Sürdürülebilirlik Nasıl Şehirlerden Başlamalı?

Nüshet Çamuşoğlu / nushet@ekoyapidergisi.org
Şehirler dünyanın artan nüfusunu barındırmanın tek sürdürülebilir yoludur, ancak sürdürülebilir kentleşme ağı C40 Cities'den Hélène Chartier'e göre, iklim risklerine karşı korumanın önemi "tamamen hafife alınıyor".

C40 Cities Sıfır Karbon Geliştirme Başkanı Chartier “Şehirlerde yaşamak emisyonları azaltmak açısından en iyi seçenek.” dedi. Chartier, Birleşmiş Milletler Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli'nin (IPCC) son iklim raporunun yayınlanmasının ardından konuştu.

Chartier, raporun şehirlerin küresel ısınmaya karşı mücadelede önemli bir rol oynadığını söyledi. Kırsal alanlarda insanlar arabalara güveniyor ve ısı, elektrik açısından verimsiz olan büyük binalarda yaşıyor. Bu arada kentsel alanlarda karbondan arındırılmış toplu taşıma, bisiklet yolları, sürdürülebilir enerji, atık ve su yönetim sistemleri nüfusun geniş kesimlerine hizmet etme fırsatları sunuyor.

Chartier "Daha sürdürülebilir bir yaşam tarzı için yeterli alt yapıya erişmemiz gerektiğini biliyoruz, ancak bu şehir dışında mümkün değil. Kabul edelim.Bu tür bir alt yapıyı kurmak ve verimli olmak için belirli bir yoğunluğa ihtiyacınız var." dedi.

"Mimarların çok sorumluluğu var"

En son Birleşmiş Milletler Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli'nin (IPCC) raporuna göre, iklim değişikliğinin etkileri dünyanın her bölgesini şimdiden etkiliyor. Sıcaklıklar artmaya devam ettikçe sıcak hava dalgaları, seller, kuraklıklar ve fırtınalar daha sık ve şiddetli hale gelecek. 

Chartier, iklim değişikliğinin tüm potansiyelini gerçekleştirmek için öncelikle şehirlerin karbondan arındırılması, onları daha yeşil, daha kompakt ve küresel ısınmanın yıkıcı etkilerine karşı daha dayanıklı hale getirmesi gerektiğini söylüyor.  “Tarihsel olarak, iklim korumasının odak noktası öncelikle hafifletme olmuştur.” diye açıklıyor. “İklim değişikliğinin etkileri halihazırda mevcut ve hızla yoğunlaşacak, bu nedenle uyum önlemlerinin acilen alınması gerekiyor.”

Şehirler şu anda dünya nüfusunun %55'ini ev sahipliği yapıyor ve emisyonların %60'ından sorumlu. Chartier, kentsel alanlar kökten değiştirilmediği sürece şehirlerde yaşayan insan sayısının 2050 yılına kadar yaklaşık %70 artacağı için durumun daha da kötüleşeceğini söylüyor. Chartie "Rapor, kötü tasarlanmış şehirlerin ve kentsel büyümenin küresel ısınma üzerinde çok büyük bir etkisi olduğunu iddia ediyor." dedi. 

Binalar bir şehrin karbon ayak izinin yaklaşık yarısını oluşturuyor, bu nedenle çözüm ısıtma ve enerji kullanımından kaynaklanan operasyonel emisyonların yanı sıra malzeme ve inşaattan kaynaklanan emisyonları azaltmaktır. Chartier, “Mimarların büyük bir sorumluluğu var." dedi. "Binaların bugün tasarlanma şekli yarının dünyasını değiştirecek."

Kompakt şehirler daha sürdürülebilir

C40 Cities, 19 farklı şehirde 49 deneysel gelişim inşa edecek "Yeniden Şehirleri Keşfetme" yarışması gibi projelerle düşük karbonlu şehirlere geçişi hızlandırmayı hedefliyor. Girişim C40 Cities'in dünyanın en büyük 100 şehri de dahil olmak üzere üyelerine net sıfır hedeflerine ulaşmalarına yardımcı olma misyonunun bir parçasıdır.

Binaların dışında ortalama bir şehrin emisyonlarının çoğu karayolu trafiğinden kaynaklanıyor. Bu nedenle Chartier, yerel yönetimlerin seyahat mesafelerini azaltması ve kentsel yayılmayı sınırlamak için gelişme kısıtlamaları uygulaması gerektiğini öne sürüyor.

Şehirlerin ayrıca tüm ihtiyaçlara 15 dakikalık yürüme veya bisiklete binme mesafesinde olması gerekiyor. Bu şehirlerin içindeki ve dışındaki ormanları ve diğer ekosistemleri yenilemek ve korumak için alan yaratır. Chartier, "Doğayı öldüren veya yok eden tüm yapılar yasaklanmalıdır." dedi.

Tüm binalar bir iklim risk değerlendirmesinden geçmelidir

Kentsel alanlar daha yoğun nüfuslu hale geldikçe nüfus artışı ve kentsel ısı adası etkileri nedeniyle iklim değişikliğinin yıkıcı etkilerine karşı daha duyarlı hale geliyor. Bunu azaltmak için Chartier, her inşaat projesinin veya kentsel gelişimin bir iklim değişikliği risk değerlendirmesiyle başlaması gerektiğini söylüyor. 

Chartier "Gerçekten tamamen hafife alınan bir şey oldu. Birçok şehir nerede risk altında olduklarını doğru bir şekilde değerlendirmiyor." diye açıkladı. Chartier taşkın alanları ve kıyı şeridi gibi hassas alanlarda inşaatın yasaklanması veya kısıtlanması gerektiğini söyledi. Tüm yeni binalar, sakinleri iklimlendirmeye ihtiyaç duymadan ısı dalgalarından korumak için yeşil alanların yanı sıra pasif soğutma ve biyoiklim tasarım stratejilerini de içermelidir.

Yeşil çatılar, mavnalar ve kemerler gibi doğaya dayalı çözümler, yağmur suyunu emebildikleri ve yerel sıcaklıkları azaltabildikleri için özellikle etkilidir. Chartier "Yeni projeler için arazi kullanımının yeşil alanlara ve geçirgen topraklara tahsis edilmesi zorunlu olmalıdır. New York eyaleti tarafından, belirli bir büyüklükteki tüm çatıların veya duvarların belirli bir oranda yeşil alan içermesini sağlayan yerel yönetmelikler bile olabilir." dedi.