Huebergass Sürdürülebilirliğin Ötesinde Bir Konut Geliştirme Projesi
Nüshet Çamuşoğlu / nushet@ekoyapidergisi.org
İsviçre'nin başkenti Bern'de bulunan Huebergass und Stadtteilpark Holligen (Hueber Lane and District Park Holligen), GWJ Archtektur (Bern), ORT peyzaj mimarları (Zürih) ve sosyal ortak Martin Beutler (Soziale Plastik, Bern) tarafından yürütülen bir konut geliştirme projesi. Ortak ekip "Wir sind Stadtgarten" kooperatifi ile iş birliğine dayanan bir süreçte çalışmış.
Dünyanın pek çok şehrinde olduğu gibi Bern'de de başta uygun fiyatlı konutlar olmak üzere konut sıkıntısı yaşanıyor. Bir yarışma neticesinde Holligen bölgesinde gerçekleştirilen bu yeni sürdürülebilir mimari proje sosyal, sosyolojik ve ekonomik sürdürülebilirlik prensiplerini koruyarak ve farklı hayat biçimlerini barındırarak topluluk ve komşuluk ilişkilerini desteklerken uygun fiyatlı yeni konutlar sağlamak üzere tasarlandı.
Sürdürülebilir mimari örneklerden konut konsepti bölge parkıyla birlikte şehir planlaması, mimarisi ve sosyal yapısıyla etrafındaki var olan çevreyle ilişki kuran toplam altı bina hacminden meydana gelir. Kuzeydeki üç geçirgen doğrusal gelişme, şehir dokusunu pekiştirmekte ve etrafındaki var olan yapılarla bir ilişki kurar. Güneydeki üç gelişme ise parka doğru açılır. Doğrusal şeritler iyi bilinen bir tipoloji olan geçit ile birleştirilmiş. Buradaki şerit bütün ortak ve özel mekanların sıralandığı, yolların kesiştiği ve toplantıların yapıldığı sürdürülebilir mimari projenin kalbinde yer alan hareketli, etkin bir eksen.
Bu yol dairelere ve bölgede işletilen bir kafe, bir etkinlik odası, bir çamaşırhane ve atölyeler gibi ortak alanlara erişim sağlar. Yolu kaplayan büyük veranda benzeri yapılar ahşaptan yapılmış ve merdiven boşlukları ile özel balkonların bir bileşimini barındırıyor, bunlar eşikler, geçiş alanları, iç ve dış arasında meydanlar, bahçeler ve etraf arasında komşuluklar sunuyor.
Toplam enerji kullanımı ve yapıların ayak izi 103 konut birimine ulaşım sağlayan on bir merdiven boşluğunun binaların önüne konulmasıyla azaltılmış. Bütün daireler çift cepheli ve bu da iç mekan iklimini, aydınlatmasını ve konforunu olumlu yönde etkiler. Bu yüzden sürdürübilir mimaride kullanılan pasif sistemler entegre edilmiş. Birimlerin çoğu iki ve üç yatak odalı daireler ancak daha küçük birimler ve altı yatak odasına kadar olan bir grup daire de var.
Bütün odalar eşit büyüklükte ve ihtiyaçlara ve hayat biçimlerine göre esnek bir biçimde uyarlanabiliyor. Daha yaygın olan kişi başına 45 m2 yerine buradaki odalar 25 m2 olarak hesaplanmış. Mekanın bu biçimde verimli kullanılması dairelerin uygun kiralarla sunulmasını mümkün kılmakta, hatta ödül veren yerel yönetim tarafından öngörülen m2 başına özgün kira düzeyinin de altına düşer. Kompakt yapı hacimlerine sahip basit formlar, küçültülmüş bodrum katları, sade bir malzeme paleti ve yapısal unsurlarda, pencerelerde ve kapılarda yüksek derecede yineleme de maliyet dostu bir gelişim sağlamış. Ayrıca ortak kullanım alanları ve "bernmobil" tarafından sağlanan mobilite hizmeti de kiraya dahil.
Halkın erişimine açık olan komşu park herkese açık mekan olanakları sunmakta ve farklı gereksinimlere olanak tanır. Bunun yanı sıra bitki örtüsünün gelişigüzel yayıldığı kahverengi alanlar ve eski bahçe alanını kuşatan caddede önceden var olan ağaç ve çınarlardan oluşan geniş bir alan bulunuyor.
Sürdürülebilir mimari projenin dış mekanlarının son görünümüne katılımcı bir süreçle karar verildi. İlk başta bir şehir bahçıvanı sakinlerden gelen girişimleri yönetti. "Park öncesi" alanda yapılan denemeler daha sonra son park tasarımına dahil edildi. Bu da parkın kullanımı ve işletilmesine dair katılımcı bir yaklaşımın oluşmasını sağladı ve bölge parkı bir öğrenme parkı haline geldi. Böylece toplumsal katılım bu hareketli gelişimde ve sonrasında da sürüyor.
Son olarak Huebergass sürdürülebilirlik referansları dolayısıyla yakın zamanda Kopenhag'daki UIA Kongresi'nde yer almış.