Karbonsuz Amerikan Lale Ağacından Yapılan “MultiPly” Pavyonu Londra Tasarım Festivali'nde
MultiPly adını taşıyan pavyonun yapımında kullanılan lale ağacı ahşap 30 tona eşdeğer karbondioksit depoluyor ve Amerikan sertağaç ormanında sadece 5 dakika içinde gerçekleşen doğal büyümeyle yenilenebiliyor.
21.Eylül.2018 - Tamamı Amerikan lale ağacından yapılmış olan dokuz metre yüksekliğindeki
karbonsuz ahşap pavyon “MultiPly”, Londra Tasarım Festivali kapsamında, 15 Eylül 2018'de V
& A müzesinin Sackler Avlusu’nda halka açılırken 1 Ekim'e kadar sergilenmeye devam edecek.
MultiPly’ı oluşturan 43 m3'lük lale ağacı ahşap 30 tonluk karbondioksiti depoluyor ve Amerikan
sertağaç ormanında sadece 5 dakika içinde doğal büyüme ile yenilenebiliyor.
Waugh Thistleton Architects mimarlık ofisi, Amerikan Sertağaç İhracat Konseyi (AHEC) ve
ARUP arasındaki işbirliğinin ürünü olan kurulum, sert ağaçtan yapılan modüler çapraz lamine
yapının, mevcut konut krizine nasıl uygun bir çözüm olduğunu göstermektedir. Yapı,
İngiltere'de üretilen ilk çapraz lamine ahşap (CLT) panellerle inşa edilmiştir.
Londra Tasarım Festivali’nin simge projelerinden biri olan MultiPly, birbiriyle örtüşen ve iç içe
geçen labirent benzeri birbirine bağlı mekanlardan oluşmaktadır. Ziyaretçilerin, evlerimizi ve
şehirlerimizi tasarlama ve inşa etme şeklimizi yeniden düşünmelerini teşvik etmeyi
amaçlamaktadır.
Üç boyutlu yapı, sayısal olarak oluşturulmuş derzlerle, 17 modül Amerikan lale ağacından CLT
ile yapılmış esnek bir sistemden inşa edilmiştir. Yapım malzemeleri tıpkı düz paketlenmiş
mobilyalar gibi, parçalardan oluşan bir kit olarak gelmiş ve bir haftadan kısa bir sürede, basit
ve sessiz bir şekilde monte edilmiştir. Yapının tepesinde, termo-işlemden geçirilmiş bir lale
ağacı iç tabakası olan bir modül bulunmaktadır ve ilk kez termal olarak modifiye edilmiş
kereste (TMT), CLT'ye daha sonra koruyucu olarak dahil edilmiştir.
MultiPly, mevcut çağın en büyük güçlüklerinden ikisini karşı karşıya getirmektedir: Konut
ihtiyacı ve iklim değişikliğiyle mücadele etme konusundaki aciliyet. Öte yandan modüler
sistemlerin ve sürdürülebilir yapı malzemelerinin bir çözüm olarak sunulmasını sağlamaktadır.
Pavyon modüllerden inşa edildiği için, Londra Tasarım Festivali'nden sonra yeni ve farklı bir
yerde tekrar monte edilebilir.
Waugh Thistleton mimarlık ofisinin kurucularından Andrew Waugh, “Bu projenin asıl amacı,
çevresel zorlukların yenilikçi ve uygun fiyatlı inşaatlarla nasıl ele alınabileceğini tartışmaktır.
Hem konut hem de CO2 emisyonları açısından bir kriz noktasındayız ve lale ağacı gibi çok
yönlü ve sürdürülebilir bir malzemenin inşasının bu sorunları ele almanın önemli bir yolu
olduğuna inanıyoruz” diyor.
Nüfus artışına ayak uydurmak ve yıllarca süren arz ile başa çıkmak için, İngiltere'de her yıl
yaklaşık 250 bin yeni evin inşa edilmesi gerekmektedir. 2016/17'de, İngiltere'de yaklaşık
66.000 konutun eksik olduğu, 184.000 yeni konut inşa edildi. Talebin karşılanması ve arzın
artırılması için, geleneksel düşünce ve inşa yöntemi değiştirilmelidir.
