürdürülebilir Kalkınma Konseyi (RNE), Alman Sürdürülebilirlik Kuralları’nı kabul etmeyi ve bu kuralları bütün siyasi ve iş çevrelerinin gönüllü olarak kullanmasını önermektedir.
Alman Sürdürülebilirlik Kuralları (ASK) çıkar grupları arasında gerçekleşen yenilikçi bir diyalog sürecinin sonucu olarak ortaya çıkmıştır. ASK, bir kurumun sürdürülebilirlik performansına şeffaflık imkanı tanıyan bir standarttır ve kullanımı gönüllüdür.
Almanya’nın iş dünyası, sivil toplum örgütleri ve finans kurumlarının temsilcileri bu diyalog sürecine aktif olarak dahil olmuşlardır. Firmalar, ASK’nın saha deneyimlerini gerçekleştirerek, uygulanabilirliğini test etmiş ve yüksek oranda uygulanabilir bulmuşlardır. Bu katılım sürecine toplamda 3.160.481 çalışanı ile pazar sermayesi 463 milyar avro olan; aralarında borsada işlem gören firmalar, küçük - orta ölçekli işletmelerinde bulunduğu 28 firma dahil olmuştur.
ASK, kurumların sürdürülebilir kalkınmaya yönelik sosyal sorumluluklarının açık bir göstergesi olma gayreti ile uygun bir faaliyet alanı yaratmaktadır. Kuralların uygulanabilirliği firmaların takdirinde meydana gelir ve kurallara uyup uymadıklarını ya da ne derece uyduklarını kendileri beyan ederler (uy ve açıkla). Alman Sürdürülebilir Kalkınma Konseyi, ASK’ya büyük bir siyasi önem yüklemektedir ve kurallar yeşil ekonomiye önemli bir katkı sağlamaktadır. Siyasette, iş hayatında ve özellikle sermaye pazarında güvenilir kalkınma hareketlerini teşvik etmek için de yeterince uygundur. Ayrıca bu kurallar, işletmelerin sosyal sorumluluğu üzerine olan toplumsal tartışmayı da milli, Avrupai ve küresel düzeyde besleyebilir.
Dahası, Alman Sürdürülebilirlik Kuralları’nın ortaya çıkışının siyasi bir önemi de bulunmaktadır. Çünkü ilk defa bir siyasi taraf süreci devletin adı karışmadan etkili bir anlaşmaya varmıştır. Alman Sürdürülebilir Kalkınma Konseyi boyutu önemli olmadan bütün üretici ve ticari firmaların, hizmet teşebbüslerinin, organizasyonların, vakıfların, sivil toplum kuruluşlarının, sendikaların, üniversitelerin, bilimsel kuruluşların ve medyanın, bu veriyi kendi istekleriyle halkın bilgisine sunarak ASK’na uymalarını tavsiye etmektedir. Bu durum kamu şirketleri için de geçerlidir.
Konseyin tahminine göre, bu açıklama dışarıdan bir denetleme gerektirmemektedir, ancak işletmelerin kurumsal sürdürülebilirlik başarılarını paylaşma aracı olarak yansıtılmalıdır. Alman Sürdürülebilirlik Kuralları iş çevrelerinde, ortakları ve tedarikçilerini belirlerken rol oynayabilir. Bu ifşa hareketi şirketler için oldukça önemlidir. Sermaye piyasalarındaki mali hizmet firmalarından, yatırım yapmak istedikleri firmalardan uygunluk beyanı istemeleri tavsiye edilmektedir. Değerleme aşamalarına temel olarak Alman Sürdürülebilirlik Kuralları’na olan uygunluğu almaları da tavsiye edilmektedir.
Pazar içerisinde farkındalığı artırmak için uygunluk beyanlarının güvenilirliği üçüncü bir bağımsız kuruluş tarafından verilecek bir onay ile sağlanacaktır (sınırlı teminat). Kuralların gereklerine uyum sağlamak için, etraflı bir rapor GRI (A+) veya EFFAS (III. Seviye) gibi en yüksek raporlama standartlarına göre hazırlanmalıdır. Bu raporlamanın Küresel Raporlama Girişimi (GRI) ya da Avrupa Federasyonu Mali Analist Dernekleri (EFFAS) esaslarından hangisine uyum sağlaması gerektiği marketin gereksinimlerine göre belirlenmelidir.
