Sürdürülebilir Aydınlatmanın Önemi

Nüshet Çamuşoğlu / nushet@ekoyapidergisi.org
Bazen en basit çözümler, en büyük değişimleri yaratır. Brezilya’nın 2002 yılındaki enerji krizinde, tamirci Alfredo Moser, kapalı alanları gündüzleri aydınlatmak için yenilikçi ve erişilebilir bir yöntem geliştirdi. Çatıya yerleştirilen, su ve çamaşır suyu ile doldurulmuş bir PET şişe kullanarak, güneş ışığını kırdı ve daha önce karanlıkta kalan alanlar aydınlandı. "Moser lambası" adı verilen bu çözüm, 60W’lık bir ampule eş değer ışık sağlayarak dünya çapında büyük yankı uyandırdı.

2011 yılında Filipinli Illac Diaz, MyShelter Vakfı’nı kurarak bu fikri küresel ölçekte yaygınlaştırdı ve elektriğe erişimi olmayan topluluklara sürdürülebilir aydınlatma sağlamak amacıyla "Liter of Light" (Işık Litresi) hareketini başlattı. Brezilya’da ise organizasyon 2014’te faaliyetlerine başladı. Ancak Brezilya’da insanlar, PET şişeler yerine tamamen güneş enerjisi sistemlerine yöneldi. Bu dönüşüm, çözümlerinin gece boyunca da aydınlatma sağlamasına olanak tanıdı ve organizasyonun etkisini artırdı. Bugüne kadar Brezilya’da yaklaşık 150 topluluğa ulaşan Liter of Light topluluğu, güvenli ve sürdürülebilir aydınlatma çözümleri sunarak yaşam kalitesini artırmaya devam ediyor.

Sürdürülebilir aydınlatma çözümleriyle dönüşüm sağlamak

Dünya genelinde 600 milyondan fazla insan hâlâ elektriğe erişimden yoksun. Aydınlatma eksikliği sadece günlük yaşamı zorlaştırmakla kalmaz, aynı zamanda güvenlik, eğitim ve ekonomik kalkınma açısından da büyük engeller oluşturur. Bu sorunun çözmenin en etkili üç yolu vardır: 

Güneş enerjili sokak lambaları: PET şişeler, küçük güneş panelleri, piller ve LED ampuller gibi düşük maliyetli ve sürdürülebilir malzemelerle üretilen bu lambalar, topluluklarda gece güvenliği artırıyor, suç oranlarını azaltıyor ve yerel ekonomik faaliyetleri destekliyor.

Güneş enerjili fenerler: Taşınabilir ve çevre dostu olan bu fenerler, gaz lambalarına güvenli bir alternatif sunarak okuma, ders çalışma ve el sanatları üretimi gibi günlük aktiviteleri destekliyor.

Sabit iç mekan aydınlatma sistemleri: Güneş enerjisiyle çalışan bu sistemler, evlerde ve topluluk alanlarında sürekli aydınlatma sağlayarak yaşam kalitesini artırıyor, sürdürülebilir enerji kullanımını teşvik ediyor.

Ayrıca organizasyon, güneş enerjili derin dondurucular gibi yenilikçi projelerle, gıda ve ilaç saklama konusunda da çözümler sunarak etki alanını genişletiyor.

Topluluk katılımı ve sürdürülebilir aydınlatma

Liter of Light topluluğunun başarısının temelinde topluluk katılımı ve sahiplenme modeli yatıyor. Organizasyonun çözümleri, bölge sakinleriyle birlikte uygulanıyor ve bakım süreci de onların sorumluluğunda oluyor. 

Brezilya’daki en büyük hedef, ülkenin elektriğe en çok ihtiyaç duyan Kuzey bölgesinde daha fazla topluluğa ulaşmak. Bu süreçte finansal ve lojistik uygulanabilirlik ile toplulukların projeye katılım düzeyi de göz önünde bulunduruluyor.

Sürdürülebilir aydınlatmanın geleceği

Kuruluşundan bu yana 30’dan fazla ülkede 1,5 milyondan fazla insana ışık sağlayan Liter of Light, gaz lambalarının kullanımını azaltarak CO₂ emisyonlarını düşürüyor, yangın risklerini azaltıyor ve solunum yolu hastalıklarını önlüyor.

Brezilya’da gelecekteki planlar arasında, teşvik yasalarından yararlanarak faaliyet alanını genişletmek ve özel sektörle iş birlikleri geliştirmek bulunuyor. Ayrıca, hizmet verilen topluluklardaki bireylere yönelik ücretsiz fotovoltaik sistem montaj eğitimleri sunularak sürdürülebilir enerji sektöründe yeni iş imkanları yaratılması hedefleniyor. 

Işıkla değişen hayatlar

Liter of Light, sadece aydınlatma sağlamakla kalmıyor, aynı zamanda toplulukları güçlendirerek sosyal inovasyonu teşvik ediyor. Teknoloji, sürdürülebilirlik ve topluluk katılımını bir araya getiren bu model, daha güvenli, bağlantılı ve işlevsel yaşam alanları oluşturarak toplulukların geleceğini aydınlatıyor.