Doğal Işığın Ön Planda Olduğu Bir Okul Projesi

Nüshet Çamuşoğlu / nushet@ekoyapidergisi.org
Birtz Bastien Beaudoin Laforest (BBBL) ve Jodoin Lamarre Pratte architectes, Kanada’nın Quebec eyaletinin güneybatısında yer alan Gatineau şehrinde École secondaire de la Nouvelle-Ère'yi (Yeni Dönem Lisesi) tamamladı. Okulun tasarımında doğal ışık, açık alanlar ve sıcak malzemeler ön planda tutulmuş, bu da öğrenmeyi, yaratıcılığı ve konforu destekleyen bir ortam yaratmış. Özellikle aydınlık, çift kat yüksekliğindeki avlu, okulun canlı bir etkinlik merkezi olarak öne çıkıyor.

BBBL ve Jodoin Lamarre Pratte architectes, 2017 yılında bu lisenin tasarımı için bir konsorsiyum kurdu. (BBBL, 2018'de Kanada’nın önde gelen mimarlık firmalarından Provencher_Roy’a katıldı.) 10.895 m2’lik (117.273 fit kare) okul binası, Quebec’in Outaouais bölgesindeki Centre de services scolaires des Portages-de-l’Outaouais adlı eğitim kurumu için tasarlandı. Nüfus artışına yanıt olarak, eski bir golf sahasının üzerine inşa edilen bu okul, 810 öğrenci kapasitesine sahip. Bina, sokak cephesine bakan üç katlı ana yapı ve arka taraftaki ormanlık sulak alana uzanan iki katlı spor salonu kanadından oluşan L şeklinde bir plana sahip.

Okulun ana etkinlik merkezi, ana yapının içinde yer alan çift kat yüksekliğindeki avlu ve kafeterya olarak belirlenmiş. Bu geniş ve aydınlık alan, sınıflara, kütüphaneye ve çatı terasına açılan geniş bir merdiven ve koridorla çevrelenmiş. Avlu, arka avluya açılıyor ve kenarındaki banklar bir amfi tiyatro havası yaratıyor. BBBL ve Jodoin Lamarre Pratte architectes, bu avluyu Antik Yunan'da merkezi bir kamusal alan olan “agora”ya benzetiyor ve “çok amaçlı, ışık dolu bir buluşma alanı” olarak tanımlıyor.

Doğal manzaralara odaklanan L şeklindeki yerleşim planı, okulun ana fonksiyonlarını büyük bir hacimde topluyor. Sınıflar, uç noktalarında ışık alan ve hareket akışını kolaylaştıran geniş bir dolaşım alanının her iki tarafına yerleştirilmiş. Mimarlar, bu düzenlemenin yapının her köşesinden yüksek görünürlük sağladığını ve kullanıcılar için güvenlik hissini güçlendirdiğini vurguluyor. Binanın iç mekanlarının açık ve net bir şekilde görülebilmesi, hem öğrenciler hem de personel için güvenli ve denetimi kolay bir ortam sunuyor.

Sitenin sınırlı alanı, yoğun ve kompakt bir bina tasarımını zorunlu kılıyordu. Bu kısıtlamalara rağmen, mimarlar binanın dış cephesinde detaylı bir çalışma yaparak, yeşil çatı ve teras gibi ögeleri özenle dahil etti. Bu tasarım unsurları, sadece binanın fonksiyonelliğini artırmakla kalmayıp, aynı zamanda okulun daha davetkar bir nitelikte olmasını sağladı. Ayrıca, farklı yapı elemanlarının uyum içinde bir araya getirilmesi, okulun hem çevresiyle bütünleşen hem de estetik açıdan tutarlı bir görünüme sahip olmasına imkan tanıdı.

Sarı, bej ve toprak tonlarındaki tuğla işçiliği, doğal çevreyle hoş bir uyum sağlıyor; beyaz alüminyum paneller ise tuğla işçiliğine parlak bir kontrast oluşturuyor. Otopark ve iç avluya bakan spor salonu pencereleri, mahremiyeti artıran ve aşırı parlamayı azaltan delikli panellerle kaplanmış.

Okulun eğitim olanakları arasında yirmi yedi adet normal ve özel sınıf, tarih, fen ve teknoloji, müzik ve sanat gibi çeşitli dersler için ayrılmış odalar bulunuyor. Ayrıca çift spor salonu, dans salonu, duşlar, soyunma odaları, tuvaletler ve öğretim kadrosu ile yönetim alanları mevcut.

Zemin kattaki soyunma odasının koridorları, resepsiyon salonunun iç kısmında dikkatlice konumlandırılmış yuvarlak pencereler ve dışarıya açılan cam cephe aracılığıyla görülebiliyor. Okulun spor salonu kanadı, okul saatleri dışında topluluk kullanımı için ayrı bir girişe sahip. İkinci katta, okulun iki hacminin birleştiği noktada bir yeşil çatı yer alıyor; ayrıca bu seviyede, kütüphane avluya bakıyor ve çatı terasına erişim sağlıyor.

Sanatçı Patrick Bérubé'nin eseri, 5.34 metre çapında büyük bir alüminyum duvar rölyefi (“Formation... ou comme un effet papillon”) içeriyor. Kaotik bir sarkaç olarak da bilinen çift sarkacın hareketinden ilham alan bu eser, birden fazla olasılığı çağrıştırıyor.