Alman Sürdürülebilir Kalkınma Konseyi, Federal Hükümet’in Alman Sürdürülebilirlik Kuralları’nı Avrupa’da ve dünya çapında yaymasını, yeşil ekonominin geleceği için önemli bir katkı olarak anlatmasını tavsiye etmektedir. Federal Hükümet’in Sürdürülebilirlik Kuralları’nı özellikle şirketlerin finansal olmayan önemli verimlilik göstergeleri ve firmaların sosyal sorumluluğu üzerine AB tartışmalarına tanıtması önerilmektedir.
Alman Sürdürülebilirlilk kuralları; dört üst kategori altında toplanan 20 kriterden oluşmaktadır. İşletmeler faaliyetlerini; strateji, süreç yönetimi, çevre ve toplum başlıkları altında yirmi kritere göre şeffaf bir şekilde açıklamak durumundadırlar.
STRATEJİ
Stratejik Analiz, Strateji ve Amaçlar
1. İşletme ana etkinlikleri için sürdürülebilir kalkınma ile alakalı fırsatları ve riskleri nasıl analiz ettiğini açıklar. Şirket ana ve sektöre özgü, milli ve uluslararası olarak kabul gören standartlarda işletme için ne tür tedbirler aldığını ana hatlarıyla belirtir.
2. Şirket ana faaliyet alanı ve şirket üzerinde önemli bir etkisi olacak bütün sürdürülebilirlik yönlerini (örnek olarak: stratejik rekabet tabanlı konumlama, inovasyon yönetimi, iklim, çevre ve kaynakları korumaya yönelik iş aktiviteleri; demografik gelişmeler, katma değer zinciri, ürün ömrü, ürün portföyü vb.) göz önüne alacak stratejinin sistematik uygulamasını açıklar.
3. Şirket hangi nitelikli ve/veya nicelikli ve geçici sürdürülebilirlik amaçlarının belirlenip işlevselleştirildiğini, başarı düzeylerinin nasıl gözlendiğini açıklar. Şirket ana tedarikçilerinin, çalışanlarının, sermaye piyasalarının, müşterilerinin ve ana çıkar gruplarının düzenli olarak nasıl dâhil edildiğini açıklar.
4. Şirket katma değer zincirinin neresinde sürdürülebilirlik kıstaslarının teyit edildiğini ve sürdürülebilirliğin katma değere ne tür bir anlam verdiğini belirtir.
SÜREÇ YÖNETİMİ
Kurallar ve Süreçler
5. Şirketin içinde sürdürülebilirlik sorumluluğu şirket yönetiminde tanımlanır.
6. Şirket; sürdürülebilirlik stratejisinin kurallar ve süreçler ile yerine getirilip getirilmediğini açıklar. Satın almadan üretime, hizmetlere, insan kaynaklarına, yatırımlara, araştırmaya ve kalkınmaya olduğu kadar tedarikçiler, müşteriler ve diğer paydaş gruplar (personel gibi) ile ilgili özel durumları açıklar.
7. Şirket; finansal katsayılara benzer bir şekilde, sürdürülebilirliğin ana performans göstergelerinin periyodik dahili planlama ve denetime nasıl ilave edildiğini, güvenilirlik, karşılaştırılabilirlik ve veri tutarlılığının dahili denetime ve harici iletişime uygulanmasının hangi uygun süreçler ile korunduğunu açıklar.
Teşvik Tedbiri
8. Şirket; yöneticilerin hedef, anlaşma ve ödeme projelerinin nasıl sürdürülebilirlik amaçları elde etmek ve kalıcı değer yaratmak üzerine hazırlandığını açıklar. Şirket sürdürülebilirlik performansının gözetim kurulu tarafından (teftiş kurulu / danışma kurulu) ne dereceye kadar tepe yönetimin (kurul / müdürler) değerlendirilmesi sürecine dâhil ettiğini açıklar.