Waugh Thistleton Architects, uzun yıllardan beri inşaatta yenilikçi ahşap kullanımına öncülük
ediyor. MultiPly projesi, yeni ve daha sürdürülebilir bir bina inşa ederek, hazır bir karbonnegatif
malzeme olan Amerikan lale ağacını modüler tasarımla bir araya getiriyor. Proje,
AHEC’in, David Adjaye, Amanda Levete, Alex de Rijke, Alison Brooks gibi birçok büyük mimarla
yaptığı çalışmalardan sonra şimdi de Waugh Thistleton’un Amerikan lale ağacı çapraz lamine
kerestenin yapısal, estetik ve çevresel özelliklerini gözler önüne sergilemesiyle devam ediyor.
Lale ağacı, sertağaç orman alanının her dakika bir futbol sahası oranında genişlediği Doğu
Amerika Birleşik Devletleri’nde yetişmektedir ve Fransa ile İspanya'nın kombine bölgesine
eşdeğer bir alan ile 110 milyon hektarı aşmaktadır. Bu durum malzemeyi hem sürdürülebilir
hem de çevre dostu yapmaktadır ve lale ağacı en çok bulunan Amerikan sertağaçlarından
biridir.
MultiPly kurulumu, kereste plakalarının birbirine dik olarak yerleştirildiği ve çok güçlü, sağlam
ve sabit paneller oluşturmak için birbirine yapıştırıldığı çapraz laminasyon olarak bilinen bir
ahşap mühendisliği tekniğini kullanmaktadır. CLT geleneksel olarak yumuşak ağaçlardan
yapılmaktadır. AHEC ilk olarak Arup ile birlikte, Kuzey Amerika’da hızlı büyüyen lale ağacından
yapılan CLT ile deneme sürecini başlatmıştır.
Yapılan araştırmalar ve projeler, ağırlıkların karşılaştırılması konusunda, lale ağacı CLT'nin çelik
ve betondan daha güçlü olduğunu ve inanılmaz yüksek toleranslarla işlenebileceğini
kanıtlamıştır. Bu sonuçlar lale ağacını, prefabrikasyon ve hızlı montaj için ideal kılarken, inşaat
sürelerini de yaklaşık % 30 oranında azaltmaktadır. Lale ağacı ağırlığına göre inanılmaz
derecede güçlü olan, ucuz ve kolay işlenebilen bir sert ağaçtır.
Lale ağacından çapraz lamine ahşap kullanımı, büyük ölçekli ahşap binaların, beton veya çelik
kullanılmadan inşa edilebileceği anlamına gelir. Bu özellikler, dramatik mermer görünümlü
görünümü ile birlikte, lale ağacının yenilikçi ahşap konstrüksiyonu için mükemmel bir öncü
parke olmasını sağlamaktadır. Lale ağacı plakaları ABD'den ithal edilmiştir ancak MultiPly
kurulumunda kullanılan paneller İngiltere'nin ilk CLT fabrikası olan İskoçya İnşaat İnovasyon
Merkezi'nde (CSIC) üretilmiştir.
MultiPly, AHEC üyeleri olan Allegheny Wood Products, Ballie Lumber, Bingaman Lumber Inc.,
Boss Lumber Corporation, Classic American Hardwoods, Collins Hardwoods, Latham Timber,
Northland Forest Products, Parton Lumber ve Thompson Hardwoods Inc. şirketlerinin kereste
katkısı olmadan mümkün olamazdı. Lale ağacı bugün, ABD sertağaç ormanlarındaki toplam
stok hacminin % 7,7'sini oluşturmaktadır. Her yıl, hasattan sonra bile, ABD ormanındaki lale
ağacının hacmi 19 milyon m3’tür ve günde 19 olimpik yüzme havuzuna eşdeğer büyüklükte
yenilenmektedir.