Paydaş Katılımı
9. Şirket alakalı paydaşların nasıl belirlendiğini, aralarındaki diyaloğun düzenli olarak nasıl gerçekleştiğini ve sürdürülebilirlik sürecine nasıl sistemli olarak dahil olduklarını açıklar.
Yenilikler ve Ürün Yönetimi
10. Şirket ürünler ve hizmetlerindeki yeniliklerin, şirketin kaynaklarını nasıl kullandığı ve kullanıcıları hususunda nasıl sürdürülebilirliği artıran süreçler yoluyla geliştirildiğini açıklar. Şirketin ana ürün ve hizmetlerinin ekonomik, sosyal ve ekolojik etkilerinin katma değer zinciri ve ürün ömrü çevrimi üzerinden hâlihazırda nasıl incelenip geliştirildiği ya da gelecekte geliştirileceği beyan edilir.
ÇEVRE
Doğal Kaynakların Kullanımı
11. Şirket hangi doğal kaynakları (maddelerin, suyun, toprağın, atığın, enerjinin, emisyonun, arazinin, biyoçeşitliliğin giriş ve çıkışı) şirketin ticari aktiviteleri için kullandığını açıklar. Sürdürülebilirlik yönetim sisteminin ürün ömrünü analizine hangi şekilde dâhil ettiğini açıklar.
12. Şirket kaynaklar, yenilenebilir enerji, ham madde üretimindeki artım ve doğal kaynakların kullanımını azaltma üzerine hangi nitelikli ve nicelikli amaçları kendine belirlediğini bu amaçların ne derece yerine geldiğini açıklar.
13. Şirket sera gazı emisyonlarını ve kendine belirlediği amaçların Sera Gazı Protokolü ya da bu protokole bağlı standartlar ile uyumluluğunu açıklar.
TOPLUM
Çalışan Hakları ve Çeşitlilik
14. Şirket milli ve uluslararası olarak kabul gören standartlar temelinde çalışan haklarını nasıl gözettiğini ve çalışan ilişkilerini nasıl teşvik ettiğini açıklar.
15. Şirket, ırk, etnik kimlik, cinsiyet din/ideoloji, yaş ya da cinsel kimlik üzerinden yapılan bütün ayrımcılıkların önüne geçmek üzere eşit fırsatları, sağlık ve güvenliği, göçmenler ve engellilerin entegrasyonu ve adil ücretlendirme ile iş yaşam dengesini teşvik etmek için milli ve uluslararası süreçleri nasıl uyguladığını açıklar.
16. Şirket bütün çalışanlarının genel çalıştırılabilirliğini teşvik etmek ve demografik değişikliklere uyum sağlamak için neler yaptığını açıklar.
İnsan Hakları
17. Şirket insan haklarına saygı duyulması ve cebri çalıştırma ve çocuk işçiliğinin ve her türlü diğer sömürgeciliğin önüne geçilmesi için ne tür tedarik zinciri adımları attığını açıklar (Ruggie Raporu: “Koru, Saygı Duy ve Çözüm Getir: Bir İşletme ve İnsanlar Hakları Çerçevesi”, ILO Ana Çalışma Standartları, BM İş ve Sosyal Standartları).
Kurumsal Yurttaşlık
18. Şirket ana iş aktivitelerini gerçekleştirdiği bölgelerde yerel halk için ne gibi çabalar içerisine girdiğini açıklar.
Siyasi Çevre
19. Şirket bütün büyük lobicilik etkinliklerini, önemli üyelik aidatı ödemelerini, devlete yapılan ödemelerin tamamını ve siyasi partilere ve siyasi kişiliklere yapılan bağışları açıklanmalıdır.
Yolsuzluk
20. Şirket, kabul gören standartlar temelinde (Uluslararası Şeffaflık Örgütü’nün İş İlkeleri, Uluslararası Kurumsal Yönetim Ağı’nın Rüşvet ve Yolsuzluk İlkeleri vb. gibi) kanunsuz davranışların ve yolsuzluğun önüne geçmek içi ne tür sistem ve süreçlerin mevcut olduğunu ve nasıl doğrulama yapıldığını (IDW PS 980 gibi) açıklar. Şirket yolsuzluğun nasıl ortaya çıkarıldığını, önüne geçildiğini ve uygulanan yaptırımları tarif eder.